پیشینه تحقیق اجماع و اقسام و کاربردآن در تاریخ شیعه قبل از انقلاب مشروطه دارای ۹۹ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه    ۴
۱-۱ مقدمه    ۴
فصل دوم: نظریات اجماع    ۱۱
۲-۱ نظریه حساب و احتمالات آیه الله محمد باقر صدر    ۱۱
۲-۲ چارچوب روشی (تبارشناسی فوکو)    ۱۵
۲-۳ قدرت و دانش    ۲۱
۲-۴ گفتمان و قدرت    ۲۹
۲-۵ رویکرد این نوشتار    ۳۴
فصل سوم: اجماع نخبه گرایانه؛ روش استنباط احکام  زندگی فردی    ۴۱
۳-۱ سیمای عمومی تشیع    ۴۳
۳-۲ بستر و زمینه تاریخی    ۴۸
۳-۳ گفتمان نخبه گرایانه مبتنی بر احکام فردی    ۵۶
۳-۴ . تعریف اجماع و اقسام آن    ۶۰
۳-۴-۱ موضوع اجماع (امری فردی)    ۶۷
۳-۴-۲ . روش اثبات اجماع (تضمنی)    ۷۲
۳-۴-۳ . گستره حجیت تمسک به اجماع (مسائل عقلی ـ اعتقادی)    ۷۹
۳-۴-۴ . کاربرد اجماع (رواج اجماع منقول)    ۸۵
۳-۵ منابع    ۹۱

منابع

کچوئیان حسین، فوکو و دیرینه شناسی دانش (تهران:دانشگاه تهران، ۱۳۸۲)

کدیور جمیله، تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران (تهران: طرح نو، ۱۳۷۸)

کدیور محسن، سیاست نامه خراسانی (تهران: کویر، ۱۳۸۵)

کدیور محسن، نظریه های دولت در فقه شیعه (تهران: نشرنی ،‌ ۱۳۷۶)

ساعی علی، روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت انتقادی (تهران: سمت، ۱۳۸۶)

ضمیران محمد، فوکو، قدرت و دانش ( تهران: هرمس، ۱۳۷۸)

طلوعی محمود، زمینه انقلاب در داستان انقلاب (‌تهران: نشرعلم، ۱۳۷۰)

عاملی شیخ حر،‌ وسائل الشیعه،ج۱۱، (قم: موسسه آل بیت علیهم السلام، ۱۴۱۴ه.ق)

مطهری مرتضی، امامت و رهبری (تهران: صدرا ، ۱۳۶۴)

مطهری مرتضی،‌ ده گفتار، چاپ پنجم (قم: نشر صدرا،۱۳۷۷)

میراحمدی منصور، اسلام و دمکراسی مشورتی (تهران: نشرنی، ۱۳۸۴)

میرموسوی‌ سید علی، اسلام،‌ سنت، دولت مدرن ‌(تهران: نشر نی،‌۱۳۸۴)

ناظم الاسلام کرمانی محمد، تاریخ بیداری ایرانیان، (تهران: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۷۶)

نصر علی(۱۳۷۹)، «تحلیل فقهی رابطه سلطان و علما دین از دیدگاه علم الهدی«سید مرتضی» »، مجله انقلاب اسلامی،‌ سال دوم، شماره ۴۷

احمدوند شجاع و حمیدی ‌سمیه،‌ »منظومه­های معنادار پشتیبان حکومت آرمانی در اندیشه سیاسی ایران»، ‌مجله حقوق عمومی، پاییز ۱۳۸۹، شماره ۲۹

فصل ۱-فصل اول: مقدمه

۱-۱ مقدمه

اجماع به دو معنی عزم و اتفاق نظر معنی شده­است. در واقع اجماع به معنی اتفاق نظر بر استنباط حکمی است که در قرآن و سنت پاسخی بر آن یافت نمی­شود. واژه اجماع اولین بار بعد از رحلت پیامبر (ص) به کار رفته­است، اگر چه موضوع اجماع از منابع شناخت احکام شرعی در فقه تلقی می­شود، اما در آغاز و پیدایش آن قبل از اینکه به عنوان یک ملاک فقهی تلقی شود، به عنوان یک حربه و شگرد سیاسی مورد استفاده قرار گرفت و همان حرکت سیاسی (سقیفه بنی ساعده) با تبعاتی که به دنبال داشت، سبب شد تا اجماع در حوزه منابع شناخت احکام شرعی حوادث واقعه وارد شود و در کنار کتاب و سنت و عقل قرار بگیرد.(جناتی،۵:۱۳۶۷) به دنبال رحلت رسول خدا عده­ای از انصار و مهاجرین در مکان اجتماعات یعنی سقیفه گرد هم آمدند و در حالیکه از طایفه بنی هاشم، امام علی(ع) و عموی ایشان در مراسم کفن و دفن پیامبر بودند و در سقیفه حضور نداشتند، به انتخاب ابوبکر به عنوان خلیفه مسلمین بعد از پیامبر دست زدند. اما چون سقیفه یک منبع شناخت معتبر نبود ( در سنت و نامی از آن به میان نیامده بود) بنابراین از واژه جدیدی به نام «اجماع» استفاده کردند و در پاسخ کسانی که می­گفتند چه کسی خلیفه را انتخاب کرده می­گفتند تصمیم گیرندگان گروهی از انصار و بزرگان مدینه و صحابه پیامبر بوده­اند و اتفاق نظر آنها دارای ارزش و اعتبار است. جناتی می­گوید: «این مقطع آغاز طرح موضوع اجماع و حجیت آن است و در همین زمان بود که منبع جدیدی به منابع شناخت احکام، یعنی کتاب و سنت و عقل اضافه شد» (همان، ۷) ابن خلدون نیز در کتاب مقدمه می­گوید: «اجماع و قیاس در زمان خلافت صحابه پدیدار شد و با افزوده شدن این دو اصول فقه که تا آن زمان فقط کتاب و سنت بود به چهار اصل رسید. زیرا هرگاه حکمی را در کتاب و سنت نمی­یافتند، به اجماع روی می­آوردند یا به قیاس می­پرداختند.(ابن خلدون،۲۰۶:۱۳۷۵) جناتی به نقل از کتاب رسائل شیخ اعظم انصاری می­گوید: « هم الاصل له و هوالاصل لهم» یعنی آنان ـ‌ اهل سنت ـ هم بنیان گذاران اجماع هستند و هم اجماع زیر بنای پیدایش نظریه آنان است.(جناتی، ۸:۱۳۶۷) در حقیقت تبار نظریه اجماع به جریان سقیفه بنی­ساعده بر می­گردد،‌ اما این مدعی اجماع بر انتخاب خلافت در نظریه تشیع کاملا رد شده­است و دلایل زیادی در اندیشه شیعه برای رد این ادعای اجماع وجود دارد که در اینجا مجال پرداختن به آن نیست. به طور کلی زیر بنای اختلافات تشیع و تسنن نیز همزمان با بنا نهاده شدن این اجماع گذاشته شده­است. اما در پاسخ اینکه اجماع بعد از مخالفت شیعه با سقیفه بنی ساعده چگونه در ادبیات شیعی بروز یافته است؟ باید گفت که مراد از اجماع در دیدگاه شیعه و سنی یکی نیست و مهمترین اختلاف در تعریف اجماع سنی و شیعه در حجیت آن بنا نهاده شده­است؛ اجماع در اندیشه شیعی به خودی خود حجت نیست بلکه اجماع زمانی حجت است که کاشف از رای معصوم باشد اما در اندیشه اهل تسنن حجیت اجماع مستقل است. اجماع در این دو مذهب اشتراک لفظی و تباین معنایی دارند.دومین اجماع در تاریخ اسلام، اجماع مردم بر خلافت امام علی(ع) است. امام علی(ع) بعد از رسیدن به مقام جانشینی پیامبر(ص)، ۳۵ سال از خلافت دور ماندند، اما بعد از کشته شدن عثمان به اجماع مردم به خلافت مسلمانان رسیدند.

۱-۱ نظریه حساب و احتمالات آیه الله محمد باقر صدر

در مورد اجماع نظریات مختلفی وجود دارد: ابن حزم(متوفی ۴۵۶ ه.ق) فقیه و متکلم ظاهری با قاطعیت می­گوید: «اجماع تنها اتفاق آراء یکپارچه اصحاب پیامبر اکرم(ص) درباره یکی از احادیث نبوی است و لاغیر. آن هم توافقی که خود در اعلام و تصریح آن مراقبت کرده­اند، به نحوی که تمام مردم از‌ آن آگاهی یافته­اند.»)ترکی، ۱۳۶۸: ۲۵) ابن حزم معتقد است به علت گرایش سرشت آدمی به اختلاف و نیز به سبب فواصل جغرافیایی موجود مسئله اجماع اساساً غیر ممکن است و هر نوع توافق دیگر در هر سطح از مردم چندان قابل قبول نیست و در تعبیر ابن حزم توافق نظر فقیهان در مسائل دینی را دخالت آدمی به صورت هر نوع تعبیر شخصی فقیهان در دین می­داند و معتقد است منظور از اجماع به هیچ وجه اجماعی نیست که عقیده و نظری را کسی اظهار داشته باشد (اجماع اجتهادی) بلکه منحصرا توافقی است درباره متنی منقول از حدیثی از پیامبر که تنها اصحاب ایشان قادر به انجام آن هستند.

ابن حزم جز اجماع روشن اصحاب پیامبر بقیه اجماعها را ساخته و بدعتی می­داند که علمای فقه در منازعات مذهبی­ که میانشان در می­گیرد به عنوان حربه از آن استفاده می­کنند. ابن حزم با لحنی قاطع می گوید: همینکه جایی اختلاف پدید می­آید مدعیان می­گویند که از این مواردی است که برآن اجماع واقع شده و به نقل آرای اجماعی می­پردازند، در حالیکه از بیانات همین اجماعها به روشنی استنباط می شود که خود اعتقاد چندانی به موارد اجماعی نداشته­اند، آنهم به علت امکان همیشگی بروز اختلاف نظرها. در مقابل ارزش ذاتی اجماعهای صحابه (اجماعهای مرزبندی شده و محدود) در نظر ابن حزم چنان است که مخالفان آن را مستوجب مجازات تکفیر می­داند.(ترکی، ۱۳۶۸: ۲۵تا ۳۰)

اکثر عالمان و نظریه­پردازان متأخر شیعه اجماع را فقط در صورتی حجت می­دانند که کشف از قول معصوم باشد. بنابراین چنین اجماعی در دوران غیبت معصوم نیز اتفاق می­افتد. اجماع در این نظریه­ها به حکم عقل نظری بر کشف اجماع از رأی معصوم یا دلیل معتبر است. به طوری که گفته شده بین اجماع عالمان بر حکمی معین و کشف آن از رأی معصوم ملازمه وجود دارد، امکان ندارد بتوانیم فتاوای بسیاری از عالمان بر یک مسئله را از رأی معصوم جدا کنیم، زیرا هریک از این فتاوا سبب ظن به رأی معصوم می­شود و هرگاه تعداد فتوا دهندگان زیاد شود، ظن به نظر معصوم نیز افزایش می­یابد تا جایی که برای انسان قطع حاصل می­شود که رأی آن­ها مطابق رأی معصوم است و اجماع علما از رأی معصوم جدا نیست. نائینی، شهید صدر و امام خمینی از این دید به اجماع نگریسته­اند. شهید صدر به دلیل پرداختن به احتمالات در نظریه اجماع جنبه ابتکارجویانه اجماع و استفاده از این اصل در مسائل روز را گسترش داده است.

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.