پیشینه تحقیق اوضاع سیاسی، اجتماعی،‌فرهنگی جهان اسلام درقرن چهارم و دولت شیعه آل بویه دارای ۳۷ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱-۱- اوضاع سیاسی، اجتماعی،‌فرهنگی جهان اسلام درقرن چهارم (مقارن حیات شیخ صدوق)    ۴
۱-۲- تشکیل دولت شیعه آل بویه    ۴
۱-۳تأثیرحکومت آل بویه برجامعه ی ایران و اسلام    ۸
۱-۴عصرغیبت امام(ع)    ۱۲
۱-۵ موقعیت اجتماعی شیعه    ۱۶
۱-۶ نهضت فرهنگی شیعه    ۱۸
۱-۷ وضع عالمان شیعه در دوران آل بویه    ۲۰
۱-۸ شهرهای شیعه نشین    ۲۰
۱-۹ مکتب قم و مکتب بغداد    ۲۵
۱-۱۰ دولت فاطمی‌در مغرب و مصر    ۲۶
۱-۱۱ فعالیتهای دیگر فرق مذهبی در قرن چهارم    ۲۹
۱-۱۱-۱حنابله    ۲۹
۱-۱۱-۲معتزله    ۳۱
منابع و مآخذ    ۳۴

منابع

ـ فدایی عراقی،غلامرضا،۱۳۸۳ ش،حیات علمی‌در عهد آل بویه،تهران،موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه نهران،چاپ سوم.

ـ فقیهی،علی اصغر،۱۳۵۷ش،تاریخ آل بویه و اوضاع زمان ایشان،با نموداری از زندگی مردم در آن عصر،تهران،انتشارات صبا،چاپ دوم.

ـ جعفریان،رسول،۱۳۷۱ش،جغرافیای انسانی شیعه درجهان اسلام،قم،انتشارات انصاریان،چاپ دوم.

ـ جعفریان،رسول،۱۳۸۵ش،تاریخ تشیع درایران ازآغاز تا طلوع دولت صفوی،قم،انتشارات انصاریان  ،چاپ اول.

ـ کرمر،جوئل،۱۳۷۵ش،احیای فرهنگی در عهد آل بویه،انسان گرایی در عصر رنسانس اسلامی،ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی،تهران،مرکز نشر دانشگاهی.

ـ مامقانی،عبدالله، ۱۳۴۹ش،تنقیح المقال فی الاحوال الرجال، به اهتمام محمد حسین زنجانی،تهران،انتشارات علمی‌،فرهنگی،چاپ دوم،جلددوم.

ـ طوسی،ابی جعفر محمدبن حسن،۱۴۲۳ق،الغیبه،به تصحیح و تعلیق علی اکبر غفاری وبهزاد جعفری،تهران، دارالکتاب الاسلامیه،چاپ دوم.

ـ طوسی،ابی جعفر محمدبن حسن،۱۴۲۲ق،الفهرست،تحقیق و گردآوری محمد جواد قیومی،بی جا،نشر الفقاهه.

ـ طوسی،ابی جعفر محمدبن حسن،۱۳۸۰ق، رجال الطوسی، نجف مکتبه الحیدریه.

ـ طوسی،ابی جعفر محمدبن حسن بن علی، ۱۳۴۸ش،اختیار معرفه الرجال معروف برجال کشی،تصحیح وتعلیق، حسن مصطفوی،مشهد،انتشارات مرکز تحقیقات ومطالعات دانشگاه مشهد، چاپ اول.

ـ العالمی،زین الدین ابن علی(شهید ثانی)،۱۳۸۵ش،الدرایه،مترجم حسام الدین حسینی،اهواز نشر تراوا،چاپ اول.

ـ ابن بابویه، علی ابن حسین،۱۴۰۴ق،الامامه والتبصره من الحیره،قم،مدرسه امام هادی(ع).

ـ ابن بابویه،محمد ابن علی،۱۳۸۳ ش،امالی،ترجمه و تصحیح محمد کمره ای،تهران،انتشارات کتابچی،چاپ دوم.

ـ ابن بابویه،محمد ابن علی،۱۳۸۳ ق،علل الشرایع والاحکام،قم،مکتب الحیدریه.

۱-۱- اوضاع سیاسی، اجتماعی،‌فرهنگی جهان اسلام درقرن چهارم (مقارن حیات شیخ صدوق)

دراین مقاله بر آن داریم تا به بررسی پاره ای از مهم ترین  اوضاع واحوال سیاسی- اجتماعی -فرهنگی  درقرن چهارم هجری یعنی زمانی که خاندان بابویه به اوج مرتبت علمی خود رسیده بودند بپردازیم. یکی از مهم ترین حوادث  قرن چهارم و مقارن با دوران زندگانی شیخ صدوق،اصلی ترین شخصیت علمی  خاندان بابویه تشکیل دولت شیعه مذهب آل بویه در ایران بوده است که بهتر است دراین قسمت راجع به تشکیل این حکومت  و فهرستی  از حوادثی که  مرتبط با عالمان شیعی  ومسائل مربوط به شیعیان بوده است را بیان می‌نمائیم.

۱-۲- تشکیل دولت شیعه آل بویه

یکی از مشهورترین خاندانهای شیعه ایرانی  که دولت بزرگی در ایران تاسیس نمودوبه دیلمیان یا دیالمه مشهور است.حکومت این سلسله دریازدهم ذی القعده۳۲۱آغازگردیدوباسقوط بغدادبه دست سلاجقه  در سال ۴۴۸ پایان پذیرفت.این طایفه از ذریه بویه، ماهیگیری ازاهل دیلم (ناحیه کوهستانی گیلان)بود که نام وی به عنوان این خاندان معروف گشت.

بنیانگذاران دولت آل بویه فرزندان بویه :علی،حسن.احمد هستند.که بعدها به ترتیب عمادالدوله،رکن الدوله و معز الدوله خوانده شدند.این سه برادر به خدمت مرداویج فرزند زیار در آمدند و علی فرزند بویه از خود کفایت زیادی نشان داد و به حکومت کرج رسید.سپس مردم به وی  گرویدندومحبت زیادی به اونشان دادند واین امر باعث شدک وتردید مرداویج گشت و رقابت بین آنان  آغاز شد.مرداویج درسال ۳۲۳ق به قتل رسید.حسن اصفهان وری وهمدان وشیراز را تسخیر نمود واحمد کرمان را تصرف کرد و آنگاه با لشکر خود در۳۳۴ق وارد بغداد گشت و مستکفی خلیفه عباسی با وی بیعت نمود ودستور داد تا نام سه برادر بر سکه ها ضرب گردد. سلاطین این سلسله خدمات بزرگی به علم وفرهنگ شیعه کرده اند..بعضی از ملوک این خاندان خود از علما و شعرا بوده واز عالمان و محدثان تجلیل، و وزیران خود را از دانشمندان عصر خویش انتخاب می‌نموده اند. مانند صاحب بن عباد و ابن العمید وشاپور فرزند اردشیر،صاحب کتابخانه ای معروف که آنرا در قسمت شیعه نشین غرب بغداد – محله کرخ-تاسیس نمود. )حاج سید جوادی،احمد،۱۳۶۹ش :۱۵۳ (

تشکیل این دولت شیعه در ایران توانست حوادث وعواقب مرتبط دیگری را به دنبال داشته باشد.کوچکترین موردی که بتوان به آن اشاره نمود احیا فرهنگ وتمدن ایرانی – اسلامی‌در ایران بوده است.این کار ازطرق مختلفی به انجام رسید.مانند احیای استفاده از نامهای ایرانی، ضرب سکه با علائم ایران باستان وهمچنین توجه به دانشمندان و عالمان و فقیهان و ادیبان وگرامیداشت آنان.تشیع در این قرن، شانس بزرگی در تسلط برتمامی‌جهان اسلامی‌را داشته است.به همین دلیل، این دوره  را می‌توان دوره پیروزی شیعه نام گذاری کرده‏، امابه دلیل اختلافات موجود میان دولت‏های شیعه، که بخشی از آنها جنبه سیاسی و نژادی  مانند عربی،دیلمی، و غیره ـ داشت، تشیع نتوانست چیرگی خود را بر دنیای اسلام تکمیل کند.به علاوه، نوع عقاید،شیعی هر گروه، متفاوت از دیگری بود.برخی زیدی مذهب، برخی اسماعیلی و برخی دیگر امامی‌مذهب بودند.با این حال قدرت شیعه در قرن چهارم واقعا اعجاب‏آور است. دولت آل بویه نیز به عنوان اولین دولت رسمی‌شیعه در ایران بر عراق و بخش‏های وسیعی از ایران حکومت می‏کردند. در این شکی نیست که حاکمان آل بویه خود شیعه مذهب بودندو از این زمان بود که در روند گسترش تشیع در ایران تحول عظیمی‌به وجود آمد.

پیش از روی کار آمدن آل بویه، تشیع در ایران و عراق نفوذچندانی نداشت.در دوران الراضی بالله عباسی (خلافت ۳۲۲ ـ ۳۲۹) تشیع در بغداد نفوذ چشمگیری به دست آورد.چهار سال پس از وی بود که بویهیان بر بغداد مسلط شدند.الراضی ضمن اعلامیه‏ای در بغداد، اهل حدیث و حنابله را مورد حمله قرار داد، به ویژه از این ناحیه که آنها، شیعیان اهل بیت را متهم به کفر و گمراهی می‏کنند.)فقیهی،علی اصغر،۱۳۶۳ ش:۱۱۲(.

با آمدن آل بویه به عراق تشیع در بغداد رشد چشمگیری یافت.عالمان زیادی از بلاد مختلف به بغداد که مرکزیت جهان اسلام راداشت مهاجرت کرده و به کار رواج آثار شیعی پرداختند.درحقیقت عالمان شیعه  دراین دوره به دربار آل بویه راه یافتند وحتی همین امر سبب پاره ای اختلاف میان شیعیان و اهل سنت گردید. درهرصورت دوران آل بویه را می‌توان دورانی دانست که به نفع شیعه بوده است.به جرات می‌توان گفت عصر آل بویه  عصر احیای مجدد تشیع بوده است. در این عصر از یک طرف به دلیل ضعف خلفای عباسی و از طرف دیگر به علت روی کار آمدن چهار دولت شیعی (فاطمیان در مصر- آل بویه در ایران و عراق- حمدانیان در سوریه -زیدی ها دریمن) و از جانب دیگر ظهور عالمان بزرگ شیعی همچون، کلینی، صدوق پدر و پسر و شیخ مفید، تفکر شیعی گسترش قابل ملاحظه ای یافت. کتب اربعه شیعه در همین دوران آل بویه بود که فرصت نگارش پیدا نمودوتکامل یافت.نویسندگان کتابهای اربعه فقهی شیعه درهمین دوران به اوج مشهوریت خود رسیدند. امرای آل بویه هم خویش اهل فضل و دانش بودند و هم دیگران را به کسب علوم تشویق می‌کردند. عضدالدوله دیلمی‌که خود یکی از مقتدرترین امرای آل بویه است در شمار شعرای چیره دست عرب است.

ابوالفضل بن عمید، وزیر کاردان و لایق رکن الدوله در شعر، ادب، تفسیر، قرآن، نحو، عروض، اشتقاق و لغت سرآمد دوران خود بود.(فدایی عراقی،غلامرضا،۱۳۸۳ ش:۵۲).

صاحب بن عباد شاگرد ابن عمید که پس از استاد به منصب وزارت آل بویه منصوب شد نیز از علمای برجسته زمان و آشنا به علوم مختلف اسلامی‌بود تا جایی که علامه مجلسی در شأن او می‌گوید: «او داناترین فقهاء متقدم و متأخر ماست و هرچه از فضل و دانش او گفته شود، بالاتر از آن است. (فقیهی،علی اصغر،۱۳۶۳ ش:۲۲۳).

صاحب همان کسی است که شیخ صدوق برای او احترام فوق العاده ای قائل بود و کتاب «عیون اخبارالرضا(ع)» را به نام او نوشت و به کتابخانه اش تقدیم کرد. چنانچه اشاره  خواهد شد شیخ صدوق  در رجب سال ۳۳۹ به استماع حدیث از قم خارج شد و در رجب سال ۳۴۷ هـ.ق و در پی دعوت امیر رکن الدوله وارد ری گردید. عامه مردم برای اخذ احکام و دانش پژوهان برای اخذ علوم و معارف گرداگرد او حلقه زدند، او خود نیز از دانشمندان آن سامان بهره مند شد. یکی از اقدامات شیخ صدوق در ری تشکیل جلسات مناظره بود که در حضور سلطان رکن الدوله و عامه مردم منعقد می‌گردید.(کرمر،جوئل،۱۳۷۵ ش:۱۱۳).

شیخ صدوق با پدرش که سالیانی را در قم زندگی می‌کرد وبه تربیت عالمان شیعی می‌پرداخت در همین دوران آل بویه بود که به دعوت رکن الدوله دیلمی‌به ری دعوت شد و مورد احترام رکن الدوله و وزیر عالم پرورش صاحب بن عباد قرار گرفت،ووی نیز مانند بسیاری دیگر از عالمان ودانشمندان به دربار آل بویه راه یافت. آل بویه که خود در طبرستان به اسلام گرویده بودند.با توجه به گرایش شیعی آنها، می‏توان گفت اسلام آنها به دست علویان بوده است.زمانی که فعالیت نظامی‌خود را آغاز کردند، تشیع خود را آشکار نکردند.اکنون محققان برآنند که آل بویه، از آغاز بر مذهب تشیع زیدی بوده‏اند، اما بعدها به تشیع امامی‌گرویدند.دلایل زیادی وجود دارد که این مطلب را تأیید می‏کند.(فقیهی،علی اصغر،۱۳۶۳ ش: ۸۶).

معز الدوله با استقرار در بغداد، فعالیت‏های شیعی خود را آغاز کرد.شروع کار شیعی او با فرمانی بود که وی در سال ۳۵۱ صادر کرد. در ربیع الثانی این ماه، شیعیان بغداد به دستور معز الدوله، متنی را در همه مساجد نوشتند.این متن چنین بود: خداوند معاویه را لعنت کند.و لعنت کند کسی که فدک را که حق فاطمه بود غصب کرد، و لعنت کند کسی که مانع از دفن امام حسن علیه السلام در کنار قبر جدش شد.و کسی که ابو ذر را تبعید کرد و کسی که عباس را داخل در شورا [ی شش نفره‏] نکرد.

شب هنگام برخی از اهل سنت آن نوشته‏ ها را محو کردند.این بار معز الدوله به توصیه وزیر قدرتمندش ابو محمد مهلبی دستور داد تا تنها بنویسند: لعن الله‏الظالمین لآل محمد، در ادامه نام معاویه را نیز نوشتند. در محرم سال ۳۵۲ فرمان جدیدی از معز الدوله صادر شد.وی دستور داد تا مردم، روز عاشورا، مغازه‏های خود را تعطیل کرده و مجالس سوگواری و عزاداری بر پا کنند.سنیان قادر به ممانعت از این مراسم نبودند و دلیل آن هم این بود که دولت آل بویه پشتیبان آن بود.بویهیان این رسم را می‏بایست در طبرستان و ری، میان شیعیان آموخته باشند(فقیهی،علی اصغر،۱۳۶۳ش: ۱۴۳).

در روز غدیر همان سال، باز معز الدوله دستور داد تا شهر را آذین بسته و آتش بازی کنند.شب هنگام، به مانند سایر اعیاد، همه بازارها را باز کرده و طبل و بوق بزنند. پس از آن، هر سال، مراسم عاشورا و غدیر توسط شیعیان برگزار می‏شد.اندک اندک، سنیان بغداد، به ویژه حنابله که افراطی بودند، در اندیشه مقابله افتادند.این مقابله به دو صورت انجام شد:

نخست در برابر روز غدیر، روز غار درست شد، روزی که پیامبر (ص) همراه ابو بکر به غار رفت! همچنین در برابر عاشورا، روزی را برای عزاداری برای مصعب بن زبیر که توسط حجاج کشته شد، معین کردند.

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.