پیشینه تحقیق بیوگرافی و  نوآوری‌های اصولی شهید صدر دارای ۷۶ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول:    ۵
بیوگرافی و اندیشه های شهید صدر    ۵
۱-۱- زندگی نامه و فعالیت های اجتماعی و سیاسی شهید صدر    ۵
۱-۲- نمایی کلی از اندیشه های شهید صدر    ۷
۱-۲-۱- حکومت اسلامی    ۷
۱-۲-۱-۱- اصل ضرورت دینی    ۷
۱-۲-۱-۲- ضرورت تکوینی    ۷
۱-۳- مسؤولیت خطیر حوزویان    ۱۱
۱-۴- شهادت    ۱۲
فصل دوم:نوآوری‌های اصولی شهید صدر    ۱۴
۲-۱- تعاریف و اصطلاحات    ۱۴
۲-۲- نوآوری شهیدصدردرساختارسازی(تقسیم بندی مباحث علم اصول)    ۱۶
۲-۲-۱- ادله محرزه    ۲۰
ادله محرزه شامل:    ۲۰
ادله شرعی شامل:    ۲۰
ادله عقلی    ۲۱
۲-۲-۲- اصول عملی    ۲۱
۲-۳- نظریه منطقه الفراغ    ۲۲
۲-۴- نوآوری شهید صدر در تعریف علم اصول    ۲۴
۲-۴-۱- ضرورت تعریف هر علم قبل از شروع مسائل آن    ۲۴
۲-۴-۲- بررسی تعریف سنتی علم اصول    ۲۴
درباره اعتراض اول    ۲۶
درباره اعتراض دوم    ۲۷
درباره اعتراض سوم    ۲۹
راهکار آیت الله خویی    ۲۹
۲-۵- موضوع علم اصول    ۳۲
۲-۶- نوآوری شهید صدر در تفسیر حقیقت حکم ظاهری و کیفیت جمع میان احکام ظاهرى و واقعی    ۳۴
۲-۶-۱- بررسی تعریف حکم واقعی وظاهری    ۳۴
توضیح:    ۳۴
۲-۶-۲- بررسی تعریف حکم شرعى‌    ۳۵
۲-۶-۳- خصوصیات تعریف شهید صدر    ۳۸
۲-۶-۴- امتیازات راهکار شهید صدر در جمع بین حکم واقعی وظاهری    ۴۶
۲-۷- نوآوری شهید صدر در وضع الفاظ «نظریه قرن اکید»    ۴۹
۲-۷-۱- بررسی تعریف لغوی واصطلاحی وضع    ۴۹
۲-۷-۲- نظریه دلالت ذاتى الفاظ    ۵۲
۲-۷-۳- نظریه دلالت وضعی اعتبار وگرایشهای آن    ۵۳
۲-۷-۴- نظریه قرن اکید شهید صدر    ۵۹
۲-۸- نوآوری شهید صدر در اصلاح کتابهای درسی علم اصول    ۶۴
۲-۹- نوآوری شهید صدر در عنوان بندی مباحث اصولی    ۶۸
۲-۱۰- نوآوری شهید صدر در اصطلاح سازی درعلم اصول    ۷۱
منابع و مأخذ    ۷۵

منابع

قرآن کریم

فیاض، محمد اسحاق، محاضرات فی اصول الفقه، قم: دارالهادی، چاپ سوم، ۱۴۱۰ ه.ق.

فیومی، احمدبن محمد بن علی، مصباح المنیر، قم: دارالهجره، ۱۴۲۵هجری قمری.

صدر، محمدباقر، دروس فی علم الاصول، حلقه اول و دوم، قم: مجمع الفکر اسلامی ۱۴۱۲ ق.

__________، مبانی کلی استنباط، ترجمه: رضا اسلامی، حلقه سوم، دارالکتاب البناتی، ج ۱، ۱۳۸۷٫

__________، اقتصادنا، بیروت، دارالتعارف، ۱۹۸۲٫

__________، الاسلام یقود الحیاه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات –چاپ دوم.

__________، الآسس المنطقیه للاستقراء، بیروت: دارالتعارف ۱۹۷۳٫

__________، فدک فی التاریخ، جلد دوم، بیروت: دارالتعارف، ۱۹۸۰ میلادی.

__________، لمحه فقهیه تمهیدیه عن مشروع دستور الحمهوریه اسلامیه فی ایران، تهران: جهادالنباء ۱۳۹۹ ه. ق.آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفایه الاصول، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ سوم، ۱۴۱۴ قمری.

دهخدا، علی اکبر، فرهنگ دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ج ۲، سال ۱۳۸۵٫

آنتونی گیدنز، مجله علوم اجتماعی، ترجمه ایرج ساعی ارسی، تهران: انتشارات دانژه، چاپ ۱۳۹۰، شماره ۷٫

امینی، عبداله، فصل نامه حکومت اسلامی، ترجمه: فصلی عبدالهادی، ش ۲۰، تابستان ۱۳۸۰٫

عاملی، زین الدین ابن علی، معالم الاصول، قم: داوری، چاپ اول، سال ۱۴۱۰ هجری قمری.

عراقی، ضیاءالدین، مقالات الاصول، قم: مجمع الفکر اسلامی،۱۴۲۰ ق.

کاظمی، محمد علی، فوائد الاصول، قم: انتشارات جامعه مدرسین.

کلاینبرگ، روان شناسی اجتماعی، علی محمد کاردان، نشر فردوس، ۱۳۸۷٫

قمی، ابوالقاسم (میزای قمی)، قوانین الاصول، تهران: مکتبه العلمیه اسلامی، ۱۳۵۷٫

فصل اول:بیوگرافی و اندیشه های شهید صدر

۱-۱- زندگی نامه و فعالیت های اجتماعی و سیاسی شهید صدر

شهید گرانقدر، سید محمد باقر صدر، ثمره شجره طیبه ای است از عالمان پاک نهاد و از خاندانی که همگی از چهره های تابناک دین و علم و فضیلت و از حماسه گستران جهاد فکری، نبردآوران مجاهدات سیاسی و مردمی، قهرمانان مبارزه های ایدئولوژیکی و از مشهورترین خاندان های علم و فقاهت و مرجعیت در ایران و عراق و لبنان اند.

پدر شهید صدر، سید حیدر، از اجلای علمای عصر خویش  واز دانشمندان بزرگ شیعه عراق و مادرش دختر “عبدالحسین آل یاسین” از مردان برجسته علمی و مذهبی بود. مادرش، فرزند شیخ عبدالحسین آل یاسین – که از رجال برجسته عراق به شمار می رفت – بانویی پرهیزکار بود. خانواده آل یاسین از لحاظ علمی و اجتماعی در عراق دارای تاریخی پرافتخار است. دو دایی شهید صدر، شیخ مرتضی و شیخ محمد رضا آل یاسین، از محققان و دانشمندان بزرگوار عصر خود بودند.

شجره نامه شهید صدر با ۳۱ واسطه و از نسل ابراهیم المرتضی (۲۱۰ ه . ق) به امام کاظم علیه السلام می رسد. هیچ گاه میان این خانواده و نهاد مقدس حوزه و مرجعیت جدایی نیفتاد و اجداد ایشان به مقام های معنوی والایی رسیده بودند.

خاندان ایشان به دلیل منسوب بودن به صدرالدین، به نام «خاندان صدر» شناخته می شوند و به علت سکونتشان در گذشته های دور در کاظمین، «کاظمی» لقب گرفته اند. البته به دلیل انتسابشان به سید حیدر، پدر شهید صدر، به آنان «خاندان حیدری» نیز می گویند. برخی نام های معروف این خاندان در دوره های پیشین عبارت است از: آل ابی سبحه (به علت منسوب بودن به موسی «ابوسبحه» بن مرتضی ابراهیم بن امام موسی کاظم علیه السلام)؛ آل القطعی(در نسبشان به حسین القطعی بن موسی «ابوسبحه»)؛ آل ابی الحسن و آل شرف الدین (در نسبشان به ابراهیم معروف به شرف الدین، جد پنجم شهید صدر.)

امروزه این خاندان به «آل الصدر» معروفند وبرخی ازآنان، در لبنان در منطقه جبل عامل ساکن هستند. از اجداد ایشان، می توان از عبدالحسین شرف الدین جبل عاملی، رهبر شیعیان لبنان در عصر خود و نویسنده کتاب های معروفِ المراجعات، ابوهریره، الاجتهاد و النص و… نام برد. برخی معتقدند اصالت این خاندان، عراقی است، ولی تاریخ دقیقی از مهاجرتشان به لبنان در دست نیست و گویا به جد نهم شهیدصدر، شهید عزالدین الحسین بن ابی الحسن معروف به موسوی العاملی الجبعی باز می گردد.

شهید صدر در بیست وپنجم ذی قعده ۱۳۵۳ ق مصادف با ۱۹۳۴ میلادی و ۱۳۱۳ هجری شمسی در کاظمین به دنیا آمد. در سه سالگی از نعمت پدری ارجمند محروم گردید و تحت سرپرستی برادر بزرگ  “سیداسماعیل صدر” و دایی خود پرورش یافت. واز پنج سالگی به مدرسه رفت، دروس ابتدایی خود را در مدرسه (منتدی النشر) فرا گرفت و تا یازده سالگی دوره ابتدایی را به اتمام رساند.در این دوران، نبوغ شگفت انگیز و استعداد سرشار خدادادی او درخشید و تعجب آموزگاران خود رابرانگیخت، بطوری که اولیای مدرسه تصمیم گرفتند او را به مدرسه کودکان تیزهوش و نابغه بگذارند تا به هزینه دولت درس بخواند و پس از طی مراحل لازم و قانونی، به دانشگاههای اروپا یا آمریکا اعزام کنند و در رشته های علوم جدید تحصیل کند و به کشور خود بازگردد اما او به تحصیل علوم دینی و پرداختن به رشته کار پدرانش گرایش داشت و از طرفی مادر و برادر بزرگش رضایت ندادند که او به پول دولت وابسته به غرب و دست اندرکاران خود باخته آموزش و پرورش آن روز عراق، درس بخواند ، بالاخره با راهنمایی دو دایی فقیه و دانشمندش «شیخ محمد رضا آل یاسین» و «شیخ مرتضی آل یاسین» به فراگیری دروس حوزوی و علوم دینی پرداخت.

تحصیلات علوم دینی را با کتاب «معالم الاصول» نزد برادرش سید اسماعیل آغاز کرد و دیگر کتابهای دوره سطح حوزه را با شور و شوق و تلاش بسیار در مدتی کوتاه خواند و تمام کرد. او علاوه بر تحصیل، دروس ابتدایی را نیز به خواهرش بنت الهدی می آموخت و بنت الهدی بی آنکه به مدارس نامناسب دخترانه آن روز عراق پای بگذارد، نزد برادرش سید محمد باقر قرآن، ادبیات، تاریخ، حدیث فقه، اصول و .. را آموخت.

و در همان دوران ابتدایی بر فراز منبری که در صحن کاظمین قرار داشت به ایراد خطبه می‌پرداخت. او در ۱۲ سالگی برای گذراندن دوره عالی حوزه به نجف اشرف رفت و در محضر شیخ محمدرضا آل یاسین ، سید اسماعیل خوئی شاگردی نمود. او در سن۱۶ سالگی به درجه اجتهاد رسید وبه تعبیر یکی از شاگردان برجسته ایشان سید کاظم حائری:« روزی در محضر استاد  بودیم ودرباره سنی که درآن به اجتهاد رسید ازایشان پرسیدیم در پاسخ فرمودند یادم نیست از کسی تقلید کرده باشم»[۱] ایشان در سن ۲۵ سالگی تدریس خود را در دروس عالی برای دانش پژوهان حوزه آغاز کرد و از عالی ترین کرسی تدریس برخوردار گشت،از دوران کودکی آثار نبوغ سرشار و استعدادی در خور توجه در او کاملا هویدا بود; چنان که تحسین همگان را برمی انگیخت، خواهرش «آمنه بنت الهدی صدر» یکی از زنان دانشمند، شاعر، نویسنده و معلم فقه و اخلاق بود که در مسیر جهاد و مبارزه، با بردارش سید محمد باقر همگام شد و سرانجام سرنوشت هر دو به شهادت و سعادت ابدی ختم گشت.

۱-۲- نمایی کلی از اندیشه های شهید صدر

۱-۲-۱- حکومت اسلامی

شهید صدر درباره ضرورت ایجاد حکومت اسلامی بر دو اصل تکیه می کرد

۱-۲-۱-۱- اصل ضرورت دینی

بر پایه این دیدگاه، وجود دولت اسلامی برای اقامه حدود الهی، ادامه خط نبوت و امامت و حفظ و گسترش دین الهی ضروری است؛ زیرا بدون آن، حدود و فرمان های الهی اجرا نمی گردد، به سیره پیامبر و امامان علیهم السلام رفتار نمی شود و دین الهی در امان نمی ماند و گسترش نمی یابد و البته این اصلی عقلی است.

۱-۲-۱-۲- ضرورت تکوینی

از دیدگاه شهید صدر، ایجاد حکومت اسلامی نه تنها ضرورتی شرعی است، بلکه ضرورتی عینی و طبیعی برای تمدن و اجتماع بشری است. ازاین رو، بهترین وسیله برای تحقق خلافت عمومی بشر در زمین و یگانه راه آدمی برای دست یابی به جامعه ای پیشرفته، متحد و با سعادت، ایجاد دولتی بر اساس مبانی اسلام است؛ زیرا پس از شکست مکتب های سوسیالیسم، لیبرالیسم و دیدگاه های فکری متعدد دیگر درباره ایجاد دولتی صالح و مبتنی بر سعادت بشر، ضرورت وجود حکومتی اسلامی نمایان می شود که بتواند آزادی انسان را بر مبنای خلافتش در زمین تأمین و عدالت اجتماعی را بر اساس عدل الهی در جامعه اجرا کند. از دیدگاه شهید صدر، حکومت اسلامی، همان حکومت مردم بر سرنوشت خویش است که آن را با عنوان «خلافت انسان و شهادت انبیا» مطرح کرده است. بر این اساس، خداوند بر پایه رسالت خلیفه اللهی انسان، او را جانشین خود در زمین قرار داده است. همچنین بر پایه سنت شهادت انبیا، خداوند با فرستادن پیام آوران خود می خواهد اصل خلیفه اللهی انسان را حفظ کند تا به انحراف و انحطاط نیفتد. از نظر ایشان، زمانی که جامعه بشری به علت وجود حکومت های طاغوتی به رشد کافی نرسد، خط خلافت و خط شهادت (نظارت) متحد می شوند؛ پیامبران، امامان و فقها، هم خلیفه اند و هم شاهد. زمانی که آدمیان به رشد و کمال لازم برسند، این دو خط از هم جدا می شوند؛ انسان ها، خلافت را برعهده می گیرند و معصومان و فقها، شهادت را.[۲]

اندیشه سیاسی صدر، بر مبنای اصل اساسی توحید استوار است که سه اصل دیگر از آن به دست می‌آید:

۱- اصل حاکمیت مطلقه الهی؛

۲- اصل سنت های حاکم بر جهان هستی؛

۳- اصل آزادی و اختیار انسان.

خداوند بر اساس حاکمیت مطلقه خویش و نسبت های طبیعی و فطری حاکم بر جهان هستی، انسان را به سبب داشتن عقل و اختیار، خلیفه خود در زمین قرار داد و انسان، مسئولیت تحقق خلافت عمومی خود را در زمین برعهده گرفت. از نظر شهید صدر، برجسته ترین وظیفه انبیا، برقراری حکومت و نظام سیاسی صحیح و شایسته در جامعه بشری است.[۳]

به نظر ایشان، سه نوع دولت و حکومت وجود دارد: دولت اقلیمی که وحدت سیاسی آن، از وحدت منطقه ای ناشی شده است؛ دولت ملی که وحدت سیاسی آن، به دلیل قومیت یکسان و متحد است؛ دولت فکری که وحدت سیاسی آن، به علت وحدت فکری آن است، نه اقلیم قومیت. چنین دولتی رسالت فکری دارد و محدودیتی را جز محدوده آن فکر نمی پذیرد؛ ازاین رو، می تواند در گسترده ترین شعاع انسانی ممکن، رسالت خویش را تحقق بخشد و حکومت انسانی از این نوع است[۴] «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاّ کَافَّهً لِلنّاسِ بَشیرًا وَ نَذیرًا».[۵]

شهید صدر، سه دیدگاه مختلف در مورد حکومت اسلامی ارائه کرده است: نظریه اول، حکومت انتخابی بر اساس شوراست. این دیدگاه در مجموعه ای با عنوان الاسس الاسلامیه مطرح شده است.[۶] نظریه دوم، ولایت انتصابی عامه فقیهان است. این نظریه در رساله های علمیه، حاشیه منهاج الصالحین و الفتاوی الواضحه ارائه شده است. نظریه سوم، خلافت مردم با رهبری ولایت فقیه است. این نظریه، یک سال پیش از شهادت صدر، در پاسخ به جمعی از عالمان لبنان در توضیح مبانی فقهی جمهوری اسلامی در مجموعه الاسلام یقود الحیاه آمده است. نظریه سوم، در واقع ترکیبی از دو دیدگاه پیشین است که نظر نهایی شهید صدر در این باره تلقی می شود. اکنون به بررسی کوتاه هر یک از این نظریه ها می پردازیم.
نظریه اول (حکومت انتخابی بر اساس شورا)، برای حکومت اسلامی چند وظیفه و هدف تعیین می کند:

۱- بیان احکام شرعی و قوانین ثابت دینی؛

۲- وضع تعالیم و بندهای قانونی که بر اساس احکام شرعی در دوره های مختلف زمانی جعل می شود و پایداری آن به زمان و مکان و شرایط موجود بستگی دارد؛

۳- بازنگری و هماهنگ سازی احکام شرعی اعم از ثابت و متغیر بر امت اسلامی؛

۴- قضاوت در خصومت های میان امت و دولت، بر اساس احکام (ثابت) و آموزه های (متغیر).

در این نظریه، حکومت دینی دو شکل اصلی دارد: شکل اول، شکل الهی است که با حاکمیت معصوم علیه السلام متحقق می یابد و شکل دوم، حکومت شورایی یا حکومت امت است. در عصر غیبت، شکل جایز، حکومت شوراست. در زمان غیبت از میان چهار هدف اصلی حکومت، دو وظیفه بر عهده مجتهدان جامع الشرایط است؛ بیان احکام ثابت شرعی، فتوا دهی و قضاوت. امت و حکومت انتخابی ایشان، نه در بیان احکام ثابت شرعی حقی دارند و نه در نصب و عزل قاضیان. در این نظریه، امت، توانایی خود را تنها در وضع احکام متغیر و در هماهنگی و اجرای احکام به کار می برد. انواع مختلف حکومت شورایی تا زمانی که در محدوده شرع فعالیت کنند، معتبر هستند و مستند آن، آیه (وَ أَمْرُهُمْ شُورا بَینَهُم)[۷] است.

نظریه دوم (ولایت انتصابی عامه فقیهان) بر دو نکته اصلی استوار است:

۱- در این نظریه، مردم، بدون صلاحیت و مرجع ولایت فقیه، شایستگی تدبیر امور حکومتی را ندارند؛

۲- شارع مقدس، مقام ولایت جامعه بشری را به طور مستقیم بدون واسطه مردم، به فقیهان عادل تفویض می کند.

نظریه سوم (خلافت مردم با رهبری ولایت فقیه)، حاصل تلاش شهید صدر برای ترکیب دو عنصر نظارت دینی مرجع صالح و حق خدادادی خلافت انسان است که این دیدگاه در جمهوری اسلامی جلوه می کند. در این نظریه، امت، حق خدادادی خلافت خود را بر اساس روش های زیر به کار می گیرد: انتخاب رئیس قوه مجریه؛ انتخاب اعضای مجلس اهل حل و عقد (قوه مقننه)؛ انتخاب فتواهای مناسب تر از میان فتواهای مجتهدان جامع الشرایط در موارد اختلاف بر اساس مصلحت عمومی؛ وضع قوانین مورد نیاز در منطقه الفراغ و تسلط کامل بر نحوه اجرای قانون اساسی و نظارت بر قوه مجریه.
برای آنکه خلافت الهی انسان از انحراف در امان ماند و به سوی اهداف والا هدایت شود، در زمان غیبت، مراجع صالح تقلید یا مراجع اعلم به عنوان شاهدان الهی آن عمل می کنند و اصول و وظایف زیر را در نظر دارند:

۱- مرجع، عالی ترین نماینده دولت و فرمانده کل نیروهای مسلح است؛

۲- مرجع، نامزدی افرادی را برای ریاست جمهوری تأیید می کند. همچنین تنفیذ حکم کاندیدای انتخاب شده از سوی مردم بر عهده اوست که به رئیس قوه مجریه مشروعیت و قداست می بخشد؛

۳- تطبیق قانون اساسی وضع شده با شریعت؛

۴- اظهارنظر در [مورد] قوانینی که مجلس شورا برای پرکردن بخش آزاد قانون گذاری در منطقه الفراغ [وضع کرده است]؛

۵- تأسیس دادگاهی عالی برای رسیدگی به تمام خلاف های احتمالی در زمینه های [یاد شده]؛

۶- ایجاد دیوان مظالم و دادخواهی در تمام نقاط کشور.

همچنین مرجع، مجلسی را به نام «شورای مرجعیت» به وجود می آورد که مرکب از صد نفر از آگاهان است. اعضای این مجلس، از میان عالمان برجسته حوزه، خطیبان، پژوهشگران و اندیشمندان اسلامی برگزیده می شوند و دست کم باید ده نفر از مجتهدان در میان آنها باشند. مرجعیت، از راه این مجلس، صلاحیت ها و اختیاراتش را اجرا می کند.[۸]

[۱] حائری، سید کاظم، مباحث الاصول، جلد اول، ص۲۱٫

[۲] صدر، سید محمدباقر ، الاسلام یقود الحیاه، چاپ دوم، صص ۱۲۸-۱۳۰٫

[۳] روزنامه سلام، ۱۹/۱/۱۳۷۸، شماره ۱۳٫

[۴] امینى، عبدالله و فضلى، عبدالهادى، «ساختار ملى حکومت اسلامى»، فصل نامه حکومت اسلامى، ش ۲۰، تابستان ۱۳۸۰، ص ۸۳ .

[۵] سباء / ۲۸٫

[۶] این نظریه را آقاى محمد الحسینى به عنوان ملحق اول در کتاب الامام الشهید السید محمد باقر الصدر؛ دراسه فى سیرته و منهجه در سال ۱۴۱۰ ه . ق در بیروت چاپ کرده است.

[۷] شورا / ۳۸٫

[۸] صدر، محمدباقر، لمحه فقهیه تمهیدیه عن مشروع دستور الجمهوریه الاسلامیه فى ایران، جلد اول، ص۲۷٫

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.