تحقیق تاریخچه و انواع قراردادهای نفت ایران

پیشینه تحقیق و پایان نامه و پروژه دانشجویی

پیشینه تحقیق تاریخچه و انواع قراردادهای نفت ایران دارای ۵۰ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱ـ۱ مفاهیم و تعاریف    ۵
۱ـ۱ـ۱ تاریخچه نفت    ۵
۱ـ۱ـ۳ ذخایر نفتی    ۶
۱ـ۱ـ۴ استخراج نفت    ۶
۱ـ۱ـ۵ کمپانی‌های نفتی    ۷
۱ـ۲ تاریخچه قراردادهای نفت ایران    ۹
۱ـ۲ـ۱ امتیازات نفتی    ۹
۱ـ۲ـ۲ امتیاز شرکت هاتز    ۱۰
۱ـ۲ـ۳ قرارداد دارسی    ۱۰
۱ـ۲ـ۴ قرار داد آرمیتاژ اسمیت    ۱۱
۱ـ۲ـ۵ الغای امتیاز نفت دارس    ۱۲
۱ـ۲ـ۶ امتیاز شرکت استاندارد اویل نیوجرسی    ۱۳
۱ـ۲ـ۷ امتیاز شرکت نفت سینکلر    ۱۴
۱ـ۲ـ۸ شرکت نفت کویر خوریان    ۱۵
۱ـ۲ـ۹ قرارداد۱۹۳۳    ۱۶
۱ـ۲ـ۱۰ قرارداد الحاق گس ـ گلشائیان    ۱۶
۱ـ۲ـ۱۱ شرکت نفت ایران    ۱۷
۱ـ۲ـ۱۲ نهضت ملی شدن صنعت نفت    ۱۸
۱ـ۲ـ۱۳ تحولات صنعت نفت ایران تا انقلاب ۱۳۵۷    ۱۹
۱ـ۲ـ۱۴ دوران پس از انقلاب    ۲۱
۱ـ۲ـ۱۵ صادرات نفت در سالهای گذشته    ۲۲
۱ـ۳ انواع قراردادهای نفتی    ۲۴
۱ـ۳ـ۱ قراردادهای امتیازی (مالکیت کل محصول درون مخزن)    ۲۵
۱ـ۳ـ۲ قراردادهای مشارکت در تولید    ۲۵
۱ـ۳ـ۳ قراردادهای خدماتی (service contracts)    ۲۶
۱ـ۳ـ۴ سابقه قراردادهای خدمت در صنعت نفت    ۲۸
۱ـ۳ـ۵ ویژگیهای قراردادهای خدمات    ۳۰
۱ـ۳ـ۶ قراردادهای اکتشاف و توسعه    ۳۱
۱ـ۳ـ۷ انواع قراردادهای خدماتی    ۳۲
۱ـ۳ـ۸ قراردادهای صرفا خدماتی    ۳۳
۱ـ۳ـ۹ قراردادهای خدماتی خطرپذیر    ۳۳
۱ـ۳ـ۱۰ قراردادهای کاملا خطر پذیر    ۳۴
۱ـ۳ـ۱۱ قراردادهای بیع متقابل    ۳۵
۱ـ۳ـ۱۲ موارد مهم در قراردادهای خدماتی    ۳۸
۱ـ۳ـ۱۳ حل و فصل اختلاف در قراردادهای خدماتی    ۴۰
۱ـ۳ـ۱۴ قراردادهای خدمت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی    ۴۰
۱ـ۳ـ۱۵ نسل جدید قراردادهای نفتی    ۴۰
۱ـ۳ـ۱۶ قراردادهای نسل چهارم خدماتی ایران (ipc)    ۴۱
۱ـ۳ـ۱۷الزامات مدل IPC    ۴۲
۱ـ۳ـ۱۸ ویژگی‌های مدل جدید    ۴۲
۱ـ۳ـ۱۹ تحولات تقنینی قراردادهای بالا دستی نفت و گاز    ۴۴
۱ـ۳ـ۱۹ـ۱ قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی    ۴۴
۱ـ۳ـ۱۹ـ۲ قانون بودجه سال ۱۳۸۲    ۴۴
۱ـ۳ـ۱۹ـ۳ قانون برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران    ۴۴
۱ـ۳ـ۱۹ـ۴ ماده ۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران    ۴۵
۱ـ۳ـ۱۹ـ۵ ۱۳۹۰ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ۱۳۹۴    ۴۵
۱ـ۳ـ۱۹ـ۶ قانون اصلاح قانون نفت مصوب تیر ماه ۱۳۹۰    ۴۶
۱ـ۳ـ۱۹ـ۷ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۳۹۱    ۴۶
منابع و ماخذ    ۴۷

منابع

موحد، محمدعلی، نفت ما و مسائل حقوقی آن، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، تهران،

تیموری، ابراهیم، عنصری جندی، یا تاریخ امتیازات در ایران، چاپ چهارم، انتشارات اقبال، تهران، ۱۳۶۳٫

دولو، ژاک و ژان میشل شارلیه، اسرار نفت، ترجمه: ژاله عالیخانی، انتشارات حامد، تهران،

موحد، محمد علی، قانون حاکم، درس‌هایی از داوری‌های نفتی، نشر کارنامه، چاپ اول، ۱۳۸۶٫

طرفی، عباس، مدیران صنعت نفت ایران شرکت نفت انگلیس و ایران، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات مولف، ۱۳۸۳٫

ذوقی، ایرج، مسائل سیاسی-اقتصادی نقت ایران، تهران، انتشارات پاژنگ، ۱۳۷۶٫

فاتح، مصطفی، پنجاه سال نفت ایران، تهران، انتشارات پیام، ۱۳۸۴٫

مکی، حسین، تاریخ بیست ساله ایران، جلد سوم، نشر ناشر،

ملکی، حسین، خلع ید، بنگاه ترجمه و نشرکتاب، تهران، انتشارات نو، ۱۳۶۰٫

مدیر قوی، رضا، علیرضا حمیدی یونسی و سعید خوشرو، اوپک موقعیت و دیدگاهها، انتشارات کویر جلد اول، تهران، ۱۳۸۰٫

آژند، یعقوب و همکاران، نفت در دوره رضا شاه، چاپ اول، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۸٫

استوان کی، حسین، سیاست موازنه منفی، جلد اول، انتشارات روزنامه مظفر، ۱۳۲۷٫

روحانی، فواد، تاریخ اوپک، ترجمه: منوچهر روحانی، شرکت سهامی کتابهای جیبی، تهران ۱۳۵۳٫

زمانی ع، چالش‌های توسعه در صنعت نفت ایران. کویر، ۱۳۹۰٫

سرداری‌پور، محمدرضا، و علی یزدی‌نژاد، حکایت سیمرغ و نفت، مقدمه‌ای بر تاریخ یکصد ساله بهداشت و درمان صنعت نفت، انتشارات خاتم، ۱۳۹۳٫

اسدی، بیژن، خلیج فارس از دیدگاه آمار و ارقام، مرکز مطالعات خلیج فارس در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران،

۱ـ۱ مفاهیم و تعاریف

نفت در لغت به معنی رطوبت داشتن است ولی مونسیو دورم ۲رئیس مدرسه علوم عالی پار یس مدعی

است که اکدیها ۳ کلمه نفت را از فعل پنتو به معنی افروختن گرفته اند. نفت مایعی است که منشاء آل ی

فسیلی دارد و از دو ماده کربن و هیدروژن تشکیل شده است و همین ترکیب کربن و هیدروژن است که

باعث اطلاق مواد هیدروکربنی به مواد نفتی می‌گردد.

۱ـ۱ـ۱ تاریخچه نفت

اولین لایه‌های دارای نفت در بخش زمین شناسی، به طور جدی بین مرزهای ایران و ترکیه مورد بررسی و مشاهده قرارگرفت.. دبلیو. کی. لافتوس درمرداد سال ۱۲۳۴(اوت سال ۱۸۵۵) در انجمن زمین شناسی لندن شرکت کرد. وی یکی از دانشمندان زمین شناسی بود که در شناسایی مناطق نفت خیز بخش مرزی ایران وترکیه شرکت داشت. او در مسافرتهای زیادی که به ایران داشت اولین باری بوی نفت رادر منطقه‌ای وسیع در مسجد سلیمان کشف کرده بود. نفت و صنعت نفت در زیربنای اقتصادی کشورهای تولید کننده این ماده گرانبها نقش اساسی ایفا می‌کند. اقتصاد ایران نیز بطور عمده بر پایه نفت قرار داشته و دارد. در ایران نیز نفت اولاً به عنوان یک منبع انرژی، زندگی و اقتصاد مردم کشور را متحول ساخته و رشد و توسعه اقتصادی را باعث گردیده، ثانیاً درآمدهای حاصل از نفت سبب ترقی و پیشرفت در همه شئون اقتصادی و اجتماعی شده است. [۱]

۱ـ۱ـ۳ ذخایر نفتی

از کل ذخایر موجود در جهان ۲۱ درصد آن در نیمکره غربی و۷۹درصد آن در نیمکره شرقی وجود دارد. کشورهای عضو اوپک بیش از ۷۰درصد و حوزه‌های اطراف خلیج فارس به تنهایی ۶۰در صد ذخایر کل دنیا را در اختیار دارند. سهم ذخایر نفتی کشورهای اوپک از ۶۰/۶۹درصد کل دنیا در سال ۱۹۸۵به ۱۰/۷۴ درصد در سال ۱۹۸۸ رسید. (بررسی مسائل خلیج فارس ملکپور) طبق آخرین بررسی‌های به عمل آمده کل ذخایر نفتی ایران حدود ۳۸۲ میلیارد بشکه می‌باشد که قسمت عمده آن در نواحی جنوب غربی کشور واقع است که تنها ۲/۹۵میلیارد بشکه آن به صورت بازدهی اولیه و ثانویه قابل استخراج است. در نتیجه ایران تقریبا ۳/۹ درصد از کل ذخایر نفتی جهان را شامل می‌شود. (وزارت نیرو، ترازنامه)هم اکنون از ۶۴میدان نفتی در خشکی ۶۱ میدان آن در حوزه عملیات مناطق جنوبی (خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد) و سه میدان دیگر آن در نفت شهر(کرمانشاه)، سروستان و سعادت آباد(فارس)قرار دارند.[۲]

ایران هم اکنون حجم ذخایر نفت قابل برداشت ایران بیش از ۱۵۷ میلیارد بشکه است و با وجود کاهش ذخایر نفت در اکثر کشورهای عضو اوپک، ایران دست کم برای ۶۰ سال آینده نفت در اختیار دارد.[۳]

به تازگی نیز سکوی حفاری نیمه شناور امیرکبیر در عملیات حفاری اکتشافی خود در دریای خزر موفق به کشف منابع جدید هیدروکربنی و میادین نفتی در این دریا شده است. هم اکنون استخراج از این میدان‌ها به دلیل وجود نفت در عمق بسیار زیاد دریا نیازمند سرمایه‌گذاری‌های خاص و استفاده از فناوری‌های ویژه است.[۴]

۱ـ۱ـ۴ استخراج نفت

تاریخچه استخراج نفت در ایران تاریخچه‌ای پر از اتفاقات است زیرا از یک سو به دلیل اینکه تکنولوژی استخراج نفت و استفاده از آن هنوز از توسعه چندانی برخوردار نبود، نفت کالایی بی ارزش تلقی می‌گردید

و از سوی دیگر سلاطین قاجاریه هنوز به شناخت از این منبع عظیم نرسیده بودند و به چشم یک ثروت ملی به آن نمی‌نگریستند و آن گنجینه با ارزش را رایگان عرضه می‌کردند[۵]. بالا بودن هزینه‌های استخراج و همچنین عدم دارا بودن تجهیزات مورد نیاز و کمبود مهندسین و شیمیدانان متخصص صنعت نفت، باعث شد که این صنعت به شرکتهای خارجی جهت استخراج وابسته گردد که از سرمایه و تجربه و مدیریت لازم برخوردار باشند. اولین حفاری برای یافتن و استخراج نفت از اعماق زمین در سال ۱۸۵۹ توسط کلنل ادوین دریک در محلی به نام تیتوسویل در ایالت پنسیلوانیای آمریکا صورت گرفت. عملیات حفاری در ۲۷ اوت همان سال به نتیجه رسید و در یک عمق ۲۳ متری به مخزن نفت دست یافت. در واقع فوران نفت در ۲۷ اوت ۱۸۵۹ نقطه عطفی در تاریخ نفت به شمار می‌رود و از همان زمان بود که صنعت جدیدی به نام صنعت نفت به وجود آمد. در ادامه تا سال ۱۸۶۰ حدود هشتاد چاه نفت در تیتوسویل حفاری گردید. نفتی که کلنل دریک آن را استخراج کرده بود ابتدا در پالایشگاه‌هایی که در کنار چاه‌های نفت ایجاد شده بود تصفیه میکرد و سپس آنها را به بازارهای مصرف با کشتی حمل می‌نمود ولی در کل با مشکل اساسی حمل و نقل مواجه بود که نهایتا در سال ۱۸۶۴ شخصی به نام ساموئل وان سایکل با ساخت لوله‌های مخصوصی که خود کاربسیار بزرگی در تاریخ صنعت نفت محسوب می‌گردید این مشکل را تاحدودی مرتفع کرد. پس از آن هم به ترتیب حوزه‌های نفتی هفتگل در سال ۱۳۰۶، آغاجاری (۱۳۱۵)، گچساران و پازنان (۱۳۱۶) و نفت سفید (۱۳۱۷) کشف شد و به دنبال آن مخازن بسیار غنی و مهم دیگری نظیر میادین نفتی لالی (۱۳۲۷)، اهواز (۱۳۳۷)، بینک (۱۳۳۸)، بی‌بی‌حکیمه (۱۳۴۰)، مارون و کرنج (۱۳۴۲)، پارسی و رگ‌سفید (۱۳۴۳) کشف و به بهره‌برداری رسیدند.[۶]

۱ـ۱ـ۵ کمپانی‌های نفتی

هفت خواهران نفتی اصطلاحی است که توسط یک تاجر ایتالیایی (انریکومتی) عنوان شد که به هفت شرکت نفتی نیز اشاره دارد. در واقع صنعت نفت و گاز دنیا تحت تسلط گروه منسجمی از شرکتهای نفتی

چند ملیتی بود که هفت خواهران نفتی معروف بودند[۷] تولد کمپانی‌های نفتی ابتدا توسط جان دی راکفلر در ۸ژوئیه ۱۸۳۹ تاسیس شد اما اولین کمپانی نفتی در سال ۱۸۵۴ به نام کمپانی نفت معدنی پنسیلوانیا[۸] برای حفر چاه‌های نفت تشکیل گردید که در سال ۱۸۵۸ تحت کنترل کلنلدریک قرارگرفت.

راکفلر در سال ۱۸۷۰ به همراه فلاگر و اندروز توانستند کمپانی نفتی بزرگی به نام استاندارد را تاسیس کنند که به نام کمپانی استاندارد اویل نیوجرسی معروف گردید که این کمپانی توانست در سال ۱۸۷۹، ۹۰درصد نفت آمریکا و ۹۵درصد بازار جهانی نفت را تحت شعاع قرار دهد و در سال ۱۹۰۴ بالای ۸۵درصد کل نفت آمریکا در پالایشگاه‌های استاندارد تصفیه شد.[۹]

در سال ۱۸۷۴ شرکتهای نفتی فیلادلفیا و پیتربورگ در استاندارد اویل ادغام شدند و در سال ۱۸۷۷ راکفلر بزرگترین شرکت خط لوله نفت را با قیمت ۵/۳میلیون دلار خریداری و به انضمام استاندارد اویل کرد. درسال ۱۸۸۲ استاندارد اویل نیویورک را بنا نهاد و بالاخره راکفلر موفق شد تا کمپانی استاندارد اویل کالیفرنیا (سوکال) را تاسیس نماید که بزرگترین و مهمترین کمپانی گروه استاندارد به حساب می‌آمد. در اوائل قرن ۲۰ پس از یافتن نفت در ایالت تگزاس دو شرکت نفتی بزرگ گلف و تگزاکو[۱۰] در تگزاس[۱۱] بنیان نهاده شدند و با فعالیتهای عظیم خود توانستند خیلی زود در ردیف مکپانی استاندارد اویل نیوجرسی قرار بگیرند.[۱۲]

بعد از نیوجرسی و کالیفرنیا و گلف و تگزاکو کمپانی بزرگ نفت آمریکا یعنی موبیل[۱۳] است که در اصل همان کمپانی استاندارد اویل نیویورک است که توسط راکفلر تاسیس شده بود. علاوه براین پنج کمپانی بزرگ آمریکایی دو کمپانی بزرگ اروپایی به نام رویال داچ شل[۱۴] و بریتیش پترولیوم[۱۵] فعالیت داشتند.

۱ـ۲ تاریخچه قراردادهای نفت ایران

۱ـ۲ـ۱ امتیازات نفتی

قراردادهای نفتی ایران با دادن امتیازات متعدد به کشورها و افراد متخلف آغاز شد. بارون جولیوس رویتر آلمانی تبار که در سال ۱۸۵۷ به تابعیت انگلستان در آمده بود پس از گفتگو با محسن خان معین الملک با پیشنهاد وزیر مختار ایران موافقت کرد و قرار شد بر‌ای انجام ماموریت نماینده خود (ادوارد کوت) را به ایران بفرستد. گزارش رونالد تامسون کاردار سفارت بریتانیا در تهران حاکی از آن است که رویتر برای آنکه میرزا محسن خان معین الملک را از دادن پیشنهاد مشابه به دیگران منع کند و از حمایت و پشتیبانی وی برخوردار باشد به او و برادرش وعده سهیم شدن در منافع شرکتی را که بر اساس امتیازاتی که تحصیل می‌گردید، داد.[۱۶] این امتیاز در حقیقیت یکی از نادرترین و عجیب‌ترین امتیازاتی است که از سوی دولتی به یک خارجی تفویض شود به موجب بند یازده آن مقرر شد که دولت ایران به حکم این قرار داد حق مخصوص و امتیاز انحصاری و قعطی استخراج معادن زغال سنگ آهن، مس، سرب، نفت و غیره (به استثنای معادنی که ملک مردم است و معادن طلا، نقره و جواهر) را به رویتر واگذار نماید و در ازای آن پانزده درصد سود خالص هر معدنی را که مورد بهره برداری شرکت قرار می‌گیرد را دریافت می‌کند هم چنین براساس ماده ۱۴ این قرارداد بهره برداری از جنگل‌های سراسر کشور به شرکت انگلیسی واگذار شده و این شرکت متعهد به پرداخت۱۵ درصد سود ویژه به دولت ایران است.[۱۷] همین دو بند این قرارداد حاکی از این واقعیت است که این قرار داد یکی از زیانبار‌ترین قراردادهای پیش از انقلاب است. این امتیاز به قدری شتابزده تنظیم شده بود که موجب بهت و حیرت اصحاب سیاست انگلستان گردید به گونه‌ای که لرد کرزن در کتاب خودش «ایران و مسأله نفت» نوشت: «وقتی امتیاز رویتر منشر گشت مندرجات آن حاکی از تسلیم کامل و خارق العاده کلیه منابع صنعتی کشور به بیگانگان بود و این کاری بود که هیچ گاه در تاریخ سابقه نداشته و حتی شاید خواب آن را هم کسی نمی‌دیده است».[۱۸]

از نقاط تاریک دیگر این امتیاز، بود که: «در هنگام امضای امتیازنامه، نماینده رویتر، به عنوان پیش شرط پذیرفته شده، متعهد می‌شود وامی به مبلغ دویست هزار لیره از سوی رویتر به شاه پرداخت شود و چون ناصرالدین شاه قصد داشت تا این پول را صرف مخارج سفر اروپائی خود کند، مقرر گردید که رویتر منابع لازم را در شهرهای مسکو، سنت پیترزبورگ، برلین، لندن، پاریس، رم، وین و استانبول در اختیار شاه بگذارد».[۱۹]

[۱]. نفت از آغاز تا به امروز، انتشارات روابط عمومی وزارت نفت، تهران، بهمن ماه ۱۳۶۱، تفریق نفت.

[۲]. جامعه خبری تحلیلی الف-دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۳٫

[۳]. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا، ۲۰آذر ۱۳۹۳٫

[۴]. ایرنا، همان.

[۵]. طرفی، عباس، مدیران صنعت نفت ایران شرکت نفت انگلیس و ایران، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات مولف، ۱۳۸۳، ص۶۵٫

[۶]. روزنامه اطلاعات ۲۱ خرداد ۱۳۹۳٫

[۷] Adepetum

[۸] Pennsylvania Rock Oil Company

[۹] . موحد، محمدعلی، نفت ما و مسائل حقوقی آن، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، تهران، ۱۳۵۳، ص ۸۹٫

[۱۰] Gulf

[۱۱] Texaco

[۱۲] . . دولو، ژاک و ژان میشل شارلیه، اسرار نفت، ترجمه: ژاله عالیخانی، انتشارات حامد، تهران، ۱۳۶۹، ص ۱۲۹٫

[۱۳] Mobil

[۱۴] . این کمپانی توسط اگوست کسلر از اهالی هلند در سال ۱۸۹۰ رویال داچ تاسیس شد که نهایتا رویال داچ با کمپانی حمل و نقل شل، کمپانی بزرگ نفتی رویال داچ شل به وجود آمد که تابعیت آن هلندی است و مرکز عملیات آن در لندن می‌باشد.

[۱۵] British Petroleum (B.P).

[۱۶]. تیموری، ابراهیم، عنصری جندی، یا تاریخ امتیازات در ایران، چاپ چهارم، انتشارات اقبال، تهران، ۱۳۶۳، ص ۶۵

[۱۷]. نصری، قدیر، نفت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۰، صص ۷۸-۷۹٫

[۱۸]. فاتح، مصطفی، پنجاه سال نفت ایران، تهران، انتشارات پیام، ۱۳۸۴، ص ۲۴۹٫

[۱۹]. ذوقی، ایرج، مسائل سیاسی-اقتصادی نقت ایران، تهران، انتشارات پاژنگ، ۱۳۷۶، ص۵۱٫

50,000 ریال – خرید

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید. 

مطالب پیشنهادی:
برچسب ها : , , , , , , , , , , ,
برای ثبت نظر خود کلیک کنید ...

به راهنمایی نیاز دارید؟ کلیک کنید

جستجو پیشرفته

دسته‌ها

آخرین بروز رسانی

    پنج شنبه, ۳۰ فروردین , ۱۴۰۳
اولین پایگاه اینترنتی اشتراک و فروش فایلهای دیجیتال ایران
wpdesign Group طراحی و پشتیبانی سایت توسط digitaliran.ir صورت گرفته است
تمامی حقوق برایpayandaneshjo.irمحفوظ می باشد.