پیشینه تحقیق تعاریف قید و جایگاه دستوری قید و  بررسی قید در زبان فارسی و عربی دارای ۷۱ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

بخش اول  دستور زبان فارسی و عربی    ۶
۲-۲-۱ زبان و دستور زبان عربی    ۶
۲-۲-۲ زبان و دستور زبان فارسی    ۷
۲-۲-۲ سیر زبان شناسی و سیر تحول آن    ۱۰
۲-۲-۴ اقسام کلمه ازنظردستور نویسان قدیم وجدید    ۱۲
۲-۲-۵ انواع نقش    ۱۸
بخش دوم قید    ۲۱
۲-۳-۱ تعاریف قید    ۲۳
۲-۳-۲ جایگاه دستوری قید    ۲۴
۲-۳-۳ قید به اعتبار ساختار و لفظ    ۲۶
۲-۳-۴ قید از نظر وابستگی به عناصر جمله  (کارکرد قید)    ۲۹
۲-۳-۵-قیود از نظر معنی و مفهوم    ۳۱
۲-۳-۶ نتیجه    ۳۴
بخش سوم    ۴۹
قید در زبان عربی    ۴۹
۲-۴-۱ مفعول مطلق:    ۵۰
۲-۴-۲ حال:    ۵۲
۲-۴-۳ مستثنی:    ۵۳
۲-۴-۴ مفعول‌له    ۵۴
۲-۴-۵  مفعول‌معه    ۵۴
۲-۴-۶ مفعول‌فیه    ۵۴
۲-۴-۷ حروف    ۵۶
۲-۴-۸ افعال ناقصه    ۶۴
فهرست منابع    ۶۶

منابع

قرآن کریم

صنیع، مهین بانو (۱۳۷۱) سیری در دستور زبان فارسی، تهران: کتاب سرا، چاپ اول.

ضیف، شوقی (۱۳۸۶) تاریخ الادب العربی العصر الجاهلی، قم: منشورات ذوی القربی، چاپ اول، جلد اول.

انوشه، حسن (۱۳۷۶) فرهنگ نامه­ی ادب فارسی، دانش­ نامه­ی ادب فارسی(۲) ،تهران: سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول.

هلال محمد غنیمی (۱۹۶۲م) الادب المقارن، قاهره، دارنهضه . جلد سوم.

آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد (۱۳۸۲) زبان پهلوی ادبیات و دستور آن، تهران: انتشارات معنی، چاپ چهارم.

قریب و همکاران، پنج استاد (۱۳۷۰) دستور زبان فارسی، به کوشش امیر اشرف الکتابی، بی جا: واژه، چاپ نهم.

قریب و همکاران (بی تا) بررسی یک مبحث دستوری (پیوند در زبان فارسی)، بی جا.

ابوالقاسمی، محسن (۱۳۷۳) تاریخ زبان فارسی، تهران: سمت.

ابن ندیم، الفهرست (۱۳۶۶) ترجمه­ی محمد رضا تجدد، تهران: امیرکبیر چاپ سوم.

وحیدیان کامیار، تقی و عمرانی، صالح (۱۳۸۶) دستور زبان فارسی، سمت، تهران: چاپ دهم.

وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۸۶) اقسام کلمه، فصل نامه­ تخصصی زبان و ادبیات فارسی، ش ۱۶، ص ۲۱-۲۸٫

مشکوه الدینی، مهدی (۱۳۷۰) دستور زبان فارسی بر پایه­ی نظریه­ی گشتاری، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ دوم.

(۱۳۸۸) دستور زبان فارسی واژگان و پیوندهای ساختی، تهران: سمت.

مشکور، محمد جواد (۱۳۵۰) دستورنامه در صرف نحو زبان فارسی، موسسه مطبوعاتی شرق، چاپ هفتم.

خطیب رهبر، خلیل (۱۳۷۹) دستور زبان فارسی- حروف اضافه و ربط –، تهران: مهتاب، چاپ چهارم.

ابن الرسول، محمد رضا و رکنی زاده، فاطمه (۱۳۸۹) قدیم ترین دستور زبان فارسی به زبان عربی، آینه­ی میراث، ص ۳۸-۵۵٫

بخش اول  دستور زبان فارسی و عربی

۲-۲-۱ زبان و دستور زبان عربی

زبان عربی امروزی را که به آن عربی کلاسیک هم گفته می‌شود باقی مانده‌ی عربی شمالی قبل از اسلام است. زبان عربی به دو دسته‌ی قبل و بعد از اسلام تقسیم می‌شود. زبان عربی قبل از اسلام شامل دو شاخه‌ی عربی جنوبی و شمالی بوده است. زبان عربی یکی از فروع اصلی زبان‌های سامی است، عمده­ی جایگاه این زبان جزیره العرب و نواحی اطراف آن بوده است. (ضیف، ۱۳۸۶: ۲۶) این نام منسوب به سام پسر نوح پیامبر است. زبان‌های آرامی، عبری، آشوری، بابلی و… از دیگر گروه‌های آن محسوب می‌شود. از ویژگی‌های زبان سامی سه حرفی بودن اصل کلمات است. زبان عربی بر خلاف زبان فارسی که یک زبان ترکیبی است و واژه‌ها از پیوند تک واژه‌ها ایجاد می‌شوند یک زبان اشتقافی است یعنی کلمات مختلف با قرار گرفتن در قالب‌هایی مشخص و اضافه شدن یک یا چند واج ایجاد می‌شوند.

بررسی بین سازه­های زبان یعنی دستور، اولین بار در غرب در قرن چهارم پیش از میلاد و توسط ارسطو صورت گرفت و از آن جا به سایر کشورها اشاعه یافت. امروزه اگر چه مناطق مختلف عربی با لهجه­های متفاوتی صحبت می‌کنند، اما زبان عربی نوشتاری بر مبنای قواعد نحوی قرآن شکل گرفته است. در مورد نوشتن نحو در زبان عربی آمده است: حضرت علی علیه السلام به ابوالاسود دوئلی گفت تا قواعدی برای زبان وضع کند تا امّت به استعانت از آن قواعد، زبان عربی را بیاموزند و بتوانند قرآن بخوانند و بفهمند و ابوالاسود دوئلی با راهنمایی ایشان علم نحوی سخن گفتن را ابداع کرد. (خانلری، ۱۳۷۳: ۴۲ و نجدی ناصف، ۱۳۵۹: ۱۷۲-۱۷۹).

«اولین واضع علم صرف هم به روایت سیوطی در کتاب «بغیه الوعاه والمزهر»، معاذ هراء از ایرانیان مقیم کوفه بوده است» (دهخدا، ۱۳۷۷: ۱۱۵). اگر چه مدت زیادی از نوشتن دستور به زبان فارسی به صورت تخصصی نمی‌گذرد، اما این ایرانیان بودند که به نوشتن کتب صرف ونحو به زبان عربی پرداختند و سیبویه در قرن دوم هجری در اثر خود یعنی «الکتاب» اساس صرف ونحو عربی را بنا نهاد. و نحو عربی را به صورت مستقل و علمی تدوین کرد. ایرانیان «نخست از این روی که زبان عربی، زبان قرآن است و سپس بدین جهت که برای ورود به خدمات دیوانی و رسیدن به مقامات سیاسی و کسب جاه و مقام در دربار خلیفه­گان عباسی، به دانستن زبان عربی نیازمند بودند، به تنظیم زبان عربی و تدوین صرف ونحو آن همت گماشتند.» (صنیع، ۱۳۷۱: ۱۰)

۲-۲-۲ زبان و دستور زبان فارسی

زبان فارسی در زیر گروه زبان‌های هند و ایرانی قرار می‌گیرد. هند و ایرانی شاخه‌ای بزرگ از زبان­های هند و اروپایی است. زبان‌های هند و اروپایی به زبان‌هایی گفته می‌شود که اکثریت مردم ساکن شبه قاره‌ی هند تا غربی ترین نقطه‌ی اروپا پس از مهاجرت اروپاییان به آمریکا در تمامی این قاره بدان تکلم می‌کنند.

زبان­های هندوایرانی هریک شامل سه دوره و به زبان‌ها و لهجه­های متعددی تقسیم می‌شوند. زبان‌های ایرانی که شاخه‌ای از گروه زبان‌های هند و اروپایی است، «به گروهی از زبان‌ها و لهجه‌ها اطلاق می‌شود که از نظر ویژگی‌های زبانی وجوه مشترک دارند. در این نامگذاری معیار‌های زبان شناختی مورد نظر است و نه مرزهای جغرافیایی یا سیاسی کنونی ایران. از این رو مثلاً زبان آسی که در قفقاز بدان سخن گفته می‌شود یا پشتو که در افغانستان کنونی معمول است، از زمره‌ی زبان‌های ایرانی به شمار می‌روند، اما زبان ترکی یا عربی که در بخشی از ایران کنونی بدان‌ها سخن گفته می‌شود، جزء زبان‌های ایرانی نیست.» (آموزگار و تفضلی، ۱۳۸۲: ۱۱).

زبان فارسی از ابتدا تا کنون سه دوره­ی مختلف تاریخی را تجربه کرده است که عبارتند از:

۱-دوره‌ی باستان از تاریخ تجزیه‌ی زبان‌های ایرانی از زبان هندو اروپایی تا انقراض حکومت هخامنشیان؛ یعنی به تقریب از قرن بیستم پیش از میلاد تا قرن چهارم یا سوم پیش از میلاد.

۲-دوره‌ی میانه: از انقراض حکومت هخامنشیان تا انقراض سلسله‌ی ساسانیان؛ یعنی از قرن چهارم یا سوم پیش از میلاد تا قرن نهم پس از میلاد.

۳- دوره‌ی جدید: آغاز دوره‌ی اسلامی در ایران تا کنون؛ یعنی تقریباً از قرن نهم پس از میلاد تا عصر حاضر. (صفوی، ۱۳۶۷: ۱۷-۱۸).

همان گونه که فارسی دری از لحاظ واژگان در مراحل مختلف تاریخ، تغییراتی داشته، (همان:۱۱۱) در زمینه‌ی صرف و نحو نیز تحولاتی را پشت سر گذاشته است. زبان فارسی باستان از نظر ساختمان و روابط هم­نشینی و جانشینی، ترکیبی بوده است. به این معنا که نقش واژه با تغییرات پایانی و لواحقی که داشته مشخص می‌گردیده است. حال آن که از دوره‌ی میانه به بعد حالات نحوی واژه  براساس روابط آن با واژه‌های دیگر تعیین می‌شود. ویژگی دیگر آن، این است که؛ فارسی دری مانند فارسی باستان و اوستایی تثنیه و نشانه­های مؤنث و مذکر بودن را ندارد.

آثاری که اولین بار به دستور زبان فارسی اشاراتی داشته اند، کتاب‌هایی هستند که نویسندگانشان، آن مطالب را در خلال نوشته‌ها و بنابر ضرورت بیان کرده‌اند. مثلاً دانش نامه­ی علایی را بوعلی سینا به قصد تحقیق در منطق و الهیات و طبیعیات ومابعدالطبیعه تصنیف کرد (موسوی بجنوردی، ۱۳۷۰ا:۸).

ولی گفته شده «قدیمی­ترین اثری که پیش از همه به قواعد زبان فارسی اشاره کرده، دانش نامه­ی علایی است که ابن سینا در بخش منطق آن وقتی می‌خواهد از دلالت لفظی سخن بگوید، کلمه را به سه قسم اسم، کلمه (فعل) و ادات (حرف) تقسیم می‌کند و در این زمینه دو سه صفحه می‌نویسد. حکمای دیگر ایران نیز مانند، خواجه نصیر در « اساس الاقتباس» و قطب الدین شیرازی در «دره التاج» نیز چنین کرده‌اند.» (فرشیدورد، ۱۳۸۲: ۲۴).

مطالبی هم که درباره‌ی صرف و اشتقاق فارسی در کتاب «المعجم فی معاییر اشعار عجم» شمس قیس رازی آمده، به دلیل ارتباط آن‌ها با فنون ادبی بیان شده است. اما بعد از المعجم می‌توان از کتاب‌های «منطق الخرس فی لسان الفرس» نوشته‌ی ابوحیان نحوی، «حلیه الانسان و حلیه اللسان» تألیف سیدجمال الدین ابن مهنا و «لسان القلم در شرح الفاظ عجم از عبدالقهار بن اسحاق» (دهخدا، ۱۳۷۷: ۱۲۷ و ۱۳۲)نام برد. بنابراین دسته­ی اول از کتاب­های دستوری، شامل مواردی می‌شود که مستقیما برای دستور زبان نوشته نشده­اند. دسته­ی دوم کتبی است که توسط کسانی نوشته شده که فارسی زبان نبوده­اند مانند: «تاج الروس و غره النفوس»، از احمدبن اسحاق از اهالی قیساریه روم تاریخ تألیف این اثر پیش از ۸۹۸ هجری است و «اقنوم عجم» که سال تألیف آن را۸۹۸ هجری نوشته­اند و یا «وسیله المقاصدإلی احسن المراصد»، اثر خطیب رستم المولوی، تألیف به سال ۹۰۳ هجری، این کتاب در ضمینه­ی لغت فارسی به ترکی و برای استفاده­ی ترک زبانان است. مولف در آغاز اثر خود، منظومه­ای در بیان قاعده­های زبان فارسی گنجانده است (صفا:۱۱۵-۱۱۶). و کتاب­های دیگری که به زبان­های اروپایی، ترکی و عربی نوشته شده است. اما سیدمحمدرضا ابن الرسول­و سمیرا رکنی زاده در مقاله­ای با عنوان قدیم ترین دستور زبان فارسی به زبان عربی، پس از بررسی و بیان قراینی کتاب‌هایی را که بزرگانی چون همایی، صفا و… از آن‌ها با نام قدیمی ترین کتب در رابطه با دستور زبان فارسی یاد می‌کنند، رد کرده و این موضوع را اثبات کرده اند که رساله‌ای به نام قواعد الفرس نوشته‌ی ابن کمال پاشا قدیمی ترین کتاب در زمینه‌ی دستور زبان فارسی به زبان عربی است. (۱۳۸۹: ۳۸-۵۵) مجتبی مینوی در رابطه با این کتاب می‌گوید: «آن قدر که بنده سراغ دارم گویا قدیم ترین کتابی که دراین موضوع در دست است، کتابی است که در حدود سال نهصد هجری به اسم قواعد الفرس یا اساس الفرس تألیف شده و به زبان عربی است.» (مینوی، ۱۳۳۶: ۴۴۳).

«نفوذ فرهنگ و زبان فارسی در شبه قاره‌ی هند با تأسیس سلسله‌ی گورکانیان هند که به دست بابر، در سال ۹۳۲ هجری بنیان نهاده شد، آغاز گردید.» (بورسورث، ۱۳۸۱: ۳۰۵) «از این تاریخ تا مدت­ها زبان فارسی به صورت زبان رسمی دربار هند و زبان سیاست و ادب و شعر درآمد. دیری نکشید که شاعران بسیار از میان مردم آن سامان در کشمیر و لاهور و دهلی و دیگر جای ها، برخاستند و درآن دیار کتاب‌های معتبر در انواع گوناگون نظم و نثر به فارسی پرداخته شد.» (صفا، : ۳۹۷). با مهار کردن قدرت توسط رجال ایرانی و گسترش زبان فارسی، در این کشور نیز، کتاب­های زیادی در زمینه‌ی دستور زبان فارسی به نگارش درآمد، مانند: تحقیق القوانین از حاج محمد یحیی حیران، دستور پارسی آموز، نوشته‌ی عبیدالله عبیدی، صرف پارسی اثر داتارام برهمن و… . ولیکن «از قرن ۱۳ به بعد نوشتن کتاب‌های مستقل دستور به تقلید از صرف ونحو عربی یا فرنگی برای زبان فارسی رایج شد که مهم ترین آن‌ها عبارتند از: کتاب «قواعد صرف و نحو فارسی» از عبدالکریم بن ابی القاسم ایروانی و «صرف ونحو فارسی» تألیف حاج کریم خان کرمانی» (فرشیدورد، ۱۳۸۲: ۳۵). استاد همایی، مرحوم میرزا حبیب اصفهانی (اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم) را نخستین کسی می‌داند که به صورت جدی به نوشتن دستور زبان فارسی پرداخته است و می‌گوید: «نخستین کسی که کلمه‌ی دستور را برای قواعد زبان پارسی اختیار کرده، قواعد فارسی را از عربی جدا ساخته و از دایره‌ی ترجمه و تقلید عرب قدیم بیرون نهاده و بالجمله برای زبان فارسی به طور مستقل تا آن جا که می‌توانسته اصول و قواعدی مرتب نموده، میرزا حبیب اصفهانی است» (دهخدا، ۱۳۷۷: ۳۰). میرزا حبیب در سال ۱۲۸۹(هـ ق) کتاب دستور سخن را به شیوه‌ی زبان‌های اروپایی منتشر کرد و در سال ۱۳۰۸ (هـ ق) ویرایش و تلخیص جدیدی از آن را با نام دبستان پارسی ارائه داد. برخی از کتاب‌هایی که بعد از میرزا حبیب دراین زمینه نوشته شد، از این قرار است؛ ۱- لسان العجم از میرزا حسن بن محمدتقی طالقانی (۱۳۱۷ ق) ۲- دستور کاشف از غلام حسین کاشف (۱۳۲۹ ق) ۳- زبان آموز فارسی نوشته‌ی میرزا علی اکبرخان ناظم الاطباء (۱۳۱۶ ق)

۴- نهایه التعلیم تألیف حسن رشدیه در دو جلد (۱۳۱۸) ۵- دستور زبان فارسی اثر میرزا عبدالعظیم خان قریب، این کتاب نیز مانند کتاب‌های میرزا حبیب بر اسلوب کتاب‌های مغرب زمین نوشته شده است. ۶- دستور زبان فارسی معروف به دستور زبان پنج استاد (قریب، همایی، بهار، یاسمی، فروزانفر) (۱۳۲۸ هـ ق). از این دوره به بعد  بزرگان بسیاری هم چون: عبدالرسول خیام پور، پرویز خانلری، احمد کسروی، محمدمعین و حسن انوری و حسن گیوی و… هم چنان به نوشتن دستور زبان فارسی سنتی (traditional grammar) پرداختند. اما امروزه ایرانیان به واسطه‌ی آشنا شدن با دانش زبان شناسی، نوشتن کتب دستوری بر پایه‌ی نظریات زبان شناسی را شیوه‌ی کار خود قرار داده‌اند.

۲-۲-۲ سیر زبان شناسی و سیر تحول آن

زبان شناسی، دانشی است که به صورت علمی و با اصول و قواعد خاص به بررسی زبان و توصیف زبان آن چنان که هست می‌پردازد. شاخه‌های اصلی آن عبارتند از: دستور زبان (grammar) آوا شناسی (phonetics) و واژه شناسی(lexicology).

«مطالعه‌ی ساخت واژه‌ها (یعنی اشتقاق) و تغییرات کارکردی آن‌ها (صرف) در حوزه‌ی واژه شناسی یا مورفولوژی جای می‌گیرد. قواعدی که بر ترکیب واژه‌ها حاکم اند نیز مجموعاً نحو نامیده می‌شود. واژه شناسی و نحو و عملکرد متقابل آن‌ها را تواماً دستور می‌نامند» (باطنی، ۱۳۷۱: ۱۶). براساس تعریف صورت گرفته و با توجه به شاخه‌های زبان شناسی یعنی دستور زبان، واژه شناسی و آوا شناسی، مشخص می‌گردد که «مفهوم زبان شناسی و دستور به شیوه‌ی علمی باهم درآمیخته است و این دو را به آسانی نمی‌توان ازهم جدا کرد.» (فرشیدورد، ۱۳۸۲: ۳۳).

اگر چه سابقه‌ی شناخت و بررسی زبان بسیار طولانی است، اما، مباحثه­های دینی که پیشوایان ادیان را وادار به شناخت زبان‌های دیگر می‌کرد، همچنین وجود آثاری در کشورها که با گذشت زمان، دیگر برای مردم آن کشور قابل فهم نبود و مواردی از این قبیل، افراد را بر آن داشت تا به شناخت زبان­ها بپردازند ، چراکه منجر به شناخت بهترآثار می‌شد. به این ترتیب مراحل نخستین سیر دانش زبان شناسی شکل گرفت. اندیشمندان ابتدا چارچوب تاریخی را برای شناخت ساخت زبان برگزیدند، که البته شاید آیاتی از تورات که زبان تمام جهان را در ابتدا یکسان دانسته است، درین انتخاب بی تأثیر نباشد، چراکه در تورات باب یازدهم آمده است: «در روزگاران کهن، فرزندان آدم بر روی زمین همه به یک زبان سخن می‌گفتند. آن گاه زمانی رسید که قصد کردند از شرق کوچ کنند. رهسپار شدند تا به جلگه‌ای در دیار شنعار رسیدند و در آن جا رحل اقامت افکندند. سپس به یکدیگر گفتند: بیایید تا برای خود شهری بسازیم و بر آن برجی بنا کنیم؛ برجی که آن چنان بلند باشد که سر بر آسمان خدا ساید تا بدین سان به عرش برسیم و از پراکنده شدن در سطح پهناور زمین باز ایستیم. دراین هنگام یهوه نزول کرد تا شهر و برجی را که فرزندان آدم دست اندرکار ساختن آن بودند مشاهده کند. یهوه از جسارت این قوم به هراس افتاد و به خود گفت: این قوم یک پارچه اند و با این یکپارچگی هیچ کاری از آنان دور نیست پس یهوه برای برهم زدن نقشه آن‌ها چاره‌ای اندیشید و چنان کرد که دیگر زبان یکدیگر را نفهمیدند. چون از فهم زبان هم ناتوان ماندند ناچار میان آن‌ها تفرقه افتاد و از ساختمان برج دست کشیدند و بر روی زمین پهناور پراکنده شدند.» سیر زبان شناسی تاریخی ادامه داشت تا این که «در قرن بیستم، تأکید بر تغییر زبان به تأکید بر توصیف زبان بدل شد. به جای در نظر گرفتن چگونگی تغییر مجموعه‌ای از عناصر، زبان شناسان به توصیف زبان‌های منفرد در یک زمان مشخص توجه کردند.» (اچیسون، ۱۳۷۱: ۳۶-۳۷).

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.