پیشینه تحقیق تعریف مدیریت ریسک و دسته بندی قراردادهای اکتشاف و بهره برداری از دیدگاه مدیریت ریسک دارای ۹۱ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

مقدمه    ۵
فصل نخست- مفهوم مدیریت قرارداد و ریسک    ۵
مبحث نخست- مدیریت قرارداد    ۵
گفتار نخست- تعریف مدیریت قرارداد    ۵
گفتار دوم- مدیریت ریسک    ۱۴
گفتار سوم- روش های متفاوت مدیریت ریسک    ۲۴
مبحث دوم- تعریف ریسک    ۲۷
فصل دوم- انواع قراردادهای نفتی از دیدگاه مدیریت ریسک    ۳۳
مبحث نخست- قراردادهای توام با ریسک بیشتر برای پیمانکار    ۳۶
گفتار نخست- موافقتنامه/قراردادهای امتیازی     ۳۶
گفتار دوم- موافقتنامه/قراردادهای مشارکت در تولید    ۴۴
گفتار سوم- قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری(BOT)     ۴۸
گفتار چهارم- قراردادهای خدماتی با ریسک    ۵۳
گفتار پنجم- قراردادهای بیع متقابل     ۵۵
گفتار ششم- قراردادهای خدمات فنی و تخصصی    ۵۹
مبحث دوم- قراردادهای توام با ریسک بیشتر برای کارفرما    ۶۲
گفتار نخست- قراردادهای خدماتی محض    ۶۲
گفتار دوم- قراردادهای پیمانکاری عمومی    ۶۴
گفتار سوم- قراردادهای مهندسی و طراحی، تامین کالا، ساخت و راه اندازی      ۶۵
مبحث سوم- قراردادهای ریسک مشترک    ۷۱
گفتار نخست- موافقتنامه عملیات مشترک(JOA)     ۷۱
گفتار دوم- قراردادهای مشارکت در سرمایه گذاری (جوینت ونچر)     ۷۶
منابع    ۸۵

منابع

ایران پور، فرهاد، (۱۳۹۰)، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بین المللی تحول از «نظام های حقوق ملی» به سوی «نظام حقوق فراملی»، شهر دانش، تهران.

کاشانی، صادق، (۱۳۸۸)، توسعه ی میادین نفت و گاز: ساختارها و رویکردهای اجرای پروژه، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تهران.

اشمیتوف، کلایو ام.، (۱۳۷۸)، حقوق تجارت بین الملل، در دو جلد، جلد اول، ترجمه بهروز اخلاقی وسایرین، انتشارات سمت، تهران.

کاتوزیان، ناصر، (۱۳۸۳)، دوره مقدماتی حقوق مدنی (درس­هایی از عقود معین)، جلد اول، چاپ ششم، گنج دانش، تهران.

فالچر، جیمز، (۱۳۸۹)، سرمایه داری، مترجم: مصطفی امیری، انتشارات ماهی، تهران.

مقاله­ها

احمدی، موسی و هیبتی، فرشاد، (۱۳۸۸)، «مدیریت ریسک در مشارکت های عمومی خصوصی پروژه های زیر ساختی»، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی توسعه ی نظام تامین مالی در ایران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه شریف.

ارجمندفرد، رضا، (۱۳۸۸)، «مدیریت ریسک پروژه»، مجله نظام رایانه، شماره ۲٫

ارجمندفرد، رضا، (۱۳۸۸)، «مدیریت ریسک پروژه»، مجله نظام رایانه، شماره ۲٫

معارفیان، مهدی، (۱۳۸۹)، «مدیریت ریسک مخازن در پروژه های بالادستی»، ماهنامه نفت، گاز و انرژی، سال اول، شماره ۲٫

هاشمی، علیرضا، (۱۳۸۸)، «اهمیت شناسایی ریسک در پروژه های نفت و گاز»، گستره انرژی، سال دوم، شماره ۲۴٫

آریان کیا، رضا، (۱۳۸۸)، «شروط داوری در سیر تحولات حقوق قراردادهای بین المللی نفت و گاز»، مجله حقوقی بین المللی، نشریه مرکز امور حقوقی بین المللی ریاست جمهوری، شماره ۴۱٫

الماسی، نجاد علی و حبیبی درگاه، بهنام، (۱۳۹۰)، «تحلیل ساختار قراردادهای مشارکت در تولید در پروژه های نفتی با تاکیدی بر پیش نوسی قانون نفت کشور عراق»، حقوق انرژی(نخستین همایش ملی)، نشر دادگستر.

 مقدمه

مدیریت ریسک بخش جدایی ناپذیر یک پروژه است. از آنجایی که مدیریت ریسک را می توان به نوعی تداوم مدیریت قرارداد دانست به همین منظور در فصل نخست، مدیریت قراداد را توضیح خواهیم داد و سپس وارد بحث مدیریت ریسک می شویم. همچنین در فصل دوم قراردادهای اکتشاف و بهره برداری را از نظرگاه مدیریت ریسک مورد بررسی قرار می دهیم و با توجه به شدت و ضعف ریسک های هر یک از قراردادها برای کارفرما و پیمانکار به دسته بندی آنها می پردازیم.

فصل نخست- مفهوم مدیریت قرارداد و ریسک

در این فصل نخست به تعریف و تبیین مدیریت قرارداد می پردازیم مدیریت قرارداد متشکل از پنج عنصر است که می توان از آن برای مدیریت تمامی قراردادها استفاده نمود. پس از آشنایی با مدیریت قرارداد لازم است تا به موضوع اصلی یعنی مدیریت ریسک بپردازیم و ضمن آشنایی با مفهوم مدیریت ریسک، به صورت مختصر ریسک را نیز تعریف کنیم. هدف از این فصل آشنایی کلی با مدیریت قرارداد، مدیریت ریسک و ریسک است.

مبحث نخست- مدیریت قرارداد[۱]

گفتار نخست- تعریف مدیریت قرارداد

دامنه ی مدیریت قراردادی بسیار گسترده است و هر نوع قراردادی می تواند مصداق مدیریت قرار گیرد. چرخه ی حیات یک قرارداد پیش از امضای قرارداد آغاز می شود. مذاکرات، گزینش شریک، برگزاری مناقصه و غیره گام های مهمی در فرآیند انعقاد قرارداد هستند. در ادامه پذیرش قرارداد از سوی طرفین باید به صورت موثری صورت گیرد و این مساله مهم است که اطلاعات مربوط به قرارداد به صورت کارآمدی میان طرفین تقسیم گردد.[۲]

مهم ترین عنصر در شکل دهی و مدیریت هر قراردادی بحث رابطه ی موجود میان طرفین قرارداد است. برقراری ارتباط حرفه ای و سازنده با پیمانکار عامل اصلی در موفقیت قرارداد و دست یابی به اهداف طرفین قرارداد است. هدف مدیریت روابط، حفظ ارتباط های میان طرفین در وضعیت سازنده است، به طوری که فهم دوجانبه بر روابط آنها حاکم باشد و تا جایی که امکان دارد در موقعیت ترافعی یا بروز اختلاف قرار نگیرند. البته این مساله به معنای اظهار عدم مطلوبیت یا اعتراض به عملکرد نامناسب نیست بلکه به این معنا است که مسایل را می توان در یک فضای مشترک و با همکاری یکدیگر مرتفع نمود.[۳]

پیش از این که به انواع قراردادهای بالادستی صنعت نفت اشاره کنیم و ریسک های هر یک از آنها را مرور نماییم، لازم است تا هدف خود را از گزینش هر قراردادی مشخص کنیم. به عبارت یگر مدیریت قراردادی ریسک­ها نخست به این مساله باز می­گردد که ما تعریف جامع و کاملی از اهداف و وسایل خود ارایه بدهیم. مدیریت قراردادی، فرآیندی است که به وسیله­ی آن طرفین قادر خواهند بود تا تعهدات قراردادی خود را بشناسند و رویدادها و نیازهای آینده­ی خود را پیش بینی نمایند و در صورت وقوع چنین رویدادهایی، آنها را مدیریت کنند.[۴]

قراردادها برای این طراحی می شوند تا به توافق طرفین صورت خارجی دهند به عبارت دیگر مطابق قرارداد، وظایف و ریسک های موجود و قابل پیش بینی را میان یکدیگر توزیع کنند. از آنجایی که در صنعت نفت اغلب مالکین منابع اقدام به انتخاب نوع قرارداد می کنند، احتمال پیچیدگی و بروز ریسک های متعدد بیشتر است. همان طور که می دانیم تفاوت در توزیع ریسک میان طرفین یک قرارداد نفتی می تواند به تغییر نوع قرارداد بینجامد.[۵]

استراتژی های قرارادادی اغلب این موارد را در نظر می گیرند: سطح تعامل طرفین، تخصیص ریسک ها، تقسیم تعهدات، وضعیت بازار و مدت زمان اجرای قرارداد.[۶] نکته ی اساسی در مدیریت ریسک این مساله است که ریسک ها حالت ایستا ندارند. فی الواقع ریسک ها به مثابه یک فرآیند پویا هستند و باید در تمام مراحل قراردادی مورد توجه قرار بگیرند. به عنوان نمونه شروط قراردادی و نحوه ی بیان آنها بسیار مهم است زیرا می تواند در آینده منجر به بروز اختلاف در تفسیر آنها شود.[۷]

قراردادهای نفتی دربرگیرنده ی بسیاری از تعهدات و وظایف هم برای دولت میزبان و هم برای پیمانکاران است. روشن شدن نقش ها و مسئولیت ها به همراه مدیریت ریسک های پروژه و سطح مطلوب نظارت بر اجرای مفاد قرارداد، برای موفقیت قراردادها مورد نیاز است.[۸]

مدیریت قراردادی متشکل از پنج عنصر است:

برنامه ریزی و تدارک طرح[۹]: نخستین مرحله ی مدیریت قرارداد، برنامه ریزی است. از آنجایی که به وسیله ی برنامه ریزی، استراتژی و اهداف انعقاد قرارداد مشخص می شود، می توان به وسیله ی برنامه ریزی بهینه موفقیت پروژه را تضمین نمود.

در مرحله ی برنامه ریزی باید سایر عناصر مدیریت قراردادی را نیز در نظر بگیریم. به عبارت دیگر یک برنامه ی موفق باید تبیین کننده ی نیازها، نحوه ی انتخاب پیمانکار و زمینه ی تخصصی آن، رایزنی، مذاکره، شرح وظایف طرفین، انتخاب مناسب ترین شکل قرارداد و تهیه پیش نویس قرارداد باشد. همچنین ارزیابی ریسک ها، مدیریت ریسک و انتخاب مناسب ترین روش برای مدیریت ریسک ها نیز باید در این مرحله به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.[۱۰] در طرح مورد نظر باید انعطاف پذیری در زمان مذاکره، انعقاد قرارداد و مندرجات آن پیش بینی شود.

افرادی که اقدام به تهیه طرح می کنند باید مساله ی انعطاف پذیری و جامع بودن آن را مورد توجه قرار دهند به طوری که طرفین بالقوه ی قرارداد حین مذاکره این اختیار را داشته باشند که بر اساس شرایط و موقعیت، قرارداد منحصر به فردی را تنظیم کنند. طرحی که فاقد انعطاف پذیری باشد و به صورت یکجانبه تمامی ریسک ها را بدون توجه به توانایی های مدیریت پیمانکار به وی منتقل کند نمی تواند طرح کارآمدی باشد. از سوی دیگر اگر در طرح مورد نظر، به تمامی مسایل و ریسک های پروژه توجه نشود و نحوه ی مدیریت آنها تبیین نگردد، بروز اختلافات و مشکلاتی در انجام عملیات پروژه اجتناب ناپذیر خواهد بود. مثلا اگر در طرح، نحوه ی مدیریت ریسک فورس ماژور(قوه قاهره) پیش بینی نشود و مصادیق آن به درستی تبیین نشود ممکن است میان پیمانکار و کارفرما در رابطه با وقوع حادثه ای اختلاف شود.

انتخاب پیمانکار: در فرآیند برنامه ریزی، پیش بینی شیوه ی انتخاب پیمانکار مهم است. برای کاهش ریسک های یک پروژه، این شیوه باید به گونه ای باشد که ضمن به حداقل رساندن انتخاب سلیقه ای، بهترین پیمانکار یا شرکت نفتی خارجی گزینش شود تا عملیات پروژه در زمان مشخص و با هزینه ی معقول به اتمام برسد. همچنین انتخاب پیمانکار حرفه ای رابطه ی مستقیمی با مدیریت ریسک دارد. بدین ترتیب زمانی که نحوه ی انتخاب پیمانکار شفاف باشد و پیمانکار متناسب با پروژه انتخاب شود ریسک های موجود در طول اجرای پروژه نیز قابلیت مدیریت بیشتری دارد و ای بسا بسیاری از آنها به وقوع نپیوندد.

اکثر کشورها برای انتخاب پیمانکار به منظور انجام پروژه های مختلف مقرراتی را وضع کرده اند و اغلب از روش مناقصه استفاده می کنند. در این زمینه کشورهای نفت خیز نیز به دلیل نیاز به سرمایه گذاری در پروژه های اکتشاف[۱۱] و بهره برداری[۱۲]، کاهش ریسک و به حداقل رساندن پرداخت رشوه و فساد اداری باید ساز و کار مشخصی را برای اجرای مناقصه ها تعریف کنند و بر آن مبنا پیمانکار را انتخاب کنند.

در یک فضای رقابتی که به وسیله ی مناقصه به وجود می آید می توان انتظار داشت که پیمانکار واجد صلاحیت و با تجربه انتخاب شود و پروژه با موفقیت به بهره برداری برسد. در این راستا کشورهای نفت خیز در قوانین خود نحوه ی انتخاب پیمانکار و ویژگی های آن را مشخص کرده اند به عنوان نمونه مطابق ماده ۹ «پیش نویس قانون نفت عراق»(۲۰۰۷) «تنها شرکت هایی می توانند از وزارتخانه یا مقام محلی مجوز اکتشاف و بهره برداری اخذ کنند که واجد صلاحیت باشند. معیار صلاحیت به وسیله ی برگزاری مناقصه و ارایه ی پیشنهادها از سوی شرکت ها مشخص می شود. پس از دسته بندی شرکت ها بر مبنای ویژگی هایی چون کیفیت، تناسب طرح پیشنهادی پروژه و منافع اقتصادی آن برای عراق از میان آنها بهترین شرکت انتخاب می شود».

ماده ۵ «قانون نفت ایران» مصوب ۱۳۵۳ اظهار می دارد: «…پیشنهاد فقط از اشخاصی که صلاحیت فنی و مالی آنها توسط شرکت ملی نفت ایران احراز و تصدیق گردیده باشد دریافت خواهد شد. پیشنهاد باید بر اساس شرایط پیش بینی شده در قرارداد نمونه ای باشد که توسط شرکت ملی نفت ایران تهیه می شود…».

معمولا دولت میزبان این حق را برای خود محفوظ می دارد که پیشنهادهای ارایه شده را رد کند تا صرف ارایه ی پیشنهاد به منزله ی ایجاد حق برای پیمانکاران نباشد. در ماده ۶ قانون نفت ایران مصوب ۱۳۵۳ می خوانیم: «…شرکت ملی نفت ایران حق و اختیار تام و تمام قبول یا رد هر یک یا کلیه ی پیشنهادهای رسیده را دارا می باشد. دادن پیشنهاد هیچ گونه حقی برای پیشنهاددهنده ایجاد نمی کند».

معمولا قوانین مربوط به نحوه ی انتخاب پیمانکار، شرایط و ویژگی هایی را مشخص می کنند و پیمانکاران برای ورود به مناقصه باید دارای آن شرایط باشند. به عنوان نمونه ماده ۲۹ «قانون مواد هیدروکربوری افغانستان» اظهار می دارد: «قرارداد تنها با پیمانکاری منعقد می شود که معروف باشد، وضعیت مالی و حقوقی خوبی داشته باشد و اثبات شود که می تواند سرمایه ی لازم، تجهیزات، وسایل و روش هایی برای اجرای بهتر قرارداد فراهم آورد».

تعیین هزینه ها و فرآیند بودجه ریزی: ایجاد فرآیندی که مقرون به صرفه[۱۳] باشد و هزینه های فراهم کردن خدمات مورد نظر را به خوبی تبیین کند. کارفرما باید به وسیله ی مشاوران و کارشناسان خود هزینه های مورد نیاز برای انجام پروژه ی نفتی را تخمین بزند و فرآیند بازپرداخت هزینه های پیمانکار و حق الزحمه ی آن را مشخص کند.

در قراردادهایی که تامین مالی بر عهده ی کارفرما است نظیر قراردادهای مهندسی و طراحی، تامین کالا، ساخت و راه اندازی، کارفرما باید شیوه ی پرداخت هزینه های پیمانکار را در طول عملیات اکتشاف و بهره برداری مشخص کند. همچنین باید متناسب با میزان بودجه و قدرت تامین مالی خود اقدام به اتخاذ یک روش کارآمد برای ساخت پروژه نماید.

در قراردادهایی که ریسک تامین هزینه های اکتشاف و بهره برداری بر عهده ی پیمانکار است نیز این مساله دارای اهمیت است زیرا هزینه های صورت گرفته باید از محل سود حاصل از فروش نفت خام میدان پرداخت شود. از آنجایی که قراردادهای نفتی اغلب بلند مدت است بنابراین نظارت بر صرف هزینه های پیمانکار از درجه ی اهمیت برخوردار است و کارفرما باید ضمن نظارت بر آن از مبالغ و نحوه ی هزینه ها آگاه باشد.

پس از آنکه هزینه های پروژه به صورت تقریبی مشخص و روش تامین مالی پروژه مشخص شد، کارفرما(شرکت ملی نفت) باید با توجه به نیازها و توانایی های خود با پیمانکار بر اساس طرح تهیه شده وارد مذاکره شود و شکل قراردادی را با توافق یکدیگر انتخاب کنند. طرفین باید تلاش کنند تا شکل قراردادی و مفاد آن با اهداف و منافع مشترک طرفین متناسب باشد.

شکل قرارداد[۱۴]: همان طور که می دانیم قراردادهای نفتی نیز باید قواعد عمومی قراردادها و شرایط اساسی صحت را رعایت کنند. [۱۵] از دیگر سو باید از این مساله اطمینان حاصل شود که قرارداد دارای موادی است که پیمانکار را برای انجام تعهدات و ایجاد نتایج مورد نظر پاسخگو می کند.

ساختار یک قرارداد نفتی علی الاصول متشکل از اختصاص موادی به نظارت، مسایل مالی، تخصیص ریسک، نحوه ی انجام عملیات، شرایط فسخ و انفساخ قرارداد، نحوه ی حل و فصل اختلافات، مالکیت نفت خام، اخذ پوشش بیمه ای، نحوه ی پرداخت حق الزحمه و بازپرداخت هزینه های پیمانکار است که این موارد باید به درستی و با شفافیت بالا در قرارداد ذکر شود.

اساسا هدف یک قرارداد ثبت توافق های طرفین آن است تا از کج فهمی، ابهام و بروز اختلاف در رابطه با مفاد آن جلوگیری به عمل آید. همچنین قرارداد، تعهداتی را برای طرفین آن به وجود می آورد[۱۶] که باید ساز و کار الزام به آن تعهدات نیز مورد توجه قرار بگیرد مثلا هر قراردادی باید مشخص کند که تحت چه شرایطی قابل فسخ یا انفساخ است. به عنوان نمونه در صورتی که پیمانکار به تعهدات قراردادی خود عمل نمی کند، کارفرما این حق را داشته باشد که وی را ملزم نماید و در صورت عدم انجام تعهدات، حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. لازم به یادآوری است که این الزام و فسخ قرارداد باید به صورت دوجانبه در قرارداد ذکر شود به طوری که اگر کارفرما نیز از انجام تعهدات خود صرف نظر کرد، پیمانکار حق الزام و فسخ را داشته باشد.

[۱]. Contract Management

[۲]. Kristian Jaakola, A Way to Successful & Strategic Contract Management, EFECTE corp., 2007, p.4

[۳]. Ibid, p.6

[۴]. OGC, Contract Mangement Guidelines, HMSO, UK, 2002, p.10

[۵]. Marcel Bogers, Torbjorn Risdal & Morten Saue, Risk Allocation in Norwegian Off Shore Contracts, Term Paper, University of California Berkley, 2002, p.15

[۶]. Alexander Meibner, Carolin Schramm & Gerhard Weidenger, Contracting Strategies in The Oil & Gas Industry, 3R International, Special Edition, 2010, p.33.

[۷]. ANAO & Departmnet Of Finance & Administration, Developing & Managing Contracts(Better Practice Guide), 2007, p.18

[۸]. Office of Procurement & Assistance Management, Contract Management Planning, Chapter 42.5, DOE Acquisition Guide, 2006, p.2

[۹]. Planning

[۱۰]. , State of Texas, Contract Management Guide, Version 1.6, 2011, p.16

[۱۱]. Exploration

[۱۲]. Exploitation

[۱۳]. Cost-Effective

[۱۴]. Contract Formation

[۱۵].مطابق ماده ۱۹۰ قانون مدنی ایران برای صحت هر معامله شرایط زیر اساسی است:

قصد طرفین و رضای آنها

اهلیت طرفین

موضوع معین که مورد معامله باشد

مشروعیت جهت معامله.

[۱۶]. Ibid, p.53

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.