پیشینه تحقیق سیر تکوین آینده‌پژوهی و ضرورت‌هاو ابعاد آینده‌پژوهی دارای ۶۹ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

بخش اول: آینده‌پژوهی    ۵
۲-۱-۱) مقدمه    ۵
۲-۱-۲) سیر تکوین آینده‌پژوهی    ۸
۲-۱-۳) آینده‌پژوهی    ۱۱
۲-۱-۴) هدف‌های آینده‌پژوهی:    ۲۰
۲-۱-۵)محدودیت‌های آینده‌پژوهی    ۲۲
۲-۱-۶) تغییر و آینده‌پژوهی    ۲۲
۲-۱-۷) مقایسه تفکر استراتژیک و آینده‌پژوهی    ۲۷
بخش دوم:    ۲۹
۲-۲-۱)آینده‌پژوهی در کشورها    ۲۹
آفریقای جنوبی:آینده‌نگاری فن‌آوری و پژوهش ملی    ۲۹
آلمان:آینده‌نگاری فوتور و فن‌آوری در آستانه قرن۲۱    ۳۰
ترکیه: چشم‌انداز ۲۰۲۳    ۳۲
سوئد:آینده‌نگاری    ۳۳
فرانسه و آینده‌پژوهی:    ۳۳
۲-۲-۲) نمونه کاربردی آینده‌پژوهی در سازمان    ۳۵
آینده‌نگاری وچشم‌انداز امریکا دربرتری واستیلای برجهان    ۳۵
الف. بُعد ایدئولوژیک / فرهنگی. (محور z)    ۳۷
ب. بُعد تکنولوژیک. (محور x)    ۳۷
پ. بُعد سیاسی ـ امنیتی (محور y)    ۳۸
چهار سناریوی اصلی برای جهان و آمریکا در سال ۲۰۲۵    ۳۸
دنیای دردسرهای گالیور    ۳۸
دنیای زایباتسو    ۳۸
دنیای کینگخان    ۳۹
۲-۲-۳) ضرورت‌های آینده‌پژوهی    ۴۲
سازگاری با تغییر    ۴۵
تصمیم‌گیری صحیح    ۴۶
دست یابی به موفقیت    ۴۷
ایجاد آمادگی در برابر آینده‌های ممکن    ۴۷
کسب موقعیت برتر در رقابتها    ۴۸
کسب اطلاعات نسبت به نیروهای مؤثر    ۴۸
عامل توسعه    ۴۸
حل مشکلات امروز    ۴۹
حل مشکلات آینده    ۴۹
کسب نمای کلی از آینده‌های در حال ظهور    ۴۹
ایجاد وحدت ملی    ۵۰
مسئولیت در قبال آیندگان    ۵۰
مقابله با قضا و قدر    ۵۰
۲-۲-۴) ابعاد آینده پژوهی    ۵۲
بخش سوم    ۶۰
۲-۳-۱) پیشینه تحقیق    ۶۰
فهرست منابع    ۶۶

منابع

ملکی فر، عقیل وهمکاران (نویسنده)، «الفبای آینده‌پژوهی: علم و هنر کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا»، کرانه علم، چاپ سوم،

ملکی فر، عقیل، «آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری دفاعی»، سمینار آینده‌پژوهی و بخش دفاعی، دانشگاه امام حسین (ع)، ۴/۳/۸۵٫

پدرام، عبدالرحیم و جلالی وند، عباس، «آشنایی با آینده‌پژوهی»، جلد اول مجموعه ۷ جلدی کتابچه‌های مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی، انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات صنایع دفاعی،

پدرام، عبدالرحیم و جلالی‌وند، عباس، «روش شناسی»، جلد دوم مجموعه ۷ جلدی کتابچه‌های مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی، انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات صنایع دفاعی،

کورنیش، ادوارد(نویسنده)، «آینده‌پژوهی پیشرفته»، سیاوش و فرخنده ملکی فر (مترجمان)، انتشارات آصف، چاپ اول،

گلن، هایمسترا (نویسنده)، «فرصتها و چالشهای مؤثردر آینده جهان»، خسروی، مهدیه (مترجم)، ماهنامه تدبیر، شماره ۱۸۱، ۱۳۹۱٫

خزائی، سعید، «بنیان‌های آینده‌پژوهی مدرن چیستی و چرایی مطالعات آینده»،«آینده‌پژوهی، مفاهیم و ضرورت‌ها»،«گام‏های آینده‏پژوهی»،«مدیریت پیش‌نگر در هزاره سوم»، ۱۳۹۰٫

قاسمیان، سلیمان، «نقش و جایگاه آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک»، نهمین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک،

پیمان خواه، صادق، «مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی»جلد چهارم مجموعه ۷ جلدی کتابچه‌های مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی، انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات صنایع دفاعی،

تقوی، مصطفی، «بصیرت‌های آینده‌پژوهان»، جلد هفتم مجموعه ۷ جلدی کتابچه‌های مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی، انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات صنایع دفاعی،

توپچی ثانی، علی و بدیعی،ایمان.«باز تعریف فرایند تهیه طرح های توسعه شهری در ایران با استفاده از دانش آینده‌پژوهی»، اولین همایش ملی آینده‌پژوهی،

حجازی، سید علیرضا،«روش شناسی آینده‌نگری»، پایگاه اینترنتی آینده نگر، ۱۳۹۱٫

حسینی مقدم، محمد، «کاربرد آینده‌پژوهی در علوم سیاسی»، ۱۳۹۲٫

خواب نما، سیده زهرا، «نقش آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری در مدیریت استراتژیک»، نهمین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک،

ناظمی، امیر، «روش سناریو»، جلد سوم مجموعه ۷ جلدی کتابچه‌های مقدمه‌ای بر آینده‌پژوهی، انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات صنایع دفاعی،۱۳۹۲٫

 بخش اول: آینده‌پژوهی

۲-۱-۱) مقدمه

بشر سال‌های آغازین هزاره سوم را در حالی تجربه می‌کند که جهان سرشار از عدم قطعیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای تازه است. علم و فن‌آوری به عنوان بزرگ‌ترین نیروی پیشران، شکافی عمیق میان گذشته و آینده ایجاد کرده است و جهان امروز را به جهانی آشوبناک مبدل ساخته است که تحول‌های پیچیده سامانه‌ها در گذر زمان، شگفتی‌های بزرگی را خلق می‌کنند. در این فضای آشوب، تغییرهای هر چند کوچک، پیامدهای بزرگی به همراه دارند. انسان‌ها در این شرایط در حال تلاش برای رویارویی با عدم قطعیت‌ها و جلوگیری از غافل‌گیر شدن در برابر تغییرهای سرسام آور هستند. سیر تحول‌ها و پیشرفت‌های گوناگون بشر نشان از آن دارد که آینده شبیه گذشته نیست و راه جلوگیری از غفلت زدگی و عقب ماندن از دیگران، اندیشیدن به آینده و حرکت در مسیر ساختن هوشمندانه آینده است. امروزه با توجه به شتاب بالای تغییرهای اجتماعی و فن‌آورانه، اندیشیدن به آینده بیش از پیش از اهمیت برخوردار شده است. ملت‌ها، سازمان‌ها و حتی افراد در این مسیر باید اقدام خود را بر دانشی آمیخته با عدم قطعیت و احتمال استوار سازند تا بتوانند واقع بینانه و خلاقانه درباره آینده تفکر کنند. انسان‌ها با توجه به داشتن قدرت اختیار، می‌توانند با اقدام‌های خود فرصت‌های بسیاری برای معماری آینده خود ایجاد کنند. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲، ۱۹-۱۸: ۱) پس آینده به این دلیل مطالعه‌ می‌شود که فاعلیت و عاملیت در برابر آن افزایش یابد تا بتوان آینده‌ بهتری ساخت؛ چرا که آینده یک “امکان” است و برحسب اراده و تصمیم‌های امروز می‌تواند به هر ترتیبی که مد نظر باشد ساخته شود. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۲۱)

وقتی عاملی وجود داشته باشد که بین گذشته و آینده، ایجاد انفصال ‌کند، به‌صورتی که آینده را نتوان بر پایه تجربه‌های گذشته پیش‌بینی کرد، نیاز به آینده‌پژوهی پدید می‌آید. تمدن صنعتی غرب، خیلی زودتر از کشورهای جهان سوم طعم شلاق‌های تغییر را چشید و به همین دلیل خیلی پیش از آن‌ها به فکر ابداع علم آینده‌پژوهی افتاد. آینده‌ای که هم‌اکنون پیش روی بشریت است، آیند‌ه‌ای غریب است. هیچ سنخیت و شباهتی با امروز و دیروز ندارد. اگر همین امروز و به مدد علم آینده‌پژوهی نتوان چنین آینده‌ای را پیش‌بینی کرد، انسان در برهوت آینده گم خواهد شد و آینده وی را خواهد بلعید. کدام آینده؟ همان آینده‌ای که دیگران در حال طراحی و پی‌ریزی آن هستند! (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۲۴)

در سال ۱۹۹۳، روی جلد مجله فرچون داستانی مصور چاپ شد که به طور خاص یک اثر هنری هوشمندانه به شمار می‎رفت. در این تصویر بیننده شاهد سه دایناسور مکانیکی بود که نام سه شرکت سرس، آی بی ام و جنرال موتورز بر پلاک‌های آن‌ها دیده می‎شد. به این ترتیب طراح خاطر نشان می‎ساخت که حتی این سه شرکت با عظمت ‎مانند دایناسورها در معرض خطر انقراض قرار دارند. در فضای تجاری قرن بیست و یکم هر شرکت و هر رهبری با این سؤال مخاطره آمیز مواجه است: «چگونه می‎توان از آینده‎ای شبیه یک دایناسور آن‎طور که روی جلد مجله فرچون نشان داده شده است خودداری کرد؟» پاسخ به این سؤال در پس مدل‌های ذهنی، مهارت در دور اندیشی نسبت به آینده و تبدیل درس‌های گرفته شده از این دوراندیشی به واکنش‌های فوری و هوشمندانه نهفته است. داشتن دوراندیشی به معنای بازنگری مفهومی در برنامه‎ریزی استراتژیک، کشف نیروهای شکل دهنده آینده و اعمال ابزاری خاص در اخذ تصمیم استراتژیک به نحوی موثر است. اگر شرکتی این رویه را دنبال کند، این شانس را خواهد داشت که نه تنها مغلوب آینده نشود، بلکه خود شکل دهنده آن نیز باشد. شرکتی که به این نحو عمل می‎کند، کشف می‎نماید که چگونه می‎توان آینده را به فرصت مبدل ساخت. (Glen,2006)

آینده‌پژوهی دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده، به شیوه‌ای آگاهانه، عاملانه و پیش‌دستانه است و انسان را از غافل‌گیری در برابر توفان سهمگین تغییرها و پیشرفت‌های سرسام آور محافظت می‌کند. یکی از پیش فرض‌های اساسی آینده‌پژوهی آن است که آینده محتوم و قطعی نیست و پدید آمدن آن بستگی بی واسطه به اراده انسان‌ها دارد. در آینده‌پژوهی، همواره سخن از آینده‌ها است و آینده‌پژوهان باور دارند که فرا روی هر فرد، سازمان و یا جامعه‌ای، آینده‌هایی متفاوت وجود دارد و آینده مطلوب را باید طراحی و معماری کرد. این دانش به انسان می‌آموزد که چگونه آینده‌ای مطلوب را برای سازمان و یا جامعه خود ترسیم کند. خلق چنین تصویری، ستاره راهنمایی است که تدابیر لازم برای رقم زدن آینده‌ای هوشمندانه و مرجح را فراهم می‌سازد و راه را از بیراهه مشخص می‌نماید. آینده‌های ترسیم شده از عدم قطعیت برخوردارند و هیچ گاه نباید انتظار داشت که به طور کامل محقق شوند. اما با این رویکرد می‌توان اقدام و تصمیم امروز را خردورزانه تر و هوشمندانه تر ساخت. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲، ۲۰ :۱)

آینده‌پژوهی در پی شناسایی رویدادها، فرصت‌ها ومخاطره‌های احتمالی آینده است تا ابهام‌ها، تردیدها و چالش‌های آن را بکاهد و ملت‌ها و سازمان‌ها با اقدام‌ها و انتخاب‌های هوشمندانه بدانند از چه مسیرهایی می‌توانند با سهولت بیشتری به آینده مطلوب خود برسند. با بهره‌گیری هوشمندانه از دانش آینده‌پژوهی فرصتی ایجاد می‌شود تا آگاهانه و پیش دستانه به استقبال تغییرها رفته و آن‌ها را به سود خود مدیریت کرد.

آینده‌پژوهی بر این باور است که آینده، پدیده‌ای موجود نیست و همواره با عدم قطعیت همراه می‌شود. آینده می‌تواند خوب، بد، فرصت ساز، تهدید آور، شیرین، تلخ، رویایی و غم انگیز برپا شود. آینده‌پژوهی در پی آن است که انسان را برای این رویدادهای غیرمنتظره آماده کند. البته این آمادگی باید به گونه‌ای باشد که بتوان آینده را مهار کرد. با آماده کردن خود برای سازگار شدن با آنچه احتمال می‌رود در آینده رخ دهد، شرایطی فراهم شود که رویدادهای آینده به شیوه‌ای دلخواه روی دهند. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲، ۲۴-۲۳: ۱) در این دانش با مرزهای نامشخص، مفاهیم از دقت لازم برخوردار نبوده و درک معانی و مفاهیم در این حوزه‌ها نیازمند دارا بودن نگاهی کل نگر به موضوع‌ها است. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲، ۱۹-۱۸: ۱)

هم‌چنین باید اشاره کرد که آینده‌پژوهی سرشتی اخلاقی دارد و عمیقاً مسئولیت‌آور است. مسئولیت سنگینی که از طریق معرفت آینده‌پژوهی بر دوش انسان گذاشته می‌شود، اندیشیدن به سرنوشت آیندگان است. انسان امروز نمی‌تواند نسبت به نیازها و مسایل احتمالی نسل‌های آینده بی‌تفاوت باشد. به قول معروف: “ما امروز را از گذشتگان به ارث نبرده‌ایم، بلکه آن را برای ساختن آینده از آیندگان به وام گرفته‌ایم”. امروز وقتی حقیقتاً‌ با ارزش خواهد بود که در آن چیزی برای بهروزی نسل‌های آینده کاشته شود(ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۲۴)

در یک کلام، آینده‌پژوهی دانشی خردمندانه است که با کمک روش‌های علمی و ایجاد گفتمان‌های معطوف به آینده و ترسیم تصویرهای بزرگ آینده، رفتار امروز را تقریر می‌کند. آینده‌پژوهی دانش تصمیم‌گیری پیش دستانه است. بنابراین می‌توان گفت: “آینده‌پژوهی دانشی است که به انسان می‌آموزد چگونه به مصاف آینده‌های مبهم برود و در این رویارویی دستخوش کم‌ترین دشواری شود و بیشترین سود را به چنگ آورد.” آینده‌پژوهی نه تنها دانش و رویکردی اسرارآمیز و جادویی برای اظهار نظر پیرامون آینده نیست، بلکه توجه انسان به آینده را خردورزانه‌تر و در نتیجه موفقیت آمیزتر می‌سازد. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲، ۲۴ :۱)

۲-۱-۲) سیر تکوین آینده‌پژوهی

آینده‌پژوهی، تاریخچه و پیشینه‌ای به بلندای جنگ جهانی دوم تا دوران معاصر دارد. البته باید یادآور شد که اندیشه پیرامون آینده از آغاز شکل‌گیری تمدن بشر، فعالیت محوری زنان و مردان بوده است. از همان لحظه‌ای که بشر موجودی ناطق و اندیشمند پنداشته شد، در پی کشف و شناسایی آینده بود و از همان دوران کوشید برای آینده خود برنامه‌ریزی کند. بنابراین بررسی کامل تاریخ آینده‌پژوهی نیازمند تلاشی گسترده و معرفی صدها جریان، سازمان و … است. تلاش‌های دانشمندان جامعه شناس به نام “ویلیام اف آگبرن” و همکاران او به ویژه ” اس کولوم گیل فیلان” را می‌توان سرآغاز یکی از این جریان‌ها دانست. “آگبرن” در دهه ۱۹۳۰ میلادی می‌خواست جهت‌گیری‌های آتی تحول‌های اجتماعی را بشناسد و از این راه به بهبود برنامه‌ریزی، کمک کند. برنامه‌ریزان ملی روش‌هایی برای آینده اندیشی ابداع کردند تا به کمک آن‌ها وظایف خود را بهتر انجام دهند و به این ترتیب توانستند جنگ جهانی اول را مدیریت کنند، بر رکود بزرگ اقتصادی چیره شوند، تحول‌های اجتماعی را در روسیه کمونیستی، ایتالیای فاشیستی و آلمان نازی هدایت کنند و در نهایت راهبردهایی برای اداره جنگ جهانی دوم و نیز بازسازی جهان پس از جنگ بیابند. (پدرام، جلالی وند، ۱۳۹۲: ۱۴-۱۰ :۱) از همین‌جا پیداست که چه رابطه نزدیکی میان آینده‌پژوهی و مطالعه استراتژیک وجود دارد. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۳۰)

اما می‌توان گفت مطالعه پیرامون آینده تقریباً با پایان جنگ دوم جهانی آغاز شد. نخستین کاوش‌های نظام مند در ساحت آینده را اندیشگاه “رند”[۱] در سال ۱۹۴۶ میلادی برای پنتاگون انجام داد.(ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۳۱-۱۳۰) اچ . چ . آرنولد[۲]در مقام فرمانده کل نیروی هوائی آمریکا دو خدمت مهم به جنبش آینده‌پژوهی کرد که یکی از آن‌ها اجرای پروژه رند در سال ۱۹۴۶میلادی توسط شرکت هوائی داگلاس بود تا درباره موضوع گسترده جنگ‌های بین قاره‌ای هوائی مطالعه و تحقیق کند. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۴۱)”رند” به عنوان نخستین کانون تفکر، بدعتی بی سابقه ایجاد کرد که با اکثر سازمان‌های آن زمان متفاوت بود. ایده تأسیس یک موسسه نسبتاً آزاد و مستقل که روی مجموعه‌ای از ایده‌های متفاوت “راه گشا” تحقیق و مطالعه کند، ایده‌ای بود که اینک زمان عملی کردن آن فرا رسیده بود. موسسه رند به طور غیر مستقیم در شکل‌گیری تعدادی از سازمان‌های دیگر هم چون شرکت توسعه سامانه‌ها و موسسه هودسون موثر واقع شد. جهت‌گیری کانون‌های تفکر جدید به سمت روش شناسی‌های علمی بود. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۴۲)

همچنین در سال ۱۹۶۷ “اندیشگاه آینده‌پژوهی” در شهر میدل تاون آمریکا راه اندازی شد. بر اساس اعلام مؤسسان این اندیشگاه، هدف از تشکیل این موسسه عبارت بود از:

کشف نظام مند “آینده‌های محتمل” برای ملت آمریکا و جامعه جهانی؛

تحقیق و تفحص پیرامون این که کدام یک از آینده‌های محتمل می‌تواند مطلوب باشد و چرا؟

جست‌و‌جوی راهکارها و ساز‌و‌کارهایی که توسط آن‌ها بتوان احتمال وقوع رویدادهای مطلوب را افزایش داد. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۴۴)

از اوایل دهۀ هفتاد میلادی علم آینده‌پژوهی، به عنوان ابزار سیاستگذاری، به طور رسمی در چند کشور محدود به خصوص ژاپن به کار گرفته شد. ولی از اوایل دهۀ نود میلادی بود که به طور گسترده در کانون توجه بیشتر کشورها قرار گرفت.

طی ۵۰ سال گذشته، با اوج گرفتن تفکر راهبردی، به تدریج نگاه کشورها، سازمان‌های جهانی و بنگاه‌های کوچک و بزرگ به مطالعه آینده به عنوان زمینه ساز برنامه‌ریزی راهبردی جلب شده است تا جایی که بخش مطالعه آینده، بخش جدایی ناپذیر هر سازمان تحقیقاتی را تشکیل می‌دهد که به موضوع‌های کلان، مهم و راهبردی می‌پردازد.

لذا استفاده از آینده‌پژوهی در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های کلان تا جایی پیش رفته است که بسیاری از کشورها، پروژه‌های ملی را تحت عنوان “آینده‌نگاری ملی” در فواصل زمانی مختلف تعریف و اجرا می‌کنند و از پیش‌بینی‌های حاصل از نتایج به دست آمده، به خصوص در حوزه دانش و فن‌آوری، به برنامه‌ریزی‌های راهبردی میان مدت و کوتاه مدت خود می‌پردازند. پیشروان مجری این طرح‌ها را کشورهای ژاپن، آلمان و انگلستان تشکیل داده‌اند و در کشورهای در حال توسعه‌ای نظیر ترکیه و آفریقای جنوبی نیز انجام شده است که در تمام این کشورها نتایج طرح‌های آینده‌پژوهی، قابل توجه بوده است. (Enzmann ,2011) به عبارتی امروزه، دو سوم فعالیت‌های آینده‌پژوهی توسط اندیشگاه‌های نظامی و شرکت‌های چندملیتی انجام می‌شود. پژوهش‌های علمی نیز همین وضع را دارد. دریغا که آینده‌پژوهی بیش‌تر در کشورهای صنعتی انجام می‌شود. این کشورها، ۹۷ درصد بودجه‌ها و هزینه‌های آینده‌پژوهی را تأمین می‌کنند. اما جهان سوم که ۸۰ درصد جمعیت جهان را در خود جای داد، تنها ۳ درصد فعالیت‌های آینده‌پژوهی را انجام می‌دهد. (ملکی فر و همکاران، ۱۳۸۶، ۱۳۱-۱۳۰)

[۱] . RAND : Research and Development

[۲] . H.H.Arnold

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.