پیشینه تحقیق ماهیت شناسی عرف، عناصر و ارکان آن و  تفاوت آن با مفاهیم مشابه و گونه های عرف دارای ۴۳ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱-۱مفهوم شناسی عرف    ۶
۱-۱-۱عرف در لغت و اصطلاح    ۷
۱-۱-۱-۱عرف در لغت    ۷
۱-۱-۱-۲ عرف در اصطلاح    ۹
۱-۱-۲ عناصر و ارکان عرف    ۱۱
۱-۱-۲-۱ عناصر عرف    ۱۱
۱-۱-۲-۲ ارکان عرف    ۱۱
۱-۱-۲-۲-۱ رکن مادی    ۱۲
۱-۱-۲-۲-۲ رکن معنوی    ۱۳
۱-۱-۲-۳ منشأ الزام عرف    ۱۴
۱-۱-۲-۳-۱ الزام ناشی از قانون    ۱۴
۱-۱-۲-۳-۲ الزام ناشی از اصول حقوقی    ۱۵
۱-۱-۲-۳-۳ احساس حقوقی مشترک    ۱۵
۱-۱-۲-۳-۴ طبیعت و نظم اشیاء و امور    ۱۵
۱-۱-۲-۳-۵ عرف فاقد نیروی الزام آور    ۱۶
۱-۱-۲-۳-۶ نظریه اسلام    ۱۶
۱-۱-۳ واژههای همسو و مرتبط با عرف    ۱۷
۱-۱-۳-۱ عادت    ۱۷
۱-۱-۳-۱-۱ تعریف لغوی عادت    ۱۷
۱-۱-۳-۱-۲ تعریف اصطلاحی عادت    ۱۷
۱-۱-۲-۱-۳ تفاوت عرف و عادت    ۱۸
۱-۱-۳-۲ بنای عقلا    ۲۰
۱-۱-۳-۲-۱ تعریف بنای عقلا    ۲۰
۱-۱-۳-۲-۲ عناصر بنای عقلا    ۲۰
۱-۱-۳-۲-۳ تفاوت عرف و بنای عقلا    ۲۱
۱-۱-۳-۳سیرهی متشرعه    ۲۲
۱-۱-۳-۳-۱تعریف سیره متشرعه    ۲۲
۱-۱-۳-۳-۲ عرف و سیرهی متشرعه    ۲۳
۱-۱-۳-۴-۱ معنای لغوی اجماع    ۲۴
۱-۱-۳-۴-۲ معنای اصطلاحی اجماع    ۲۴
۱-۱-۲-۴-۳ تفاوت عرف و اجماع    ۲۵
۱-۱-۳-۵قانون    ۲۶
۱-۱-۳-۵-۱ رابطه عرف و قانون    ۲۶
۱-۱-۳-۵-۲تعارض و قانون    ۲۷
۱-۱-۳-۶ عرف و نص    ۲۸
۱-۲ گونه شناسی عرف    ۲۹
۱-۲-۱ عرف به اعتبار سببیت    ۳۰
۱-۲-۱-۱ عرف لفظی    ۳۰
۱-۲-۱-۲عرف عملی    ۳۱
۱-۲-۲ عرف به اعتبار صدور    ۳۲
۱-۲-۲-۱ عرف عام و خاص از دیدگاه فقه    ۳۲
۱-۲-۲-۲ عرف عام و خاص از دیدگاه حقوق    ۳۲
۱-۲-۳ انواع عرف عام و خاص    ۳۴
۱-۲-۳-۱ انواع عرف عام    ۳۴
۱-۲-۳-۱-۱ عرف به اعتبار زمان و مکان    ۳۴
۱-۲-۳-۱-۲ عرف مملکتی    ۳۴
۱-۲-۳-۱-۳ عرف مذهبی    ۳۴
۱-۲-۳-۲ انواع عرف خاص    ۳۵
۱-۲-۳-۲-۱ عرف به اعتبار زمان و مکان    ۳۵
۱-۲-۳-۲-۲ عرف به اعتبار لازم الاجرا بودن    ۳۶
۱-۲-۳-۲-۳ عرف به اعتبار مقدار شیوع    ۳۶
۱-۲-۳-۲-۴ عرف به اعتبار تقدم و تأخر از حدوث واقعه    ۳۷
۱-۲-۳-۲-۵ عرف به اعتبار مبین حکم یا موضوع بودن    ۳۸
۱-۲-۳-۲-۶ عرف به اعتبار پذیرش یا عدم پذیرش شارع    ۳۹
۱-۲-۳-۲-۷ عرف به اعتبار صحت و فساد    ۳۹
۱-۲-۳-۲-۸ عرف به اعتبار دقت و تسامح    ۴۰
فهرست منابع    ۴۱

منابع

قرآن کریم

الاصفهانی، الراغب؛ معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق مرعشی، مطبعه التقدم العربی، ۱۳۹۲ ه. ق

ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، ج۴،قم، مکتب الاکلام الاسلامی، ۱۴۰۴

ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، ج۹، نشر ادب الحوزه، ۱۴۰۵ ه.ق

سبحانی، جعفر، مصادر الفقه الاسلامی و منابعه، بیروت، انتشارات دارالاضراء، ۱۴۱۹ ه.ق

کلانتری، ابوالقاسم، مطارح الانظار، موسسه آل البیت، الطبعه الاولی، ۱۴۰۴

المصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، تهران، موسسه الطباعه و النشر، ۱۴۱۶

الصدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، قم، موسسه النشر الاسلامی، الطبعه الاولی، ۱۴۱۲

جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج سخن، چاپ پنجم، ۱۳۷۰

همان، دانشنامه حقوقی، تهران، امیر کبیر، چاپ دوم، ۱۳۵۶

همان، مسبوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ اول،۱۳۷۸

همان، مکتب­های حقوقی در حقوق اسلام، گنج دانش، چاپ دوم، ۱۳۷۰

همان، مقدمه­ی عمومی علم حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ سوم، ۱۳۷۱

۱-۱مفهوم شناسی عرف

دین اسلام و جوهره­ی اصلی آن ثابت و لا یتغیر است، اما احکام فقهی آن که بخش عمده­ی امور دینی و بیشترین نیازهای مورد ابتلای جوامع مختلف بشری را تشکیل می­دهند پویا و انعطاف پذیر است. زیرا جوهره­ی دین، حقیقتی مربوط به امور ثابت است و ذاتاً قابل تغییر نیست مثل توحید و نبوت، اما احکام فقهی و عملی دین مربوط به اموری می­گردد که ذاتاً ثابت نیستند و احتمال تغییر در آن­ها وجود دارد، دین اسلام دینی است که در ذات خود قواعدی دارد که می­تواند با توجه به نیازها و احتیاجات منطقی انسان­ها در همه­ی زمان­ها و مکان­ها پاسخگوی عصر جدید باشد، یکی از این قواعد کلی پدیده­ای به نام عرف است که می­تواند پل ارتباطی بین احکام ثابت دینی و فقه پویا با تغییرات و تحولات اجتماعی باشد.

بنابراین برای شناخت این پدیده لازم است ابتدا به بررسی موارد استعمال لغوی عرف و تعریف­های اصطلاحی آن و سپس ذکر تفاوت­های آن با مفاهیم مشابه پرداخته شود و در نهایت به بیان عناصر و ارکان عرف اقدام شود تا هرگونه ابهام در شناسایی عرف از بین برود.

۱-۱-۱عرف در لغت و اصطلاح

۱-۱-۱-۱عرف در لغت

لغت شناسان برای واژه عرف معانی گوناگونی را ارائه داده­اند که در ذیل به برخی از آنها اشاره می­شود:

«تتابع، اتصال و پی در پی بودن»[۱]، «قرار، آرامش و سکون»[۲]، «معرفت و شناخت»[۳]، «امر شناخته شده و متداول بین مردم»[۴]، «فعل پسندیده از ناحیه عقل یا شرع»[۵]، «خوی و عادت»[۶]، «اسم برای اعتراف و اقرار»[۷]

برخی از این معانی، معانی مستقلی برای این واژه نیست، بلکه مورد استعمال و زیر مجموعه معانی دیگر است، ابن فارس می­گوید:

«در عرف» ]ع ر ف[ بردو اصل و معنا دلالت می­کند: اول تتابع و اتصال بعضی اجزای یک چیز به اجزای دیگر آن، دوم، سکون و طمأنینه.[۸]

در همین راستا گفته شده است:

«ریشه و اصل در این ماده بیش از یک معنا نیست و آن در اطلاع و شناخت خصوصیات و آثار چیزی است، شناختی که معروف را از غیر خود جد نماید، از این رو «معرفت» اخص از «علم» است، بنابراین «معروف» به چیزی گفته می­شود که «شناخته شده، مورد اطلاع و ممتاز از غیر خود است.» در مقابل منکر که از جهت خصوصیات و آثار مجهول است، و «عرف» به «شیء آشکار، بلند و شناخته شده» گویند.»[۹]

برگرداندن چند معنا در یک ماده به یک یا چند اصل، در صورتی از اعتبار برخوردار است که مورد ارتکاز کسانی که این ماده را در آن معانی استعمال می­کنند، باشد، این شخص در ماده « عَ رَ فَ » هم پیاده می­شود.

به هر حال استعمال «عرف» در معنای قوی و عادت، فعل پسندیده، امر متداول بین مردم، مسلم است.

واژه­ی عرف دوبار در قرآن به کار رفته است: یکبار به معنای «پسندیده» و بار دیگر به معنای «پیاپی»

«خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ‌ »[۱۰]

طریقه­ی عفو و بخشش پیش گیر و امت را به نیکوکاری امر کن و از نادان روی بگردان.

«وَ الْمُرْسَلاَتِ عُرْفاً » [۱۱]

قسم به رسولانی که از پی هم فرستاده شدند.

۱-۱-۱-۲ عرف در اصطلاح

علمای فقه و اصول در بسیاری از مسائل فقه و اصول، عرف را مد نظر قرار داده وبه آن استدلال می­کنند، و برای آن تعاریف گوناگونی اراده داده اند،که همه­ی این­ها نشان­گر وجود برداشت­های متفاوت از آن می­باشد، آنها با واژگان گوناگونی همچون «سیره­ی عملی، عمل الناس، محاسن العادات، عرف عقلا، بنای عقلا، عرف العاده، عاده الناس، بنای عرف، طریقه و سلوک عقلا، ارتکاز عقلایی، از عرف نام می­برند.

شیخ انصاری، عرف را مرتبه­ای از عقل می­داند و در این باره می­فرمایند:

«هیچ وجهی برای این توهم نیست که کسی بپندارد، بین حکم عرف و حکم عقل اختلاف است، سبب آن، این است که عرف، هیچ­گونه حکمی در برابر عقل ندارد، بلکه خود، مرتبه و نمایه­ای از عقل است و به راستی، عرف، همان، عقلاست.»[۱۲]

شهید صدر نیز درباره­ی عرف معتقد است، «عرف میل و گرایش عمومی انسان است اعم از دین دار و بی­ دین، به امری در مسیری معین و خطی ویژه که با شرع مخالفتی نداشته باشد، و خلاصه عرف عبارت است از روش عمومی مردم که از مصلحت اندیشی سرچشمه گرفته و برای حفظ فرد و جامعه، نظم و سامان یافته باشد، چه در محاورات یا معاملات و چه در سایر روابط اجتماعی، در صورتی که برخورد با شرع پیدا نکند، عرف صحیح و پسندیده است.»[۱۳]

[۱]– الاصفهانی، الراغب، معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق ندیم مرعشی، مطبعه التقدم العربی، ۱۳۹۲ هـ ق، ص۳۴۳

[۲]– ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتب الاکلام الاسلامی، ۱۴۰۴هـق، ج۴،ص۲۸۱

[۳]-همان

[۴]-عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سیزدهم، ۱۳۵۸،ص۷۲۸

[۵]-ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب الحوزه، ۱۴۰۵هـ ق، ج۹،ص۲۳۸

[۶]– عمید، حسن، فرهنگ عمید، ص۷۲۸

[۷]-ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب،ج۹،ص۲۳۹

[۸]– ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، ج۴،ص۲۸۱

[۹]– مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، موسسه الطباعه و النشر، چاپ اول، ۱۴۱۶هـ ق، ج۸، ص۹۷

[۱۰]– اعراف/۱۹۹

[۱۱]– مرسلات/۱

[۱۲]– کلانتری، ابوالقاسم، مطارح الانظار، موسسه آل البیت، الطبعه الاولی، ۱۴۰۴،هـ ق،ص۵۲۳

[۱۳]– صدر، محمد باقر، المعالم الجدیده للاصول، بیروت، مطبعه النعمان، الطبعه الاولی، ۱۳۵۸هـ ق ، ص۱۶۸

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.