1,044 views
پیشینه تحقیق مجازات زندان و آثار آن و چگونگی اثرگذاری زندان در ارتکاب مجدد جرم دارای ۸۳ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.
فصل اول: تعریف و تاریخچه مجازات زندان ۵
مبحث اول: تعریف زندان ۵
مبحث دوم: مشروعیت زندان ازنظر اسلام ۷
بند ۱) مشروعیت زندان در قرآن کریم ۸
بند ۲) مشروعیت زندان از نظر سنت ۹
بند ۳) مشروعیت زندان از نظر عقلی ۱۰
بند ۴) مشروعیت زندان از نظر اجماع ۱۱
مبحث سوم: تاریخچه پیدایش زندان ۱۲
بند ۱) حبس قبل از اسلام ۱۳
بند ۲) زندان در ایران باستان ۱۵
بند ۳) حبس پس از ظهور اسلام ۱۵
بند ۴) حبس در قانون مجازات عمومی ۱۸
بند ۵) حبس در قانون مجازات اسلامی ۱۹
مبحث چهارم: سیستمهای متداول اجرای مجازات زندان ۲۱
بند ۱) سیستمهای خارجی اجرای مجازات ۲۲
بند ۲) سیستمهای داخلی اجرای مجازات زندان ۲۴
فصل دوم: مفهوم جرم و تکرار جرم ۲۷
فصل سوم: آثار مثبت مجازات زندان ۳۳
فصل چهارم: آثار منفی مجازات زندان ۴۰
مبحث اول: آثار شخصی ۴۳
بند ۱) مشکلات خانوادگی ۴۳
بند ۲) بازماندن از کار و فعالیت ۴۵
بند ۳) طرد اجتماعی و دارا شدن سوءپیشینه ۴۷
بند ۴) پذیرش ارزشهای ضداجتماعی ۴۹
بند ۵) فاسد شدن تدریجی ۵۰
بند ۶) ابتلا به بیماریهای روانی و جسمی ۵۱
مبحث دوم: آثار اجتماعی ۵۱
فصل سوم: زندان و تکرار جرم ۵۴
مبحث اول: چگونگی اثرگذاری زندان در ارتکاب مجدد جرم ۵۴
مبحث دوم: علل تاثیر زندان در تکرار جرم ۷۳
فهرست منابع ۷۹
قرآن کریم.
معین، محمد، فرهنگ فارسی، دوره ۶جلدی، ۱۳۷۱، جلد ۱ (آ- خ)، چاپ هشتم، تهران، چاپخانه سپهر.
معین، محمد، فرهنگ فارسی، دوره ۶جلدی، ۱۳۷۱، جلد ۲(د- ق)، چاپ هشتم، تهران، چاپخانه سپهر.
آشوری، محمد، جایگاه زندان درسیاست کیفری جهان معاصر (مجموعه مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان)، ۱۳۸۶، تهران، انتشارات میزان.
اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، ۱۳۷۷، جلد ۲، تهران، نشر میزان.
دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، دوره ۵۰جلدی، ۱۳۳۰، جلد ۱۶ (ج)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، دوره ۵۰جلدی، ۱۳۳۰، جلد ۲۷ ( ژ- ز)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
سپهری، محمد، زندان از دیدگاه اسلام (بررسی مشروعیت، موارد و احکام زندان)، ۱۳۸۲، تهران، انتشارات امید دانش.
بولک، برنارد، کیفرشناسی، ۱۳۷۷، ترجمه علیحسین نجفی ابرندآبادی ، تهران، نشر مجد.
گودرزی بروجردی، محمدرضا و مقدادی، لیلا، تاریخ تحولات زندان، ۱۳۸۳، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
وائلی، احمد، احکام زندان در اسلام، ۱۳۸۴،ترجمه محمدحسن بکایی، چاپ ۲، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر ، ترمینولوژی حقوق، ۱۳۸۳، چاپ چهاردهم، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش.
دانش، تاجالزمان، حقوق زندانیان و علم زندانها، ۱۳۷۲، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، ۱۳۷۷، جلد ۳، چاپ چهارم، تهران، انتشارات وزارت ارشاد.
آنسل، مارک، دفاع اجتماعی، ۱۳۷۵، ترجمه محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
کینیا، مهدی، مبانی جرمشناسی، ۱۳۶۹، جلد ۱، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
گارو، ژرژ، مطالعات علمی و نظری در حقوق جزا، ۱۳۷۲، ترجمه سید ضیاءالدین پیمانی، تهران، نشر میزان.
در فصل نخست، طی دو مبحث به بیان تعریف و تاریخچه مجازات زندان بطور مختصر و کوتاه میپردازیم.
از نظر لغوی آنچه که از واژه «زندان» به ذهن متبادر میشود در درجه اول مکانی است که افراد مجرم در آنجا نگهداری میشوند اما لفظ زندان در مقام ترادف با واژه «حبس» بعنوان کیفر نیز بکار میرود هرچند که در اکثریت قریب به اتفاق مواد قانونی واژه حبس درخصوص این مجازات سالب آزادی بکار میرود لکن از آنجا که در عرف این دو لغت مترادف با یکدیگر کاربرد دارند لذا استعمال هردو ممکن و صحیح است.
بطور کلی در فرهنگهای مختلف فارسی حبس به معنای زندانی کردن، بازداشت کردن، بازداشتن (ابد، تأدیبی، با اعمال شاقه)[۱]، بند کردن، قید کردن، بستن، توقیف، زندان، بند، مقابل اطلاق و وقف[۲] آمده است و از واژه زندان نیز به محبس، حبسگاه جایی که متهمان و محکومان را در آن نگاه دارند، بندیخانه، قیدخانه[۳] و سجن[۴]تعبیر شده است. «در این مفهوم اصطلاحا زندان یکی از مجازاتهای کیفری میباشد که حسب آن براساس تصمیم مراجع قضایی مطابق قوانین و مقررات موضوعه آزادی فرد برای مدت محدود یا نامعین سلب میگردد به همین دلیل زندان را به عنوان مجازات سالب آزادی تعبیر نمودهاند البته منظور از سلب آزادی همان محرومیت است و محرومیت از آزادی عبارت است از محرومیت از پرداختن به حرفه، ممنوعیت از سکونت در محل اقامت خود، دوری از خانواده و ممنوعیتهای دیگر که مهمترین آن رفت و آمد است.»[۵]
و اما در کتاب ارزشمند ترمینولوژی حقوقی واژه حبس در حقوق جزا چنین تعریف شده است: «سلب آزادی و اختیار نفس در مدت معین یا نامحدود بطوریکه در زمان آن، حالت انتظار ترخیص وجود نداشته باشد و اگر حالت انتظار وجود داشته باشد آنرا توقیف گویند نه حبس (ماده ۱۰۸-۱۱۴ قانون ثبت و ماده ۵۹ قانون تسریع محاکمات)»[۶] و در آیین دادرسی مدنی حبس عبارت است از «سلب آزادی تن محکومعلیه که در مدتهای قانونی پس از ابلاغ حکم (یا ابلاغ اجراییه ثبتی) طوعا آنرا اجرا ننموده و در موعد قانونی عرضحال اعسار به دادگاه صلاحیتدار تقدیم ننموده است. این نوع حبس در قانون اسلام هم وجود دارد: لی الواجد یحل عقوبته و عرضه (حدیث)»[۷]
«در حقوق اسلامی مفهوم زندان در لغت با الفاظ متعدد ازقبیل حبس، وقف، اثبات وسایر کلماتی که حاوی ممنوعیت هستند بیان شده است»[۸] البته متداولترین آنها واژههای حبس و سجن است که در قرآن مجید مکررا آمده است که «هردو دارای یک معنی کلی است و آن ممانعت از دخل و تصرف آزاد و جلوگیری از انجام اعمال آزادانه است.»[۹]
در ماده ۳ آییننامه «سازمان زندانهای ایران»[۱۰] نیز زندان چنین تعریف شده است: «زندان محلی است که در آن محکومانی که حکم آنان قطعی شده است با معرفی مقامات صلاحیتدار قضایی و قانونی برای مدت معین یا بطور دایم به منظور تحمل کیفر، با هدف حرفهآموزی، بازپروری و بازسازگاری نگهداری میشوند.» که البته این تعریف کاملا منطبق با ماده ۲۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ است که بموجب آن «مدت حبس از روزی آغاز میشود که محکوم به موجب حکم قطعی لازمالاجرا حبس میگردد.»
در ماده ۳ آییننامه، چهار هدف تحمل کیفر، حرفهآموزی، بازپروری و بازسازگاری را درنظرگرفته ولی بنظر میرسد درحال حاضر و در زندانهای امروزی صرفا بحث تحمل کیفر ملاک است و به بازپروی و بازسازگاری نه تنها توجهی نمیشود بلکه زندان اثر معکوس داشته و موجب تکرار جرم اعم از جرم قبلی یا جرایم جدیدتر با شدت و ضعف متفاوت نسبت به قبل میشود که بحث پایاننامه حاضر را تشکیل میدهد و در ادامه بطور مفصل به آن پرداخته میشود.
همچنین در ماده ۴ آییننامه درکنار تعریف زندان، به تعریف بازداشتگاه پرداخته شده است که بموجب آن «بازداشتگاه محل نگهداری متهمانی است که با قرار کتبی مقامهای صلاحیتدار قضایی تا اتخاذ تصمیم نهایی به آنجا معرفی میشوند.» بنابراین بنظر میرسد بموجب آییننامه مزبور، تفکیکی بین محل نگهداری مجرمین و متهمین بازداشت به قرار وثیقه صورت گرفته است که همانگونه که در ادامه خواهیم دید از نکات مهم درخصوص تأثیر زندان در تکرار جرم است.
برای حبس در قوانین و کتب مختلف حقوقی انواع گوناگونی ذکر شده است که بطورکلی عبارتند از حبس مجرد، حبس موقت، حبس دایم(ابد)، حبس تکدیری، حبس انضباطی و حبس با کار.[۱۱]
گفته شده که مجازات باید قانونی و مشروع باشد یعنی علاوه بر اینکه نوع و میزان آن درخصوص یک جرم خاص توسط قانونگذار در قانون تعیین شده باشد، ازنظر احکام الهی و علمای شرع نیز تایید شده و در منابع فقه اسلامی تجویز شده باشد. زندان ازجمله مجازاتهایی است که در شرع مقدس اسلام به انحای گوناگون کاربرد داشته و در زمان پیامبر اکرم (ص) و دیگر ائمه (ع) بکار میرفته است. میتوان گفت بطور کلی موارد و موجبات زندان در اسلام بشرح ذیل است:
الف- زندان در جرایم ضدامنیتی: همچون حبس باغی(باغی کسی را گویند که بر امام عادل خروج کند، پیمان خود را با وی بشکند و از فرامین و دستوراتش سرپیچی کند.) حبس راهزنان(قطاع الطریق) و حبس اسرای جنگی.
ب- زندان در جرایم ضد نفس: مانند متهم به قتل، آمر به قتل، حبس قاتل تا تکمیل شرایط، حبس قاتل پس از عفو اولیای مقتول.
ج- زندان در جرایم مربوط به دین: ازجمله حبس زانی، حبس زن مرتد، حبس ایلاکننده، حبس زن حامل برای اقامه حد.
د- زندان در جرایم مربوط به مال: بعنوان مثال حبس عامل خیانتکار، حبس سارق، حبس مفلس، حبس ممتنع از ادای دین، حبس تارک نفقه، حبس کفیل.
ه- زندان در شهادت: حبس شهود، حبس شاهد دروغگو.[۱۲]
همچنین «در اسلام علاوه بر مجازات اصلی زندان، مواردی نیز به عنوان مجازات تکمیلی پذیرفته شده و بدان تصریح شده است:۱- تأدیب و تعزیر، ۲- تازیانه، ۳- جریمه نقدی، ۴- در فشار قرار دادن، ۵- تنکیل، ۶- تشهیر، ۷- قید و زنجیر، ۸- منع طعام و شراب.»[۱۳]
اما آنچه که ذکرش در اینجا لازم است و علمای شیعه و حقوقدانان نیز به آن قائلند اینست که «حبس در شریعت اسلامی نگه داشتن انسان در جای تنگ نیست بلکه تعویق شخص و جلوگیری از تصرف آزادانه وی است که میبایست از هرگونه شکنجه و آزار بدور باشد.»[۱۴] بنابراین همانگونه که مشاهده میشود در دین مبین اسلام برای حبس همان هدف اصلی یعنی ارعاب و ترهیب و بازپروری اجتماعی درنظر گرفته شده آنهم با شرایطی که کاملا ارزشهای انسانی حفظ شده و به شخصیت و هویت فرد زندانی خدشهای وارد نشود. در ذیل مشروعیت مجازات زندان را از منظر منابع چهارگانه فقهی یعنی قرآن، سنت، اجماع و عقل بیان میکنیم:
همانگونه که قبلا بیان شد، واژه زندان در قرآن کریم به الفاظ گوناگون شامل سجن، حبس، امساک، حصر، وقف و نفی بیان شده است که در این میان به معنای سجن در آیات ۲۵، ۳۲، ۳۵، ۳۶، ۴۱ و ۱۰۰ سوره یوسف مجموعا ۹ بار آمده است، همچنین در سوره شعرا آیه ۲۹٫ حبس نیز در آیات ۱۰۶ مائده و ۸ هود ذکر شده است. به معنی امساک در آیه ۱۵ سوره نساء آمده است و در آیه ۵ سوره توبه نیز به معنی حصر بیان شده همچنین در آیه ۲۳ سوره مائده به معنی نفی آمده است.
«از مراجعه به آیات قرآنی به روشنی مشخص میشود که در کنار مجازاتهایی با عنوانهای قصاص، حدود و دیات از زندان و سجن نیز سخن رفته است. با این وجود زندان به عنوان نهادی ضروری و وسیلهای برای برخورد با مجرمان و به انزوا کشانیدن آنان شناخته نشده است. آنچه از آیات قرآنی استنباط میشود این است که قرآن کریم عمل مستبدان و طاغوتهای زمان را در استفاده فراوان از زندان تقبیح کرده و زندانی کردن مصلحان را نکوهش کرده است. از آیه ۳۲ سوره یوسف چنین برمیآید که زندان میتواند برای درهم شکستن اراده کسانی که پایبند ارزشهای متعالی جامعهاند یا ارزشهای خاص هیأت حاکمه را به چالش میطلبند، به کار آید. درنتیجه در قرآن کریم و از دیدگاه فقهای امامیه، زندان بعنوان یک مجازات شرعی جز در موارد استثنایی ازجمله برای سارقی که چندبار سرقت کرده و نیز زن مرتده، جایگاهی ندارد و از منظر قرآن کریم، از ابزارهای بکاربرده شده از سوی طاغوتها و حکومتهای جور برای دفع مخالفان سیاسی یا وادار کردن آنان به فرمانبرداری است.»[۱۵] برای نمونه در حبس بودن تعدادی از ائمه اطهار(ع) مانند حضرت کاظم(ع) و یا امام حسن عسگری(ع) که مدت طولانی از عمر خود را در زندان بسر بردهاند قابل ذکر است.
سنت عبارتست از گفتار، کردار و تقریر معصوم(ع). روایات فراوانی در منابع مختلف از ائمه اطهار(ع) ذکر شده است که مجازات زندان را بعنوان کیفری برای بزهکاران برشمردهاند. بعنوان مثال: احمدبنعبدالله البرقی عن علی(ع) انه قال: «یجب علی الامام ان یحبس الفساق من العلماء و الجهال من الاطباء و المفالیس من الاکریاء»[۱۶]
فی الجعفریات عن علی(ع) انه قال: «یجبر الرجل علی النفقه علی امرأته فان لم یفعل حبس.»[۱۷]
عبدالرزاق در المصنف خود و بیهقی در السنن الکبری روایت از بهز بن حکیم به این لفظ نقل کردهاند: «پیامبر(ص) مرد متهمی را ساعتی از روز حبس و سپس آزاد فرمود.»[۱۸]
از این روایات و دیگر روایات فراوانی که درخصوص زندان ذکر شده مشخص میشود که در دین اسلام و زمان پیامبر(ص) و سایر حکام و خلفای اسلامی زندان کاربرد داشته و درخصوص برخی جرایم مورد استفاده قرار میگرفته است لکن چگونگی استفاده از آن در زمانها و بر حسب اوضاع و احوال، متفاوت بوده که در بخش تاریخچه به آن اشاره شده است. جان کلام آنکه مجازات زندان در روایات معتبر اسلامی بعنوان یک مجازات مشروع، مورد پذیرش قرار گرفته است.
ازجمله مسائلی که در بحث زندان قابل بررسی است بازداشت موقت است که برای تعیین تکلیف متهمان صورت میگیرد و پیش از آن است که حکم نهایی ازسوی حاکم شرع و مراجع قضایی صادر شود. بازداشت موقت برای روشن شدن وضع متهم، در اسلام مجاز است. «مواردی در روایات آمده است ازجمله: ۱- بازداشت شخص متهم به قتل، ۲- بازداشت کسی که قاتل را فراری داده تا پیدا شدن قاتل، ۳- بازداشت کسی که بیم فرار وی باشد مثل اسیر جنگی.»[۱۹]
این قاعده عقلی که باید امنیت، نظم و عدالت اجتماعی و نیز منافع و مصالح فردی و اجتماعی حفظ شود و از دستبرد خلافکاران مصون بماند بطوریکه احدی نتواند به خود اجازه تعرض به آنها را بدهد قاعدهای جهانشمول است. «این هم یک اصل پذیرفته شده است که باید خلافکاران را تنبیه و به مجازات رساند و نیکوکاران را تشویق نمود در غیر این صورت حفظ ارزشهای انسانی ممکن نخواهد بود. از این لحاظ عقل حکم میکند که بدکاران کیفر شوند و به مجازات اعمال نادرست و ناشایست خویش برسند، هر جرمی باید مجازات متناسب با خود را داشته باشد. شدت و ضعف و کم و کیف مجازاتها باید با جرایم ارتکابی متناسب باشد. لذا اگر جرایم ارتکابی از نوعی باشد که با مجازات زندان میتوان هم مجرم را اصلاح و تربیت کرد و از ارتکاب مجدد جرم ازسوی او جلوگیری نمود و هم دیگران را از ارتکاب جرایم منصرف کرد و مایه عبرت آنان شد، باید مجرم را به زندان انداخت.»[۲۰]
به عبارت دیگر عقل سلیم حکم میکند برای رهایی جامعه از شر بدکاران و فاسدان و برقراری آرامش و عدالت در میان امت اسلامی، با مجرمان به گونهای رفتار شود که علاوه بر اینکه به سزای اعمال خود میرسند از طریق اعمال مجازات متنبه شده و جامعه نیز برای مدتی از گزند آنان در امان باشد و بیشک در این میان یکی از مجازاتهای کاربردی همان مجازات زندان میباشد که درخصوص بسیاری از جرایم قابل اعمال است و در کتاب و سنت نیز بدان توصیه شده است.
[۱]-معین محمد، فرهنگ فارسی، دوره ۶جلدی، جلد ۲(د-ق)، چاپ هشتم، چاپخانه سپهر، ۱۳۷۱، تهران، ص ۱۳۳۸٫
[۲]– دهخدا علیاکبر، لغتنامه، دوره ۵۰جلدی، جلد ۲۷(ژ-ز)، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۳۰، تهران، ص ۲۰۸٫
۳- معین محمد، همان منبع ، ص ۱۳۳۸ و ص ۱۷۵۳٫
[۴]-دهخدا علیاکبر، همان منبع، ص ۴۸۵٫
[۵]– اردبیلی محمدعلی، حقوق جزای عمومی، جلد ۲، نشر میزان، ۱۳۷۷، تهران، ص ۱۶۲٫
[۶]– جعفری لنگرودی محمدجعفر ، ترمینولوژی حقوق، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ ۱۴، ۱۳۸۳٫ تهران، ص ۲۰۸٫
[۷]– همان، ص ۲۰۸٫
[۸]– وائلی احمد، احکام زندان در اسلام، ترجمه بکایی محمدحسن، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ۲، ۱۳۸۴،تهران، ص ۹
[۹]-سپهری محمد، زندان از دیدگاه اسلام (بررسی مشروعیت، موارد و احکام زندان)، انتشارات امید دانش، ۱۳۸۲، تهران، ص۷۶٫
[۱۰]– مستفاد از مواد ۱ و ۲ آییننامه سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۲۰/۴/۱۳۸۹، سازمان زندانها سازمانی است که مستقیما زیرنظر رییس قوه قضاییه انجام وظیفه مینماید و دارای بودجه مستقل است.
[۱۱]– جعفری لنگرودی محمدجعفر، همان منبع، صص۲۰۸- ۲۰۹٫
[۱۲]– رجوع کنید به سپهری محمد، همان منبع، صص ۱۰۳- ۱۴۶٫
[۱۳]– همان، ص ۱۴۸٫
[۱۴]– سپهری محمد، همان منبع، ص ۷۷٫
[۱۵]– آشوری محمد، جایگاه زندان درسیاست کیفری جهان معاصر، مجموعه مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان، انتشارات میزان، ۱۳۸۶، تهران، صص۱۵ و ۱۷٫
[۱۶]– دراسات فی ولایه فقیه، جلد ۲، صص ۴۳۰-۴۳۱ به نقل از سپهری محمد، همان منبع، ص۹۲٫
[۱۷]– همان، ص ۴۹۰ به نقل از سپهری محمد، منبع پیشین، ص۹۲٫
[۱۸]-مستدرک، جلد ۴، ص ۱۰۲ به نقل از سپهری محمد، منبع پیشین، ص۹۶٫
[۱۹]– سپهری محمد، منبع پیشین، ص۱۵۷٫
[۲۰]– همان، صص ۹۷- ۹۸٫
تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ را پرداخت نمایید.
ارسال نظر