پیشینه تحقیق مفهوم و ارکان و وقف و شرایط مال موقوفه و مفهوم، ارکان و ویژگیهای عقد حبس و اقسام عقود موجد انتفاع و شرایط ایجاد حق انتفاع  دارای ۵۸ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱-۱- وقف    ۶
۱-۱-۱-وقف در لغت و اصطلاح    ۶
۱-۱-۱-۱-وقف در لغت    ۶
۱-۱-۱-۲-وقف اصطلاح    ۶
۱-۱-۱-۳- تقسیم بندی وقف    ۱۲
الف:تقسیم وقف به اعتبار موقوف علیهم    ۱۲
ب:تقسیم وقف به اعتبار مدت زمان وقف    ۱۲
ج:تقسیم وقف به اعتبار نوع مال    ۱۳
۱-۱-۲-تاریخچه    ۱۵
۱-۱-۲-۱- وقف در قبل از اسلام    ۱۵
۱-۱-۲-۲- وقف در اسلام    ۱۷
۱-۱-۲-۳- وقف در قران    ۱۸
۱-۱-۲-۴- وقف در سنت    ۱۹
۱-۱-۲-۵- وقف در ایران    ۲۰
۱-۱-۳-خصوصیات وقف    ۲۳
۱-۱-۴-ارکان وقف    ۲۵
۱-۱-۴-۱-صیغه وقف    ۲۵
۱-۱-۴-۲-واقف    ۲۷
الف-اهلیت و شروط آن    ۲۷
ب-قصد قربت    ۳۰
۱-۱-۴-۳- موقوفه    ۳۰
۱-۱-۴-۴-موقوف علیه    ۳۳
۱-۱-۵-شرایط مال موقوفه    ۳۴
۱-۱-۵-۱-ملک بودن    ۳۴
۱-۱-۵-۲-معلوم بودن مال موقوفه    ۳۴
۱-۱-۵-۳-معین بودن    ۳۴
۱-۱-۵-۴-قابلیت نقل و انتقال    ۳۵
۱-۱-۵-۵-داشتن منفعت عقلایی ومشروع    ۳۵
۱-۱-۵-۶-مقدور التسلیم بودن    ۳۵
۱-۱-۵-۷-مالیت داشتن    ۳۶
۱-۱-۵-۸-قابلیت بقاء    ۳۶
۱-۲-حبس در لغت و اصطلاح    ۳۷
۱-۲-۱-۱-معنای واژه حبس    ۳۷
۱-۲-۱-۲-حبس در اصطلاح    ۳۷
۱-۲-۱-۳-ماهیت عقد حبس    ۳۹
۱-۲-۲-ویژگیهای عقد حبس    ۴۱
۱-۲-۲-۱-حبس عین    ۴۱
۱-۲-۲-۲-قبض    ۴۱
۱-۲-۲-۳- عدم خروج مال از مالکیت مالک    ۴۲
۱-۲-۲-۴- ایجاد حق انتفاع برای دیگران    ۴۲
۱-۲-۳-ارکان عقد حبس    ۴۳
۱-۲-۳-۱-صیغه حبس    ۴۳
۱-۲-۳-۲-حابس    ۴۴
۱-۲-۳-۳- مال مورد حبس    ۴۴
۱-۲-۳-۴-محبوس علیه    ۴۴
۱-۲-۴-اقسام عقود موجد انتفاع    ۴۵
۱-۲-۴-۱-حبس مطلق    ۴۵
۱-۲-۴-۲-حبس موبد    ۴۷
۱-۲-۴-۳-حبس عمری    ۴۸
۱-۲-۴-۴-عقد رقبی    ۴۹
۱-۲-۴-۵-عقد حبس سکنی    ۵۱
۱-۲-۵-شرایط ایجاد حق انتفاع    ۵۳
۱-۲-۵-۱-شرایط عمومی    ۵۳
الف -قصد و رضای طرفین    ۵۳
ب-اهلیت    ۵۳
ج-معلوم بودن    ۵۳
د- جهت مشروع    ۵۴
۱-۲-۵-۲-شرایط اختصاصی    ۵۴
الف-بقای مال    ۵۴
ب-قبض    ۵۴
۱-۲-۶-نمونه احکام مشترک میان وقف و عقد حبس    ۵۵
الف-حبس بر جهت    ۵۵
ب-حبس بر شخص    ۵۵
ج-حبس بر عنوان    ۵۵
منابع    ۵۶

منابع

قانون مدنی

عمید، حسن، فرهنگ عمید، امیر کبیر،چاپ هفتم، تهران،۱۳۸۱

جعفری لنگرودی ، محمد جعفر، حقوق اموال، چاپ چهارم، گنج دانش تهران، ۱۳۷۶

جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، چاپ دوم ، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۸۲

کاتوزیان، ناصر، درسهایی از عقود معین، گنج دانش، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۸

کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی اموال و مالکیت، چاپ ششم ، بنیادحقوق میزان، تهران ،۱۳۸۲

کاتوزیان، ناصر قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، نشر میزان، چاپ شانزدهم، تهران، ۱۳۸۶

کاتوزیان، کلیات حقوق:نظریه عمومی، چاپ اول، شرکت سهامی انتشار، تهران  ۱۳۷۹

کبیسی، محمد عبید، احکام وقف در شریعت اسلام، ترجمه و نگارش احمد صادقی گلدره، اداره اوقاف مازندران، ۱۳۶۴

لمبتون، مالک وزارع در ایران، ترجمه منوچهرامیری،چاپ اول، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵

امینیان، محمد، وقف از دیدگاه حقوق و قوانین، چاپ اول، بنیاد پژوهش هاس اسلامی استان قدس رضوی و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی ، تهران،۱۳۸۱

ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن حسن ( محقق حلی)، شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام، بنیاد معارف اسلامی قم ، ۱۴۲۰ قمری

امینی علی رضا ، آیتی محمد رضا، تحریر الروضه فی شرح اللمعه، چاپ هفتم تهران، موسسه طه، ۱۳۸۳

وقف

۱-۱-۱-وقف در لغت و اصطلاح

۱-۱-۱-۱-وقف در لغت

در فرهنگ معین “وقف” به معنای ایستادن و درنگ کردن می باشد.[۱] در فرهنگ عمید چیزی می داند که از ثروت خود جدا کند تا در کار های عام المنفعه از آن استفاده کنند.[۲] “وقف” در لغت به معنای حبس و منع کردن می باشد. مرحوم علامه دهخدا نیز در لغت نامه خود “وقف” را«ایستادن ،نگهداشتن،توقف، به حالت ایستاده ماندن و آرام  گرفتن و حبس کردن و منحصر کردن چیزی برای استفاده کسی »معنا می کند.[۳]

۱-۱-۱-۲-وقف اصطلاح

الف-شیخ طوسی (ره): «فالوقف تحبیس الاصل و تسبیل المنفعت».[۴]  یعنی وقف نگهداشتن اصل و جاری ساختن منفعت آن است. در این نظر دیده می شود که وقف از دو قسمت جداگانه تشکیل شده اولین قسمت آن این است که مال بایستی حبس گردد یعنی اصل مال از نقل و انتقال مصون گردد. در بخش دوم شیخ طوسی از لزوم تسبیل ثمره یاد می کنند. تسبیل ثمره یعنی صرف در راه خدا می باشد.

ب- محقق حلی (ره): «الوقف عقد ثمرته تحبس الاصل و اطلاق المنفعه».[۵]  یعنی وقف عقدی است که نتیجه آن نگهداشتن اصل و رها گذاردن منفعت آن است. در این تعریف محقق حلی وقف را عقدی می داند که ثمره این عقد نگهداشتن یا همان حبس مال و رها کردن ثمره و منافع مال می باشد. در این نظر  آنچه جلب توجه می نماید این است که محقق حلی وقف را عقد می داند. اگر وقف را عقد بدانیم پس بایستی گفت که ایجاب و قبول در وقف نقش مهمی ایفا می کند. گرچه این نظر همانگونه که در مباحث بعدی به آن می پردازیم خالی از اشکال نخواهد بود زیرا لااقل در مواردی می توان گفت که وقف از قواعد عقد پیروی نمی کند، آنجایی که در وقف بر مصالح عامه حتی قبول حاکم نیز شرط نمی باشد.

ج- شهید اول (ره)با حذف کلمه عقد، در رابطه با وقف نظرخویش را اینگونه بیان می کند که: «الوقف و هو الصدقه الجاریه و ثمرتها: تحبس الاصل واطلاق المنفعه».[۶] یعنی وقف محبوس کردن اصل و رها گذاردن منفعت آن است. در این رابطه می توان گفت که شهید اول نظرشان این است که وقف از دو بخش تشکیل شده که یکی حبس مال و دیگری رها کردن منفعت می باشد. این تعریف شامل این می شود که حق انتفاع مال را بعد از حبس آن به دیگری یا دیگران واگذار می کنیم.

در این رابطه اگر منظور شهید اول را مبنی بر این بدانیم که رها کردن منفعت یعنی اینکه آنها را در راه خدا رها کنیم می توان گفت که این تفاوت به نوعی تفاوت لفظی بین این دو نظر می باشد. اما چنانچه در این مورد رها کردن منفعت نظری مخالف نظر فوق داشته باشیم بین بخش دوم نظر شهید اول و شیخ طوسی اختلافی حاصل می شود زیرا که تسبیل ثمره به نوعی آشکار این موضوع را بیان می کند که منافع بایستی در راه خداوند رها گردد و بایستی به نوعی قصد قربت در بین باشد و در مورد نظر شهید اول این که صرف رها کردن منفعت می باشد برای استفاده شخص یا اشخاصی.

در بیشتر کتابهای فقهی از وقف زیر عنوان «صدقه جاریه »تعبیر شده است این نظر هم  به نوعی به یک دوگانگی بین قانون و فقه دامن می زند زیرا صدقه همانطور که می دانیم عمل یک جانبه است و اینگونه باز می بینیم که مشخص نمی شود آیا نظر فعلی قانون گذار در مورد عقد بودن وقف آیا درست به نظر می رسد یا خیر.

چ-از معنای  وقف اینگونه می توان اثبات نمود که وقف نوعی حبس کردن و ایستا نگه داشتن مال می باشد به گونه ای که منافع آن برای استفاده عموم یا شخص خاصی اختصاص می یابد. همانطور که می دانیم قابلیت نقل و انتقال آزاد یکی از خصوصیات اموال می باشد. لیکن این اختیار درمورد وقف از مالک و مال موقوفه صلب می شود. به نوعی می توان بیان نمود که مال موقوفه اسیر اراده مالک برای حبس مورد مال    می شود برای رسیدن به مقصودی که بیانگر هدف ذهنی مالک می باشد. از این تعریف  مقصود این است که بیان شود مال موقوفه تا ابد  به صورت وقف باقی می ماند و به نوعی منجمد می گردد تا از منافع آن در راه مقصود واقف استفاده شود و فروش یا انتقال مالکیت آن جز در موارد بسیار معدودی  غیر قابل قبول می باشد. مال  زمانی که وقف می شود دیگر از این پس اصل بر وقف بودن آن می باشد.

ح-در ماده ۵۵ قانون مدنی ایران چنین بیان شده است که« وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل گردد» که این عبارت برداشتی کاملاٌ دقیق ازعبارت «حبس العین و تسبیل المنفعه» می باشد.در خصوص این ماده دکتر جعفر لنگرودی  چنین بیان کرده اند : وقف عقدی است که به موجب آن مالک عین مال معینی از اموال خود را از نقل و انتقال مصون کرده و منافع آن را در اختیار شخص یا اشخاص یا مصرف معین می گذارد.[۷] که به نظر می رسد این مصرف می تواند صرفاً در راه خدا و به مقصود خرج شدن درامور مذهبی باشد یا اینکه می تواند در راه رسیدگی به افراد خاص آن هم به نیت الهی باشد یا اینکه می تواند بدون در نظر گرفتن نیت قرب الهی برای سود رسانی به افراد خاص باشد. مانند اولاد فرد وقف کننده یا فرد خاصی که مد نظر وی می باشد.

خ- ابو حنیفه پیشوای حنفیان گفته است: و هو وقف، حبس العین علی حکم ملک الواقف و التصدق بالمنفعه علی جهه الخیر…وقف نگه داشتن عین مال است بر حکم واقف و تصدق به بهره ی آن بر جهت بر و خیر. بنا بر این تعریف،عین موقوفه در ملک واقف باقی می ماند و از ملک وی خارج نمی شود و   می تواند از آن برگردد و حتی آن را بفروشد.در نظر ابو حنیفه  این نکته  بسیار جالب می باشد و به نوعی شباهت بسیاری به حبس موبد دارد که در قانون اوقاف به نوعی به آن اشاره شده است. این که مال از ملکیت مالک خارج نمی شود و اینگونه تنها منافع مال در اختیار منتفع قرار می گیرد تا منتفع از آن استفاده کند.  همچنین از نظر ابو حنیفه وقف مانند عاریه از امور جایز است نه لازم  در این نظر به طور کلی ویژگی عقد وقف در فقه امامیه  که همان خروج مالکیت مال مورد وقف از مال واقف است نادیده گرفته شده و اصولاٌ عقد وقف را حتی اگر به قبض برسد نیز جایز می داند و در ضمن مالک می تواند ازآن باز گردد. به نوعی می توان بیان نمود که از نظر ابو حنیفه وقف عبارت از حبس عینی که ملک واقف است و منافعش در راه خیر تسبیل می شود.بنا براین نظر لازم نیست که ملکیت عین موقوفه از ید مالک خارج گردد و رجوع از وقف نیز برای وی جایز می باشد و حتی فروش آن هم امکان پذیر می باشد.از نظر ابو حنیفه وقف عقدی جایز همانند عاریه می باشد .[۸]

[۱] – معین، م.، بی تا، “فرهنگ معین.(۱۳۹۲/۰۴/۳) “. .

۲- عمید، حسن، فرهنگ عمید، ج۲، امیر کبیر، تهران،۱۳۸۱، ص۱۱۰۰

[۳] -دهخدا، ع.، بی تا، “لغت نامه دهخدا.(۱۳۹۲/۰۴/۳) “.وقف/

[۴]– ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی(شیخ طوسی) ،المبسوط، ،قم ،نشر جامعه مدرسین ،۱۳۸۵ ،ج۳، ص۲۸۶

[۵]-ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن حسن ( محقق حلی)، شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام ، بنیاد معارف اسلامی قم ،۱۴۲۰ قمری ،ج۲،ص۲۱۱

[۶]– امینی علی رضا  ،ایتی محمد رضا،تحریر الروضه فی شرح اللمعه ،تهران،موسسه طه،،۱۳۸۶،ج۱،ص۱۶۳

[۷] – لنگرودی، جعفر ، ترمینولوژی حقوق،گنج دانش،۱۳۹۱، ص۷۵۲

[۸] -ملکوتی فر، و.، بی تا ، “،بررسی تطبیقی وقف ،وقف نقود و شرایط موقوفه.” .( ۱۳۹۲/۰۵/۰۸)

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.