پیشینه تحقیق نظریه های تبیین کننده کیفیت روابط زناشویی و رویکردها و برنامه های پیشگیری و غنی سازی روابط  دارای ۶۲ صفحه می باشد  فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۲-۱۲-۱- مقدمه    ۵
۲-۲- کیفیت روابط زناشویی    ۵
۲-۲-۱- رضایتمندی زناشویی    ۵
۲-۲-۲- سازگاری زناشویی    ۶
۲-۲-۳- تعریف کیفیت زناشویی    ۷
۲-۲-۳-  نظریه های تبیین کننده کیفیت روابط زناشویی    ۸
۲-۲-۳-۱-  نظریه لیوایز و اسپنیر    ۸
۲-۲-۳- ۲-  نظریه مارکس    ۹
۲-۲-۳-۲-۱- ترکیب رمانتیک    ۱۱
۲-۲-۳-۲-۲- ترکیب وابستگی- فاصلهای    ۱۱
۲-۲-۳-۲-۳- ترکیب جدایی    ۱۲
۲-۲-۳-۲-۴- ترکیب همبستگی متعادل    ۱۲
۲-۲-۴- رابطه کیفیت روابط زناشویی و موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده:    ۱۴
۲-۳- رویکردها و برنامههای پیشگیری    ۱۶
۲-۳-۱- مدل مربوط به انجمن غنی سازی ازدواج (A. C. M. E)    ۱۸
۲-۳-۱-۱- ویژگی ها    ۲۰
۲-۳-۱-۲- ساختار برنامه    ۲۱
۲-۳-۱-۳- اهداف    ۲۱
۲-۳-۱-۴- مهارت ها    ۲۱
۲-۳-۲- رویکرد ارتباط زوج (C. C)    ۲۲
۲-۳-۲-۱- کیفیت برنامه ارتباط زوج    ۲۲
۲-۳-۲-۲- اهداف برنامه    ۲۳
۲-۳-۳- برنامه کاربردی عملی مهارت های مربوط به رابطه صمیمانه(P. A. I. R. S)    ۲۶
۲-۳-۳-۱- اهداف برنامه    ۲۶
۲-۳-۳-۲- چهارچوب عملی    ۲۸
۲-۳-۴- برنامه پیشگیری و تقویت رابطه (P. R. E. P)    ۲۹
۲-۳-۵- مدل رفتاری – ارتباطی    ۳۲
۲-۳-۵-۱- جنبه های پیشگیری مدل رفتاری- ارتباطی    ۳۴
۲-۴- غنی سازی روابط    ۳۶
۲-۴-۱- تاریخچه غنی سازی روابط    ۳۶
۲-۴-۲- پایه های نظری    ۳۷
۲-۴-۳- شیوه های مداخله    ۳۹
۲-۴-۴- ترکیب و چارت زمانی برنامه های R. E    ۴۴
۲-۴-۵- قالبهای زمانی جلسات R. E    ۴۵
۲-۴-۶- سبک های درمان R. E:    ۴۵
۲-۴-۷- روش های مداخله    ۴۶
۲-۴-۸- توالی موضوع در R. E    ۴۷
۲-۴-۹- نقش رهبر در جلسات R. E    ۴۸
۲-۴-۱۰- پاسخ یا واکنش های خاص رهبر یا درمانگر    ۴۸
۲-۴-۱۰-۱- شدن(تبدیل شدن)    ۴۸
۲-۴-۱۰-۲-  مشکل گشایی    ۴۹
۲-۴-۱۰-۳- شستشو دادن    ۵۰
۲-۵- پیشینه پژوهش    ۵۲
۲-۵-۱- پیشینه پژوهش در ایران    ۵۲
۲-۵-۲- پیشینه پژوهش در خارج از کشور    ۵۴

منابع :

شاه­سیاه، م.(۱۳۸۷). بررسی اثربخشی آموزش جنسی بر بهبود کیفیت زناشویی زوجین در شهر اصفهان. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.

عیسی­نژاد، ا.، احمدی، س. ا.، اعتمادی، ع و دیگران. (۱۳۸۷). رابطه ساختاری هوش هیجانی و کیفیت ازدواج. چکیده مقالات همایش منطقه­ای ازدواج و خانواده. ۱۱۷- ۱۱۸٫

عیسی­نژاد، ا.، احمدی، س. ا.، اعتمادی، ع. (۱۳۸۷).  تاثیر بهزیستی ذهنی بر کیفیت روابط زناشویی. مجموعه مفالات سومین کنگره ملی آسیب شناسی خانواده. ۲۹۰٫

عیسی­نژاد، ا.، شماعی، ف.، بطلانی، س و دیگران. (۱۳۸۷). رابطه سلامت اجتماعی و کیفیت روابط زناشویی. چکیده مقالات همایش منطقه­ای ازدواج و خانواده. ۱۱۴- ۱۱۸٫

اولیاء، ن. (۱۳۸۵). بررسی تاثیر برنامه غنی سازی بر رضایت زناشویی زوجین شهر اصفهان. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.

نظری، ع. م. (۱۳۸۳). بررسی و مقایسه تأثیر برنامه غنی سازی ارتباط و مشاوره راه حل محور بر رضایت زناشویی زوجین هر دو شاغل. پایان نامه چاپ نشده دکتری مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم تهران.

برنشتاین، اف. اچ.،  برنشتاین، ام. سی. (۱۳۸۰). زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری ازتباطی. مترجمان پورعابدینی نائینی، س. ح.، منشئی، غ.، تهران: انتشارات رشد.

ثنایی، ب. (۱۳۷۹). مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.

فقیرپور،م.(۱۳۸۳). مهارتهای اجتماعی و سازگاری زناشویی. رشت: انتشارات سازمان بهزیستی استان گیلان.

اسدی صادقی، ا. ( ۱۳۸۵). مقایسه کیفیت زندگی زنان متاهل شاغل و خانه دار شهرستان زابل. دومین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران. دانشگاه شهیدبهشتی. پژوهشکده خانواده.

منادی، م. (۱۳۸۰). رابطه کیفیت زناشویی با موقعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خانواده از دیگاه زنان دارای همسر. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه  الزهرا.

Marks, S. R. (1989). Toward a system theory of marital quality. Journal of Marriage and the Family. 51, 15-26.

Vogelsong, E., Guerney B. G., Jr., & Guerney L. (1983). Relationship Enhancement® therapy with inpatients and their families. In R. Luber  & C. Anderson (Eds.), Family intervention with psychiatric inpatients. New York: Human Sciences Press.

Waldo, M., & Guerney, B. G., Jr. (1983). Marital Relationship Enhancement® therapy in the treatment of alcoholism. Journal of Marital and Family Therapy, 9 (3), 321–۲۳٫

Waldo, M., & Harman, M. J. (1993). Relationship Enhancement®  therapy with borderline personality. The Family Journal, 1, 25–۳۰٫

Amato, P. R., Johnson, D. R., Booth, A., Rogers, S. J. (2003). Continuity and change in marital quality between 1980 and 2000. Journal of Marriage and Family, 65, 22-1.

۲-۱- مقدمه

در این مقاله، به تشریح دیدگاههای موجود در مورد کیفیت روابط زناشویی و غنی­ سازی روابط پرداخته می­شود. در ادامه پیشینه پژوهشی یافته­های پژوهش­های مشابه در داخل کشور و خارج کشور ذکر خواهد شد.

۲-۲- کیفیت روابط زناشویی

پیش از آنکه به تعریف کیفیت زناشویی پرداخته شود  برای روشن شدن هر چه بیشتر مفهوم این سازه، ابتدا باید آن را از سازه های دیگری که در مطالعه ها و پژوهش های زناشویی بیشترین استفاده را دارند، متمایز نمود. در پژوهش های زناشویی شاخص های رضایتمندی، سازگاری و کیفیت زناشویی، سازه هایی هستند که بیش از همه  و بعضی اوقات به جای هم، مورد استفاده قرار گرفته اند(آکاردینو و جورنی، ۲۰۰۳ ، ادیتال و لاوی[۱]، ۲۰۰۵).

۲-۲-۱- رضایت مندی زناشویی

رضایتمندی زناشویی[۲] به عنوان نگرش ها یا احساسات کلی فرد نسبت به همسر و رابطه­اش تعریف شده است(کوب[۳]، ۲۰۰۲). چنین تعریفی از رضایتمندی زناشویی نشان می دهد که رضایتمندی یک مفهوم تک بعدی است و نشان دهنده ارزیابی کلی فرد نسبت به همسر و رابطه­اش است. بدین ترتیب رضایتمندی زناشویی نشان دهنده ارزیابی کلی فرد است که در آن ویژ گی های مثبت بارز هستند و و یژگی های منفی تقریباً وجود ندارند و عدم رضایتمندی زناشویی منعکس کننده حالتی از ارزیابی است که در آن ویژگی­های منفی بسیار بارز هستند و ویژگی های مثبت نسبتاً وجود ندارد. در نتیجه رضایتمندی زناشویی یک پدیده درون­فردی و یک برداشت فردی از همسر و رابطه است و وقتی بکار می رود که واحد تحلیل فرد است(یعنی نگرش ها یا احساسات فرد) و هدف تجزیه و تحلیل نگرش های ذهنی افراد (به جای نشانه های عملی) درباره همسر و رابطه است(برادبوری، فینچام و بیچ[۴]، ۲۰۰۰).

۲-۲-۲- سازگاری زناشویی

بررسی پیشینه مفهوم سازگاری زناشویی نشان می دهد که این مفهوم به طور ثابت برای اشاره به فرایندهایی که برای دستیابی به یک رابطه زناشویی هماهنگ و کارکردی ضروری است، در نظر گرفته می­شود(برادبری، فینچم و بیچ، ۲۰۰۰). دراین خصوص، رابطه­ی سازگارانه به عنوان رابطه ای تعریف می­شود که در آن مشارکت کنندگان حتی اگر با یکدیگر مخالفند، به خوبی با هم ارتباط برقرار می­کنند و اختلاف­هایشان را به شیوه­های رضایت بخش و دو جانبه حل و فصل می­کنند(لاک و والاس[۵]، ۱۹۵۹). اسپنیر سازگاری را فرایندی تعریف می کند که پیامدهای آن بوسیله میزان اختلافات مشکل آفرین زوجین، تنش­های بین فردی و اضطراب فردی، رضایتمندی زوجین، انسجام و به هم  پیوستگی زوجین و همفکری درباره مسایل مهم زناشویی، مشخص می­شود(گانگ، ۲۰۰۷). بدین ترتیب سازگاری مفهومی چند بعدی است که نه تنها فرد، بلکه رابطه او با همسرش را در نظر می­گیرد و نسبت به رضایتمندی از ویژگی های عینی­تری  برخوردار است(برومن[۶]،۲۰۰۵).

اسپنیر بر اساس این تعریف، مقیاس سازگاری زوجی را تدوین کرد که شامل اندازه­گیری چند بعدی سازگاری زناشویی است. اما به دلیل آنکه وجوه متفاوت روابط زناشویی را ارزیابی می­کند، مورد انتقاد تعداد بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته  است(برادبری، فینچم و بیچ، ۲۰۰۰). به همین ترتیب لاک و والاس(۱۹۵۹) سازگاری زناشویی را به عنوان فرایند انطباق کارامد شوهر و زن تعریف می­کنند که از تنش­های ارتباطی اجتناب می­کنند و یا آن را حل می­کنند، آن چنان که از ازدواجشان و از یکدیگر احساس رضایت می­کنند و علایق و فعالیت­های مشترکی دارند و احساس می­کنند که ازدواجشان انتظارات آنها را برآورده کرده است. لاک بر اساس همین تعریف یک آزمون سازگاری زناشویی تدوین کردند که خشنودی همسران از ازدواج و همسرشان، میزان توافق درباره مسائل زناشویی(مثلا” رابطه جنسی، تبادل محبت، فلسفه زندگی و غیره)، میزان همراهی همسران با یکدیگر، توانایی آنان در کنار آمدن با تضادهایشان را ارزیابی می­کند(لسلی و لیتیگ[۷]، ۲۰۰۴ ).

۲-۲-۳- تعریف کیفیت زناشویی

اگرچه در طول دهه اخیر مفهوم کیفیت زناشویی به طور روز افزونی در پژوهش­های زناشویی استفاده شده و مطالعات بسیاری درباره آن انجام شده است، اما اتفاق نظر اندکی درباره مفهوم سازی و اندازه گیری آن وجود دارد. هنوز به درستی مشخص نیست که آیا کیفیت زناشویی احساس افراد متاهل درباره ازدواجشان است یا یکی از ویژگی­های ارتباط بین همسران است. آیا برای اندازه گیری آن باید از یک بعد ( برای مثال، رضایتمندی کلی) و یا چند بعد پیچیده( برای مثال ، ویژگی­های رفتاری ) استفاده کرد؟ از آنجاییکه به نظر می رسد مردم تمایل ندارند ازدواج هایشان را به طور کلی منفی ارزیابی کنند، اندازه گیری تک بعدی رضایت کلی همسران ممکن است نامناسب باشد( پیمنتل[۸] ، ۲۰۰۰). بررسی پیشینه پژوهش­های حیطه روابط زناشویی نشان می دهد که دو جهت  گیری عمده برای مفهوم سازی و کاربرد عملی کیفیت زناشویی وجود دارد. در برخی موارد با کیفیت زناشویی به طور واضح به عنوان مفهومی که از دو جزء تشکیل شده برخورد شده است. یعنی کیفیت زناشویی، هم سازگاری زناشویی و هم شادمانی[۹] زناشویی  را در بر می­گیرد. در این صورت سطح بالای کیفیت نشان دهنده­ی وجود ویژگی های عینی رابطه( بین همسران ) همچون همراهی، ارتباط خوب و عدم  تضاد است، که  مشخصه رابطه سازگارآنهاند. همچنین میزان رضایتمندی از رابطه و همسر را نیز در بر می­گیرد. سازه کیفیت زناشویی این سازگاری و رضایتمندی را در یک مفهوم وسیعتر و جامع ترکیب می­کند( لیوایز و اسپنیر، ۱۹۷۹). بدین ترتیب کیفیت زناشویی مفهومی چند بعدی است که نه تنها شامل ویژگی های دورن فردی،  بلکه  شامل ویژگی های بین­فردی  همسران  نیز  هست. براین اساس بوکوالا[۱۰](۲۰۰۵) توافق نسبی زن و شوهر درباره موضوع­های مهم، شریک شدن درکارها و فعالیت­های  مشترک و ابراز محبت به یکدیگر را کیفیت  زناشویی می­داند.

بیشتر اندازه گیری های رضایت، سازگاری و کیفیت  زناشویی در دو گروه جای می گیرند. اندازه گیری های کیفیت سازگاری، که هر دو ویژگی-های عینی و ذهنی روابط زناسویی را ارزیابی می کنند، و اندازه گیری های کیفیت رضایتمندی، که فقط ویژگی ها و نگرش­های ذهنی روابط زناشویی را ارزیابی می­کنند(برومن، ۲۰۰۵).

لازم به ذکر است که در این پژوهش پژوهشگر از مفهوم وسیع و جامع کیفیت زناشویی استفاده کرده است. به عبارت دیگر هم سازگاری و هم رضایتمندی یعنی هر دو ویژگی عینی و ذهنی روابط زناشویی ارزیابی کرده است.

۲-۲-۳-  نظریه های تبیین کننده کیفیت روابط زناشویی

در این قسمت به بررسی و توضیح مهمترین نظریه های پیرامون کیفیت روابط زناشویی یعنی نظریه لیوایز و اسپنیر و نظریه مارکس پرداخته می­شود.

-۲-۳-۱-  نظریه لیوایز و اسپنیر

لیوایز و اسپنیر (۱۹۷۹) طی مطالعات و پژوهش هایی که درباره کیفیت روابط  زناشویی انجام دادند، سعی کردند از یک سو عوامل موثر بر کیفیت زناشویی را بیابند و از سوی دیگر دریابند کیفیت زناشویی، بیش از همه بر  ثبات و پایداری روابط زناشویی تاثیر می­گذارد. آنها معتقد بودند که کیفیت زناشویی تابعی از سه نوع متغیر است: منابع فردی و اجتماعی قبل از ازدواج که همسران با خود به خانواده می­آورند، رضایتمندی آنها از سبک زندگیشان و پاداشی یا تقویتی که از تعاملات زناشویی خود دریافت می­کنند. سپس این نویسندگان موضوع اصلی  نظریه اشان را چنین   بیان  می کنند :  هر چه کیفیت زناشویی بیشتر باشد، ثبات زناشویی بیشتر می­شود. ثبات به این معناست که آیا یک ازدواج بی عیب است یا نه. همچنین آنها اظهار  کردند که کیفیت زناشویی پایین، عدم اثبات را افزایش می دهد. به این دلیل که احساس عدم خوشبختی یا عدم  رضایتمندی از ازدواج نوعاً افکار و رفتارهای مربوط به طلاق را افزایش می دهد. سرانجام آنها استدلال کردند که دو گروه از نیروهای بیرونی وجود دارند که رابطه بین کیفیت زناشویی و ثبات زناشویی را تحت تاثیر قرار می دهند که به طور مشخص عبارتند از، تاثیر  قوی منفی از جذابیت های جایگیزین و یک تاثیر  می گذارد. سرانجام آنها استدلال  کردند که دو گروه از نیروهای بیرونی وجود دارند که رابطه بین کیفیت زناشویی و ثبات زناشویی را تحت تاثیر قرار می دهند که عبارتند از تاثیر  قوی منفی  از جذابیت­های جایگزین و یک تاثیر مثبت  قوی از فشارهای بیرونی بر زوجین برای حفظ ازدواجشان. به تعبیر دیگر در صورتی که چیزهای پر جاذبه­تر از روابط زناشویی بتوانند همسران را به خود جذب کنند، کیفیت زناشویی کاهش خواهد یافت و ثبات زناشویی از بین خواهد رفت . از سوی دیگر می توان هنجارها و ارزش های اجتماعی ، احساس تعلق و وابستگی به همسر و خانواده همچنین انسجام و یکپارچگی نظام خانواده را از جمله فشارهای بیرونی دانست که همسران را وامی­دارند تا زندگیشان را حفظ کنند(لیوایز و اسپنیر، ۱۹۷۹).

۲-۲-۳- ۲-  نظریه مارکس

مارکس (۱۹۸۹) بر اساس نظریه لیوایز واسپنیر و رویکرد سیستمی بوون (۱۹۷۲) نظریه و نوع شناسی نوینی درباره کیفیت زناشویی ارائه کرد. او با نگرشی سیستمی به فرد ، رابطه او با همسرش و رابطه فرد با دیگران، می نگرد و استدلال می­کند که در نظریه سازی درباره روابط زناشویی، ما همیشه فرضیه هایی مطرح می کنیم درباره فردی که وارد رابطه زناشویی می شود، سپس آن را حفظ یا نابود می کند و به شیوه­های گوناگون تحت تاثیر آن قرار می­گیرد و بر آن تاثیر می گذارد. او چارچوب نظریه خود را چنین توضیح می­دهد: یک فرد متاهل دارای سه زاویه است که عبارتند از: زاویه درونی، زاویه همسری، سومین زاویه . اولین زاویه خود درونی فرد است- بار دورنی فرد با تلاشها، انگیزه­ها و انرژی­های گوناگون فرد که بوسیله پیشینه طولانی از تمامی تجربیات زندگی اش شکل می گیرد . دو زاویه دیگر، دو راهی هستند که فرد  را از زاویه اولیه اش به بیرون هدایت می­کنند.  زاویه دومی زاویه رابطه با همسر است. آن بخشی از خود که به طور مداوم به همسر توجه می­کند. با او هماهنگ می شود و از مراقبت می­کند: زاویه دوم پل استقلال – همبستگی است، به همین دلیل است که مردم همسر را به عنوان ( نصف دیگر من) می­دانند . سومین زاویه هر نقطه تمرکز خارج از خود به جز همسر را نشان می دهد. افراد مختلف دارای زاویه سوم گوناگون هستند که مهمترین آنها، بچه­ها ، خویشاوندان، دوستان، مشاغل، علاقه­مندیهای  تفریحی و سرگرمی و غیره هستند. سومین زاویه می تواند علائق مستقل یا مشترک همسران باشد، علایقی که هر یک از همسران جداگانه دنبال می کنند. مثلاً شغل و یا علایقی که به طور مشترک دنبال می شود، مثلاً فرزندان ، بسته به اینکه همسران چگونه زاویه  سوم شان  را درون مثلث هایشان جای می­دهند، زاویه سوم همسران می­تواند مستقل از یکدیگر یا مشترک باشد. سه زاویه فرد ، محیط پیچیده و پویایی از انرژی، اطلاعات و منابع را برای او فراهم می­کنند. مارکس برای فهم بهتر پویایی های روابط زوجین اظهار می دارد که من به دلیل منابعی که در هر یک  از زاویه  هایش می یابد  به سوی آنها کشیده می شود. و  از یک زاویه دور می­گردد. اگر منابع جذابتری در زاویه های دیگر بیابد. همان چیزی  که لیوایز و اسپنیر «جذابیت های جایگزین» نام نهاده­اند. بنابراین هر تغییری در کیفیت انرژی هر یک از زاویه های من شکل مثلث را تغییر می دهد: افزایش کشش در یک نقطه موجب کاهش کشش­های نقطه های دیگر می شود و کاهش کشش در یک نقطه موجب کاهش کشش­های نقطه های دیگر می­شود ، و کاهش کشش در یک نقطه مطمئن ترین شیوه برانگیختن من برای محدود کردن خودش به زاویه هایی است که کشش قوی تری دارند. من به طرفی کشیده می شود که بیشترین پاداش های جذب کننده را دریافت می کند و یک فرد خوش شانس چنین پاداش­هایی را در هر سه زاویه می یابد. همچنین مارکس توجه زیادی به رویکرد سیستمی بوون به ویژه پویایی های خانواده و اینکه مثلث­های افراد متاهل چگونه به شکل های مختلف سازماندهی می­شوند، داشته است. از نظر بوون ازدواج نظام ناپایداری است که همیشه شامل تنش­های غیر قابل اجتنابی است که درون آن ایجاد می شود. به طور متناوب، یک یا هر دو همسر تمایل دارند بحران های انباشته شده در زاویه سوم مثلث خود را تخلیه کنند.

[۱] – Adital B., Lavee, Y

[۲] – marital satisfaction

[۳] – Cobb, R. J.

[۴] – Bradbury, T., Fincham, F., & Beach, S

[۵] – Locke, H. J., & Wallace, K. M

[۶] – Broman, C. L

[۷] – Leslie, L. A., & Letiecq, B. L.

[۸] – Pimentel, E. F

[۹] – marital happiness

[۱۰] – Bookwala, J

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.