پیشینه تحقیق نظریات پایه ارائه شده در تاریخ مطالعات ژئوپلیتیک  و عوامل موثر بر آن  دارای ۳۲ صفحه می باشد   فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱ –ژئوپلیتیک    ۴
۲ نظریات پایه ارائه شده در تاریخ مطالعات ژئوپلیتیک    ۷
۱ – ۲ نظریه ارگانیکی حکومت: فردریک راتزل    ۸
۲ – ۲ نظریه سرزمین قلبی: سر هالفورد مکیندر    ۱۰
۳ – ۲  نظریه ریملند:  نیکولاس اسپایکمن    ۱۲
۴– ۲ –  نظریه قدرت دریای: آلفرد تایر ماهان    ۱۳
۵ – ۲ –نظریه ساختار ژئوپلیتیک جهان از سائل بی کوهن    ۱۴
۳ –  عوامل مؤثر در ژئوپلیتیک    ۱۶
۳ – ۱  عوامل ثابت    ۱۶
۳ – ۲  عوامل متغیّر    ۱۹
۱ – ۲ –  ۳ –  جمعیّت:    ۱۹
۲ – ۲ –  ۳ –منابع طبیعى:    ۲۰
۱ – ۲ – ۲ – ۳ –منابع غذایى:    ۲۰
۲ – ۲ – ۲ – ۳ –  منابع معدنى:    ۲۱
۳ – ۲ – ۲ – ۳ –  نهادهای سیاسی و اجتماعی:    ۲۱
۴ – اقتصاد ـ زمین (ژئواکونومی)    ۲۱
۵ – بیضی استراتژیک انرژی و اهمیت راهبردی دریای خزر و خلیج فارس    ۲۳
۶ –قوم ترکمن در آسیای مرکزی و ایران    ۲۵
۷ –  جایگاه آنتروپی در ارتباط با کشورهای منطقه آسیای مرکزی    ۲۷
نتیجه گیری:    ۲۸
منابع    ۳۰

منابع

مویر، ریچارد (۱۳۷۹)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر و با همکاری سید یحیی صفوی، انتشارات جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.

میرحیدر، دره (۱۳۸۷)، مبانی جغرافیای سیاسی جغرافیای سیاسی، انتشارات سمت، تهران، یک جلد.

میرحیدر، دره (۱۳۸۶)، مفاهیم بنیادی بنیادین در جغرافیای سیاسی، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروها – ی مسلح، تهران.

حافظ نیا، محمد رضا (۱۳۸۵)، اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، یک جلد، مشهد، انتشارات پاپلی (وابسته به پژوهشکده امیرکبیر جهان).

حافظ نیا، محمد رضا (۱۳۸۸)، جغرافیای سیاسی ایران، چ اول، تهران، انتشارات سمت.

حافظ نیا، محمد رضا (۱۳۸۵)، اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، انتشارات پاپلی (وابسته به پژوهشکده امیرکبیر جهان).

حافظ نیا، محمد رضا (۱۳۸۳) و کاویانی راد، افق های جدید در جغرافیای سیاسی، چ اول، تهران، انتشارات سمت.

شکویی، حسین. (۱۳۷۸)، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا (جلد اول)، انتشارات گیتاشناسی، تهران.

عزتی عزت الله (۱۳۸۸)، ژئوپلتیک در قرن بیست و یکم، انتشارات سمت، قم.

عزتی، عزت الله )۱۳۸۸)، ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم، یک جلد، تهران، انتشارات سمت

عزتی، عزت الله (۱۳۸۸)، جغرافیای استراتژیک ایران، یک جلد، تهران، انتشارات جغرافیای نیروهای مسلح.

مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۶)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، یک جلد، تهران، انتشارات سمت.

مجتهدزاده، پیروز (۱۳۷۹)، ایده های ژئوپولیتیک و واقعیت های ایرانی، یک جلد، تهران، انتشارات نی.

مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۶)، دمکراسی و هویت ایرانی، یک جلد، تهران، انتشارات کویر.

مجتهد زاده، پیروز (۱۳۸۹)، سیاست های مرزی و مرزهای بین المللی ایران، یک جلد، تهران، انتشارات سمت.

۱ –ژئوپلیتیک

ژئوپلیتیک عنوانی پرکاربرد است. نویسندگان، ناظران و دست اندرکاران سیاست بین الملل به طور مداوم این عنوان را برای شرح، توصیف یا تحلیل بحثهای خاص سیاست خارجی به کار می برند Sempa,  ۲۰۰۲: ۳)). واژه ژئوپولیتیک، مرکب از دو واژه انگلیسی Geo «زمین» و  Politics«سیاست – قدرت سیاسی» است و موضوع آن بررسی قدرت سیاسی در رابطه با سرزمین یا جغرافیاست. معنی کردن ژئوپلتیک با یک معنی ویژه کاری بس مشکل است زیرا معنی مفاهیمی نظیرژئوپلتیک تمایل به تغییر و تحول دارند همانطور که دورههای تاریخی و ساختارهای نظم جهان تحول می یابند. ژئوپلیتیک در کاربرد تاریخی و بدون نظم ترتیب آن بخوبی فهمیده می شود (اتوتایل، ۱۳۸۰: ۲۰). ژئوپلیتیک علم نیست، بلکه بخشی از دانش جغرافیای سیاسی محسوب می شود؛ ژئوپلیتیک عبارتند از مطالعاتی که به بررسی رقابت قدرتهای جهانی بر اساس امکاناتی که زمین در اختیارشان قرار داده است، می پردازد. بنابراین ماهیت این علم را باید در رابطه میان جغرافیا و سیاسی (فعل سیاسی) دانست. ژئوپولیتیک از نقش آفرینی های سیاسی – محیطی در چارچوب مفهوم قدرت بحث می کند (مجتهدزاده، ۱۳۸۱: ۲۱).       همچنین ژئوپلیتیک به عنوان شرح محیط های سیاسی – جغرافیایی و ارتباط آنها با قدرت سیاسی و تنظیم فضایی چارچوب واحدهای قدرت سیاسی مانند نیمکره ها، اقیانوسها، سرزمین ها و مرزهای دریایی، منابع طبیعی و فرهنگ (Bert Chapman, 2011 :3). به عبارتی روشن تر، ژئوپلیتیک مطالعات سیاست‏ کشورها، بر اساس عوامل و پدیده ‏هاى جغرافیایى است. از این رو، ژئوپلیتیک یا سیاست جغرا  – فیایی به طور کلی به ارتباط سیاست و سرزمین‌ها در مقیاس منطقه ای و جهانی است؛ بنابراین ژئو  – پلیتیک دارای نقش برجسته­ای در روابط بین­الملل است.

در فرهنگنامه فرانسوی روبر (۱۹۶۵)، درباره واژه ژئوپلیتیک آمده است: «ژئوپلیتیک علمی است که به مطالعه روابط بین داده های طبیعی جغرافیا و سیاست حکومت ها می پردازد». در فرهنگنامه لاروس (۱۹۶۵)، چنین تعریف شده است:«مطالعه روابطی که هر کشور به وسیله آن سیاست هایش را با قوانین طبیعی را به هم پیوند می زند و در این پیوند قوانین طبیعی، از عوامل دیگر تعیین کننده تراند» (عزتی، ۱۳۸۸: ۵). کارل هاوس هوفر، بنیانگذار مکتب آلمانی ژئوپلیتیک می گوید:«ژئوپلیتیک تحقیق درمورد رابطه میان زمین و سیاست است». ریمون آرون در کتاب «جنگ و صلح» در تعریف خود، ژئوپلیتیک را عبارت از طراحی جغرافیایی روابط استراتژیک همراه با تحلیل اقتصادی – جغرافیایی منابع و تفسیر نگر – ش دیپلماتیک حاصل از حیات جوامع بشری و محیط زیست پیرامون آنها می داند (داداندیش، ۱۳۸۶:    ۷۸).

سیاست جغرافیایی به طوری خاص، می تواند راهکاری برای تعیین سیاست های متخده برای کشورها بر اساس عوامل جغرافیایی ارائه شده برای کشورها باشد؛ عواملی همچون: موقعیّت جغرافیایی کشور یا کشورهای مورد نظر و یا وسعت های آن، پدیده های سرزمینی، سرزمین، منابع طبیعی همچون منابع انرژی و… . درگذشته این اصطلاح بیشتر تأثیرجغرافیا در سیاست می پرداخت ولی در سالهای گذشته  این مبحث رشد یافته است و معانی گسترده‌تری را دربر گرفته است. در انگلیسى، به آن Geopalitics، در آلمانى به خاستگاه اصلى آن، Geopolitike و در فرانسوى Geopolitique اطلاق شده است. ژئوپلیتیک    پویا است، ایستا نیست. آن نشان دهنده واقعیت های بین المللی و مجموع قدرتهای در حال ظهور جهان که از تعامل جغرافیا از یک سو و تکنولوژی و توسعه از سویی دیگرهستند، است (Bert Chapman, 2011 :3).

تعاریف متعددی توسط دانشمندان جغرافیای سیاسی از مفهوم و ماهیت علم ژئوپولیتیک شده است؛ اما در همه این تعاریف، وجود دو عامل “سیاست” و “جغرافیا”، یک مقوله مشترک خاص تمامی آنهاست. در یک بیانی روشن، این علم را این گونه تعریف کرد: «ژئوپولیتیک یا سیاست خارجی اثر محیط و اشکال یا پدیده های محیطی چون موقعیّت جغرافیایی، شکل زمین، منابع کمیاب، امکانات ارتباطی و انتقالی (زمینی، دریایی و هوایی)، وسایل ارتباطات جمعی و … را در تصمیم گیری سیاسی، بویژه در سطوح گسترده منطقه ای و جهانی را بررسی می کند (مجتهدزاده، ۱۳۸۱: ۱۲۸).

تمامی مفاهیم دارای تاریخند و جغرافیا و اصطلاح ژئوپلتیک نیز استثنا نمی باشد. واژه ژئوپلتیک ابتدا در سال ۱۸۹۹ بوسیله دانشمند علوم سیاسی سوئدی رودلف کی اِلن به کار گرفته شد این واژه ابتدا از تاریخ طولانی و متنوع و پرفراز و نشیبی در قرن بیستم برخوردار بوده است و پس از معنی اصلی آن در کارهای کی الن، وجود دارد بخوبی توانسته است در ساختن معنی ارتباط کلی جغرافیا و سیاست (ژئو پلیتیک) موثر باشد (اتوتایل، ۱۳۸۰: ۲۰). جنبه کاربردی مطالعات ژئوپولیتیک – و نه جنبه آکادمیک آن – را باید در دوران باستان و در شکل گیری نخستین دولت ها و امپراطوری ها در عرصه جهانی دانست؛ زمانی که عامل رقابت جهت دستیابی به سرزمین میان آنها، نخستین برخورد های بشری بر روی کره زمین را معنا می بخشید. در واقع قدمت ژئوپلتیک، مطمئناً به اندازه قدمت جستجوی انسان برای قلمرو، امنیّت و نیز به اندازه قدمت دیپلماسی، استراتژی، حسادت و ترس بوده است (مویر، ۱۳۷۹: ۳۶۵).

آنچه به عنوان بحث های ژئوپلیتیکی یاد می شود دارای سابقه بس طولانی تری نسبت به دو سه سده اخیر و دوران کی «اِلن» یا «راتزل» است و جنبه عملیاتی مطالعات ژئوپلیتیک به عنوان بخش از دانش جغرافیای سیاسی را باید به دوران باستان و رقابتهای قدرتهای امپراطوریهای ایرانی تحت عنوان هخامنشی و یا ساسانی و رومی جستجو کرد.[۱] از نوشته های هرودوت، اَفلاطون، مُنتسکیو، هِردر و هِگل چنین برمی آید که این نویسندگان مشاهدات جغرافیایی- سیاسی خود را بدون آگاهی از وجود چنین شاخه مستقلی تحت عنوان جغرافیای  انسانی به رشته تحریر درآورده اند (میرحیدر، ۱۳۸۷: ۹).  ژئوپلتیک به دلیل شکل گیری آن به دست نخستین کارشناسان خود در اروپا، موجود خام دوره خود بود و در مادی گرایی جغرافیای کهنه قرون گذشته، ریشه داشت (مویر،۱۳۷۹ : ۳۶۶). این مطالعات در دوره معاصر مشخصاً در قاره اروپا توسط دانشگاهیان شکل گرفت، توسط سیاسیون مورد توجّه و پرورش قرار گرفت از این رو توسط آنان بصورتی افراطی و دیوانه وار در سیاست های مخرب و جنگجویانه سردمداران اروپایی خود در قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت و بر همین اساس، بعد از آن، تا مدتها مورد بی مهری و عدم توجّه واقع شد تا آنجا که از دانشگاهها بیرون رانده شد. ژئوپلتیک در قرن بیست زاده شد، با پیچ و خم های آن در هم آمیخت و در پرتلاطم ترین مقاطع آن هویت یافت. با جنبش های ملی نیمه نخست سده همراهی کرد، اما نقش الهام بخش آن در توسعه طلبانه هیتلر آن را بنام بی اعتبار کرد که پس از جنگ جهانی دوم، از اندیشهای بین المللی رخت بربست (دورو، ۱۳۸۱: ۱).       ژئوپلیتیک به منزله ابزاری برای نزدیک کردن سیاست دولتها به یکدیگر مورد توجه قرار گرفته است. در یک قرن گذشته و در زمانی که جغرافیای سیاسی در عرصه علوم انسانی ظاهر شد، هدف آن تجزیه و تحلیل عینی نبود، بر عکس گرایش سیاسی آن به نفع یکی از دولتها بود. در زمان جنگ جهانی دوم و گرایش نازی ها به سلطه طلبی و سیطره بر اروپا مشروعیت آن از بین رفت (سوتاژ، ۱۳۸۶: ۱۰).  تا آنکه بار دیگر دانشمندانی علم دوست از دانشگاهیان که دانش را در خدمت انسانی به کار می بردند و نه مانند سیاست مدراران در بند مطامع سلطه جویانه و نژادپرستانه خود به کار می بردند و بدین وسیله بار دیگر ژئوپلیتیک در دانشگاه زاده شد و به جهانیان تنها جهت خدمت انسان و دور از جنگ مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۰۵ کلین واژه آلمانی «گئوپلتیک» را که به معنای«علم حکومت در حکم قلمرو – ی در فضا» بود به کار گرفت. نه به این دلیل که کار رودلف کلین به نحو چشمگیری علمی بود، بلکه به این دلیل که اثر او آمیخته به افراط در ناسیونالیسم و داروینیسم بود (مویر، ۱۳۷۹: ۳۶۶).

ژئوپلیتیک در تعریف سنتی خود به نقش عوامل جغرافیایی به ویژه موقعیت کشورها در روابط بین الملل توجه خاصی مبذول می دارد. نظریه هایی که در سالهای آخر قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم توسط آلفرد تایر ماهان، هالفورد مکیندر، هاوس هافر و اسپایکمن و دیگران ارائه شد همه در راستای چنین تعریفی قرار داشتند (میرحیدر، ۱۳۸۶: ۳۷). به­طور کلی ژئوپلیتیک از یک طرف علم سیاست جغرافیاست برای درک واقعیت‌های محیط جغرافیایی و عوامل جغرافیایی که بر سیاست­های جهانی تأثیر می‌گذارد و آنها را متحول می­کند و منافع ملی را تأمین یا حفظ می‌کند و از طرف دیگر اندیشه و تفکر انسان­ها و نهادهای صاحب قدرت است که بر خط­ مشی سیاست­های ملی – منطقه­ای و جهانی تأثیر می­گذارند. ژئوپلتیک از زمان وضع واژه آن از نظر مفهومی و از نظر موقعیت اجتماعی و علمی دچار فراز و نشیب شده و از حالتی شناور در موضوعات مورد علاقه نیز برخوردار بوده است (حافظ نیا، ۱۳۸۵: ۲۱).

۲-  نظریات پایه ارائه شده در تاریخ مطالعات ژئوپلیتیک

در طول تاریخ مطالعات ژئوپلیتیک، نظریاتی ارائه شده است که هر مطالعاتی که در حوزه مطالعاتی ژئوپلیتیک قرار دارد، بر این نظریات متکی خواهد بود؛ علاوه بر راتزل که به عنوان بنیانگذار مکتب آلمان و نخست کس که توجه به مطالعات ژئوپلیتیک رابا ارائه نظریه ارگانیکی حکومت در جنبه کاربری  آن و در ارتباط با کشور ارائه نمود، نظریات دیگری توسط دانشمندان دیگری همچون هلفورد مکیندر‎ بریتانیایی با ارائه هارتلند، آلفرد‎ ‎هامان ـ افسر بازنشسته نیروی دریایی ـ  با ارائه قدرت دریایی عوامل جغرافیایی که موجب کسب قدرت دریایی می‌شوندرا به طورکامل توضیح‎ ‎داد و … از جمله بنیان گذاران   نظریات بنیادین جغرافیای سیاسی، نیز به گسترش و ‏ترویج جغرافیای‎ ‎سیاسی مدرن اقدام کردند.

برای کسب اطلاعات بیشتر، ر.ک: مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۶)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، یک جلد، تهران، انتشارات سمت، صص ۱۴۰- ۱۲۷٫

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.