پیشینه تحقیق نظریه رئالیسم و روابط ایران و عراق از دیرباز تا سال ۱۳۵۹ هجری شمسی دارای ۶۱ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول: نظریه رئالیسم    ۵
۲-۱٫نظریه رئالیسم    ۵
۲-۲٫مفهوم رئالیسم    ۷
۲-۳٫سیر تاریخی نظریه رئالیسم    ۷
۲-۴٫انواع رئالیسم    ۸
۲-۵٫مولفه های اصلی رئالیسم    ۱۴
فصل دوم: روابط ایران و عراق از دیرباز تا سال ۱۳۵۹ هجری شمسی    ۱۷
۳-۱٫روابط ایران و عراق در گذر از تاریخ    ۱۸
۳-۲٫ایران و عثمانی در عصر صفویان    ۲۰
۳-۳٫به حکومت رسیدن سلسه افشاریه در ایران    ۲۳
۳-۴٫روابط ایران و عثمانی در عصر قاجاریه    ۲۵
۳-۵٫پروتکل های تهران و اسلامبول (قسطنطنیه)    ۲۶
۳-۶٫جنگ جهانی اول    ۲۸
۳-۷٫پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی    ۲۹
۳-۸٫به قدرت رسیدن رضاخان در ایران    ۳۰
۳-۹٫سیر حکومت در عراق و نگاهی به روابط ایران و عراق تا قبل از انقلاب اسلامی در ایران و عوامل تاثیر گذار بر این روابط    ۳۴
۳-۱۰٫روابط ایران و عراق در دولت جمهوری اسلامی ایران    ۴۸
۳-۱۱٫برکناری حسن البکر از قدرت    ۵۱
۳-۱۲٫دیدار مقامات دو کشور در حاشیه اجلاس غیر متعهدها    ۵۱
۳-۱۳٫تسخیر سفارت آمریکا در ایران    ۵۲
۳-۱۴٫دوران دولت ابولحسن بنی صدر در ایران    ۵۴
۳-۱۵٫ترور نافرجام طارق عزیز    ۵۴
۳-۱۶٫اخراج دوباره ایرانیان از عراق    ۵۶
۳-۱۷٫سیاست فشار به خاندان صدر و حکیم    ۵۶
۳-۱۸٫ملاقات صدام حسین و زبینگیو برژینسکی    ۵۷
۳-۱۹٫اوج تنش در روابط دو کشور    ۵۷
فهرست منابع    ۵۹

منابع

قادری کنگاوری،روح الله(تابستان ۱۳۸۸)،واکاوی جنگ عراق علیه ایران از منظر واقع گرایی و نظریه موازنه قدرت،فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس نگین ایران، شماره بیست و نه، سال هشتم

قوام،سید عبدالعلی(۱۳۹۰)، روابط بین الملل: رویکردها و نظریه ها،چاپ پنجم،تهران: سمت

قوام،سید عبدالعلی، (۱۳۸۸)،اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل،چاپ پانزدهم،تهران:سمت

مشیرزاده،حمیرا،(۱۳۹۳)،تحول در نظریه های روابط بین الملل،چاپ نهم،تهران: سمت

غلام حسینی،اسماعیل؛خواجه،رضا(تابستان ۱۳۹۲)،مکتب رئالیسم و راهبرد نظامی،مجله سیاست دفاعی،شماره هشتاد و سه، سال بیست و یکم

سید حسینی،سیما(۱۳۷۵)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوم،تهران: انتشارات مروارید

بزرگمهری،مجید،(۱۳۸۸)،تاریخ روابط بین الملل (۱۹۴۵-۱۸۷۰)،چاپ چهارم،تهران:سمت

اردستانی،حجر، (۱۳۹۰)،دفاع مقدس در بیانات امام خمینی (ره) صدام و حزب بعث،چاپ دوم،تهران: انتشارات مرز و بوم

اردستانی،حجر،(۱۳۹۲)،دفاع مقدس در بیانات امام خمینی (ره) چیستی و چرایی جنگ تحمیلی،چاپ دوم،تهران:انتشارات مرز و بوم

اردستانی،حسین(بهار ۱۳۹۰)،تجاوز نظامی و مذاکره؛دو رویه راهبرد عراق علیه جمهوری اسلامی ایران،مجله سیاست دفاعی،شماره هفتاد و جنگ،سال بیستم

اردستانی،حسین(پاییز ۱۳۹۰)،تصمیم تاریخی امام،فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس نگین ایران،شماره سی و هشت،سال دهم

اردستانی،حسین(زمستان ۱۳۸۱)،ایران؛تعامل جنگ و سیاست خارجی، فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس نگین ایران،شماره سه

اردستانی،حسین، (۱۳۸۸)،رویارویی استراتژی ها، چاپ دوم،تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات

اردستانی،حسین،(۱۳۸۰)،روش تحقیق و متن نویسی،چاپ اول،تهران:دانشکده فرماندهی و ستاد

 فصل اول: نظریه رئالیسم

 ۲-۱٫نظریه رئالیسم[۱]

اصولا روابط بین الملل[۲] زمانی شکل میگیرد که هیچ قدرت عالیه ای مسئولیت نظم سیستمی را برعهده نگیرد و فضای هرج و مرج گونه  در محیط وجود داشته باشد. در ساختار نظام بین الملل کنونی، دولت ها سعی دارند گوی سبقت را از یکدیگر بربایند و بتوانند در راس این نظام قرار بگیرند. به همین نحو هر کدام از دولت ها به فکر منافع ملی کشور خویش اند و تمایل به این دارند که صلح را از طریق کسب قدرت دنبال کنند. امروزه ساختار نظام بین الملل بر خلاف نظام دو قطبی[۳] که در گذشته وجود داشت، دارای پیچیدگی های خاصی است. در این ساختار ” رقابت ” به یکی از شاخه های اصلی این نظام تبدیل شده است. این رقابت در عرصه های سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و … اجتناب ناپذیر است.(مشیرزاده،۱۳۹۳: ۷۲) دولت ها میبایست بر اساس مولفه های قدرت، جایگاهی قدرتمند برای خود در این نظام کسب کنند و با توجه به تشدید نظام رقابتی فردگرا و کمرنگ شدن نقش سازمان های بین المللی در این ساختار، لزوم حفظ امنیت خویش بر اساس پتانسیل های موجود و با توجه به مولفه های  بازدارندگی در کشور بیش از پیش احساس میشود. واقع گرایی که از آن به عنوان مکتب اندیشه سیاست یاد میشود، عملا مهمترین و پایدارترین نظریه مسلط در علم روابط بین الملل است. واقع گرایان بر این عقیده اند که با بکارگیری اصول اخلاق بین المللی نمیتوان تلاش برای کسب قدرت و امنیت را از میان برداشت. آنها همچنین بر جنبه های مصیبت بار و سرشار از کشمکش مناسبات میان کشور ها تاکید میکنند و بر این عقیده استوارند که پیگیری سیاست خارجی در قالب منافع ملی که حدود و دامنه آن را قدرت تعیین میکند باید مورد توجه قرار گیرد.(قادری کنگاوری،۱۳۸۸: ۳۵) دو نکته بسیار کلیدی در نظریه واقع گرایی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. اولین موضوع ویژگی آنارشی[۴] نظام بین المللی است که اکثر واقع گرایان اعم از کلاسیک، ساختار گرا[۵] و نوکلاسیک[۶] بر خلاف اختلاف نظرهای موجود بر این موضوع اشتراک نظر دارند. آنها معقتند که در نظام بین الملل آنارشی گریزی از جنگ نیست و در جهانی که در آن هیچ ساز و کار دولتی یا حاکم مشترک با دسترسی انحصاری به قدرت وجود ندارند و هیچ سیسستم بین المللی ای جهت تنظیم رفتار دولت ها تلاش نمیکند، آن زمان است که در این محیط همگان برای بقا و حفظ خود به دنبال کسب قدرت باشند. نتیجتا میتوان گفت با توجه به محیط آنارشی نظام بین المللی دغدغه و نگرانی اصلی دولت ها کسب امنیت برای حفظ منافع خویش است. در همین راستا آنها اقدام به تقویت وضعیت تدافعی خود، ایجاد اتحاد ها و یا حتی رفتن به سوی جنگ میکنند تا بتوانند امنیت خود را حفظ کنند. دومین نکته در نظریه واقع گرایی تاکید بر موازنه قوا[۷] است.(قوام،۱۳۸۸: ۳۵۷) برای شناسایی این مفهوم از عناوین دیگری مثل موازنه قدرت، توزیع قدرت، تعادل قوا بین دو یا چند نیروهی متخاصم و تفوق نیرو نیز استفاده میکنند. در بطن نظریه موازنه قوا این فرض نهفته است که همه روابط بین الملل ناشی از منافع ملی است که این امر به وسیله قدرت کسب میشود. فرضیه اصلی تئوری موازنه قدرت بر این اصل استوار است که موازنه رفتار از هژمونی[۸] سیستمیک[۹] جلوگیری به عمل می آورد.(غلام حسینی؛خواجه،۱۳۹۳: ۱۱۰) از منظر واقع گرایان موازنه قدرت به دنبال آن است تا بتواند از تسلط یافتن کشور یا ائتلافی از کشور ها بر بقیه جلوگیری کند. از آنجایی که نمیتوان از طریق سازمان های بین المللی و حقوق بین الملل صلح و امنیت را برقرار کرد، بنابراین باید از تمهیداتی همچون موازنه قدرت و بازدارنگی بهره جست. واقع گرایان عموما دیدگاهی محافظه کارانه دارند و توجه زیادی به مسائل تاریخی و جبر دارند. رویکرد رئالیستی معمولا در چهارچوب مدل بازی بیلیارد تبیین میشود و بر همین اساس از آنجا که بارزترین و مهمترین اشکال روابط بین الملل ارتباط رسمی میان دولت هاست، میتوان آن را تشبیه به تماس میان توپ های بیلیارد کرد.

ارتش رژیم عراق در بعد از ظهر روز سی و یکم شهریور ماه سال ۱۳۵۹ تهاجم سراسری و گسترده خود را به مرزهای زمینی ایران آغاز کرد. پس از یک هفته شورای امنیت سازمان ملل متحد[۱۰] اقدام به تصویب قطعنامه ۴۷۹[۱۱] کرد که در آن پایان جنگ لازم و ضروری به شمار میرفت اما خبری از متجاوز شناخته شدن عراق و حتی بازگشت به مرزهای شناخته شده بین المللی نشد و ایران نیز به دلیل یک طرفه شناخته شدن این قطعنامه آن را نپذیرفت و اعلام کرد تا مادامی که نیروهای عراقی در خاک سرزمینی ایران هستند حاضر به مذاکره نیست. با این فرض و صحبت های پیشین ایران اقدام به آزادسازی مناطق اشغالی و همچنین ایجاد کسب قدرت برای مذاکرات صلح کرد. در این فصل ابتدا به بازشناسی مفهوم واقع گرایی و موازنه قدرت میپردازیم و سپس با توجه به اقدام ایران پس از فتح خرمشهر نتیجه مذکور از فصل چارچوب نظری را به دست خواهیم آورد.

۲-۲٫مفهوم رئالیسم

رئالیسم واژه ای فرانسوی است که که از ریشه رئال[۱۲] به معنای واقعی گرفته شده است و در زبان فارسی به معنای واقع گرایی از آن یاد میکنیم. حقیقت گرایی و واقعیت گرایی نیز دیگر عناوینی است که میتوان در ترجمه کلمه رئالیسم به کار برد. اما مفهوم واژه رئالیسم یعنی اصالت واقعیت خارجی. (سید حسینی،۱۳۷۵: ۱۵۵)

بی شک باید به این واقعیت اذعان کرد که واقع گرایی عملا  مهم ترین و پایدارترین نظریه روابط بین الملل در طول تاریخ بوده است.  جاذبه تقریبا بی بدیل این نظریه به دلیل نزدیکی آن با عملکرد سیاست مداران در عرصه بین الملل و همچنین نزدیکی آن با فهم متعارف از سیاست بین الملل است.

۲-۳٫سیر تاریخی نظریه رئالیسم

در نظریه رئالسیم، دیدگاه های مختلفی وجود دارد که به اشکال مختلفی تقسیم شده اند. در حقیقت واقع گرایی یک نظریه یکپارچه نیست و خود در طول تاریخ به شکل های گوناگون درآمده است. ” از جمله مایکل دویل[۱۳] بر آن است که میتوان سه سنت واقع گرایی را تشخیص داد که در پیوند با سه اندیشمند کلاسیک است: بنیادگرایی[۱۴] متاثر از ماکیاولی که بر اهمیت بلند پروازی های فردی تاکید دارد، ساختارگرایی متاثر از هابز[۱۵] که نظام بین الملل را مهم میداند، و تکوین گرایی[۱۶] متاثر از برداشت های روسو[۱۷] که بر اهمیت عوامل سطح مانند سرشت و قدرت روابط میان جامعه و دولت تاکید دارد.” اما ما دو نوع تقسیم بندی را میتوانیم انجام دهیم تا اینکه بتوانیم سیر تاریخی و همچنین اشکال مختلف رئالیستی را معرفی کنیم.(مشیرزاده،۱۳۹۳: ۷۴)

۲-۳-۱٫از حیث تاریخی :

رئالیسم کلاسیک[۱۸] تا قرن بیستم میلادی.

رئالیسم مدرن[۱۹] از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۷۹ میلادی.

نئورئالیسم[۲۰] از سال ۱۹۷۹ میلادی به بعد.

رئالیسم نو کلاسیک[۲۱]

۲-۳-۲٫از حیث اشکال مختلف:

رئالیسم ساختاری اولیه[۲۲]

رئالیسم تاریخی[۲۳]

رئالیسم تاریخی معاصر[۲۴]

۲-۴٫انواع رئالیسم

از نخستین کسی که میتوانیم به عنوان اولین متفکر اندیشه واقع گرایی نام ببریم توسیدید[۲۵] نویسنده کتاب مشهور جنگ های پلوپونزی[۲۶] است. او از اولین کسانی است که اندیشه های واقع گرایانه را در زمینه سیاست جهانی عرضه کرده است. توسیدید از جمله افرادی است که نماینده بدبینی اخلاقی در سیاست که از اصول واقع گرایی است محسوب میشود. او در قالب جنگ های میان آتن و اسپارت توجهی هم به اصل موازنه قدرت داشته است که از این حیث با واقع گرایان اشتراک نظر دارد. از کاتلیا[۲۷] اندیشمند شرقی نیز که به قدرت سهم ویژه ای در چارچوب نظری خود داده است میتوان به عنوان یک واقع گرای سیاسی نام برد.(پیشین،۱۳۹۳: ۷۶) اما بعضا اعتقادی وجود دارد که ماکیاول را به عنوان نخستین واقع گرای سیاسی در جهان میشناسند. نظریه ماکیاول که بر اساس تحلیل روابط میان دولت ها در نظام ایتالیای قرن شانزدهم شکل گرفته بر این اساس است که اولا یک سلسله علت و معلولی که با تلاش فکری میتوان آن را تحلیل و درک کرد اما با تصورات و اوهام نمیتوان آن را هدایت نمود. ثانیا نظریه عمل را به وجود نمی آورد بلکه نظریه عمل را میسازد و ثالثا این سیاست تابع اخلاق نیست و این اخلاق است که تابع سیاست است. از توماس هابز، هگل[۲۸] و هاینریش فون ترایچکه[۲۹] نیز میتوان به عنوان اندیشمندان رئالیسم در عصر کلاسیک یعنی تا قبل از قرن بیستم نام برد. توماس هابز از جمله افرادی است که با عینک بدبینی به ذات بشر نگریسته است و به رفتار انسان ها باور ندارد. او همانند اندیشمند ایتالیایی ماکیاول اخلاق را از سیاست جدا میکند و معقتد است که روابط بین الملل در یک وضعیتی طبیعی وجود دارد که قانون جنگل در آن حاکم است.

[۱] .Realism

[۲] .International relations

[۳] .Bipolar system

[۴] .Anarchy

[۵] . Structuralist

[۶]. Neoclassical

[۷]. Balance of power

[۸] .Hegemon

[۹] .Systemic

[۱۰] .Security Counsil

[۱۱] . در مورخ بیست و هشتم سپتامبر سال ۱۹۸۰ شورای امنیت سازمان ملل متحدد با توجه به عنوان این بند که «وضعیت بین ایران و عراق» است و با توجه به اینکه همه کشورهای عضو به موجب منشور (سازمان ملل متحد) متعهد هستند که اختلافات بین‌المللی را از طریق راهکارهای مسالمت‌آمیز و به گونه‌ای حل کنند که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت در معرض خطر قرار نگیرد و با توجه به اینکه تمام اعضا متعهد هستند در روابط بین‌المللی خود از تهدید به استفاده از زور یا کاربرد آن علیه تمامیت ارضی هر دولت یا استقلال سیاسی آن پرهیز کنند و با توجه به اینکه ماده بیست و چهارم منشور سازمان مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده شورای امنیت می‌گذارد و با توجه به نگرانی فزاینده این شورا نسبت به وضعیت بین ایران و عراق  ۵ بند را ذکر کرد:۱٫ ز دو کشور ایران و عراق می‌خواهد که فوراً تداوم استفاده از زور را متوقف و نزاع خود را مطابق با اصول عدالت و حقوق بین‌المللی و از راه‌های مسالمت آمیز حل کنند. ۲٫ شورا این دو کشور را به پذیرش هرگونه پیشنهاد میانجیگرانه تشویق می‌کند یا اینکه آن‌ها از آژانس‌ها یا ترتیب‌های منطقه‌ای و غیره از جمله راهکارهای مسالمت‌آمیز که می‌پسندند در این‌باره کمک بگیرند،‌ یعنی راهکارهایی که تعهد آن‌ها را به منشور سازمان تسهیل می‌کند. ۳٫ شورا از سایر دولت‌ها می‌خواهد که بالاترین درجه خویشتنداری را از خود بروز داده و از هرگونه عملی که باعث تشدید و توسعه ابعاد این نزاع می‌شود،‌ پرهیز کنند. ۴٫ شورا تلاش‌های دبیر کل و پیشنهاد کمک‌های بشردوستانه او را در این باره تایید می‌کند. ۵٫ از دبیر کل درخواست می‌کند که ظرف چهل و هشت ساعت به شورای امنیت گزارش دهد.

[۱۲]. Real

[۱۳]. Michael Doyle

[۱۴]. Fundamentalism

[۱۵]. Thomas Hobbes

[۱۶]. Oriented development

[۱۷]. Rousseau

[۱۸]. Classical Realism

[۱۹]. Modern Realism

[۲۰]. Neorealism

[۲۱]. Neoclassical Realism

[۲۲].The basic structural realism

[۲۳].Historical realism

[۲۴].Contemporary historical realism

[۲۵].Thucydides

[۲۶] . کتاب جنگ های پلوپونزی یکی از منابع بسیار مهم برای تاریخ یونان باستان است که در آن شرح مفصل جنگ های ۲۷ ساله موسوم به جنگ های پلوپونزی میان آتن و اسپارت و متحدان آنها آورده شده است.

[۲۷].Kautylia

[۲۸].Georg Wilhelm Friedrich Hegel

[۲۹].Heinrich von Traychkh