640 views
پیشینه تحقیق تاریخ پزشکی ایران و سبک شناسی کتاب فردوس الحکمه دارای ۴۰ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.
مقدمه ۱
۲-تاریخ پزشکی ایران ۵
۲-۱- منشأ فن طبابت ۵
۲-۲- تاریخ طب قبل از اسلام ۵
۲-۳- تاریخ طب پس از اسلام ۶
۲-۴- نقش نهضت ترجمه در تاریخ پزشکی ۷
۲-۵- دوران تألیف و تصنیف کتابهای پزشکی ۸
۲-۶- زبان تألیفات پزشکی ۸
۳-سبک شناسی کتاب فردوس الحکمه ۱۱
۳-۱- سبک از نظر لغوی و اصطلاحی ۱۱
۳-۲- نگاهی به زندگی ابن ربّن طبری ۱۲
۳-۳- آثار و مؤلفات ابن ربّن طبری ۱۳
۳-۴- نگاهی به ساختار نگارش کتاب فردوس الحکمه ۱۴
۳-۵- شیوهی نگارش ابن ربّن طبری ۱۶
۳-۶- سبک شناسی کتاب فردوس الحکمه ۱۷
۳-۶-۱- اسلوب جملهی اسمیه ۱۸
۳-۶-۱-۱- مبتدا معرفه + خبر نکره ۱۸
۳-۶-۱- ۲- مبتدا معرفه + خبر معرفه ۱۸
۳-۶-۱-۳- مبتدا معرفه + خبر جمله ۱۸
۳-۶-۱-۴- مبتدا معرفه + توالی خبر ۱۹
۳-۶-۱-۵- خبر مقدم + مبتدا مؤخر ۱۹
۳-۶-۱-۶- نواسخ و کاربرد آن ۱۹
۳-۶-۲- اسلوب تأکید ۲۰
۳-۶-۲-۱- تأکید به تکرار ۲۰
۳-۶-۲-۲- تأکید قصر ۲۱
۳-۶-۲-۳- تأکید به حروف ۲۱
۳-۶-۲-۴- تأکید معنوی ۲۲
۳-۶-۳- اسلوب عطف ۲۳
۳-۶-۴- اسلوب حال ۲۴
۳-۶-۵- اسلوب تمییز ۲۵
۳-۶-۶- اسلوب أفعلتفضیل ۲۶
۳-۶-۷- اسلوب إلّا أنّه ۲۷
۳-۶-۸- اسلوب صفت ۲۷
۳-۶-۹- اسلوب موصولهای اسمی ۲۸
۳-۶-۱۰- اسلوب تعلیل ۲۸
۳-۶-۱۱- اسلوب تقسیم ۲۹
۳-۶-۱۲- اسلوب جملهی فعلیه ۳۰
۳-۶-۱۳- اسلوب شرط ۳۱
۳-۷- نگاه کلی به سبک کتاب فردوس الحکمه ۳۳
منابع و مآخذ ۳۴
براون، ادوارد (۱۳۳۷). طب اسلامی، ترجمه: مسعود رجب نیا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چاپ اول.
تجدد، حسین (۱۳۹۱). «پیشینه تاریخ پزشکی در ایران و جهان»، نشریهی ادبیات و زبانها «حافظ»، شمارهی ۹۷، ص ۱۱-۱۵٫
عزیزی، محمّد حسین (۲۰۰۵). «مفاهیم گوش، حلق، بینی از نگاه ابن سینا و رازی»، ترجمه: محمّد هاشم هاشمپور، فصلنامهی گزیدهی مقالات طب سنتی و تاریخ طب، سال دوم، شمارهی سوم، ص ۸۵-۸۸، دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
ـــــــ، ـــــــ (بی تا). «پیشینهی مدرسهی گندیشاپور، مهمترین مرکز پزشکی در دورهی باستان»، طب و تزکیه، دورهی ۱۹، شمارهی ۳، ص ۲۳-۳۰٫
جمعی از نویسندگان (۱۳۸۷). جستارهایی در تاریخ پزشکی، تهران: مؤسسه فرهنگی حقوقی سینا.
شمیسا، سیروس (۱۳۷۳). کلیات سبک شناسی، تهران: نشر اندیشه.
صفا، ذبیح الله (۱۳۷۱). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات توس.
ـــــ، ـــــ (۱۳۳۱). تاریخ علوم نقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نجمآبادی، محمود (۱۳۶۶). تاریخ طب در ایران پس از اسلام (از ظهور اسلام تا دوران مغول)، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ـــــــــ ، ــــــــــ (۱۳۷۱). محمّد زکریای رازی، تهران: انتشارات دانشگاه رازی.
ـــــــــــ ، ــــــــــ (۱۳۷۷). تاریخ پزشکی ایران و جهان اسلام، به کوشش: حسین حاتمی، تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهید بهشتی.
سرمدی، محمّد تقی (۱۳۸۴). دایره المعارف پژوهشی در تاریخ پزشکی و درمان جهان از آغاز تا عصر حاضر، تهران: انتشارت سرمدی.
ابن ذریل، عدنان(۲۰۰۰م). النّص و الأسلوب بین النظریّه و التطبیق، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
بهار، محمّد تقی (۱۳۸۰). سبک شناسی، به کوشش: سید ابوطالب میر عابدینی، تهران: انتشارات توس، چاپ اول.
اسلوب یا سبک نوشتاری به معنای روش بیان اندیشه و احساسات در قالب واژگان است بنابراین اسلوب ارتباط تنگاتنگی با اندیشه و موضوع نوشته دارد. در تقسیمبندیهای اسلوبهای نوشتاری، اسلوب کتابهای طب سنتی، از اسلوبهای علمی به شمار میآید.
سبک نوشتاری اسلوبهای علمی با دیگر اسلوبها متفاوت است. در این اسلوب ایجاز و اطناب کمرنگ میشود و عواطف و احساس نویسنده در این شیوه بر خلاف شیوهی ادبی در نوشته تاثیر ندارد و از مسائل زیباییشناسی همچون تشبیه و استعاره و کنایه و تضاد و ترادف صحبت کرده نمیشود. تنها هدف نویسنده بیان واقعیتهای علمی است که از طریق تجربه به دست آورده است و به دنبال استفاده از اسلوبهایی است که بتواند این معانی را به گونهای آشکار برای مخاطب خود بیان کند.
درنگ در برخی از آثار پدید آمده در قرنهای دوم تا آغاز قرن ششم نشان میدهد که بیشتر آثار این قرون به زبان عربی یعنی زبان علمی رایج اوائل دورهی تمدن اسلامی است.
با توجه به رویکرد جامعه به طب سنتی و گسترش رشته های طب سنتی و داروسازی سنتی و نیز عربی بودن بیشتر منابع این دو رشتهی نوپا، ضرورت بررسی سبک کتابهای طب و داروسازی سنتی آشکار گردیده است.
تاریخ پزشکی یکی از کهنترین تاریخهای جهان است، زیرا بشر از آغاز زندگی با درد و رنج و بیماری همراه بوده و برای رفع آن میکوشیده است. چون اگر کمال مطلوب انسان، تندرستی باشد همواره در برابر آن درد و بیماری خودنمائی میکرده است. بنابراین به طور قطع میتوان گفت از همان روزی که انسان درصدد رفع بیماری و درد برآمده است تاریخ پزشکی آغاز میشود و اولین کسی که توانسته از خود و یا از دیگری رفع درد و بیماری نماید اولین درمانگر یا پزشک جهان بوده است. (ر.ک: تجدد، ۱۳۹۱: ۱۱).
این که دانش پزشکی چگونه به وجود آمده است و یا چه اقوامی پایهگذاران آن در جهان بودهاند، به روشنی معلوم نیست. کتابهای تاریخ پزشکی قدیم مانند طبقات الأطباء و الحکماء تألیف ابن جُلجُل (۳۷۷ هـ . ق)، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء اثر ابن أبی أصیبعه (۶۴۳ هـ . ق)، تاریخ الحکماء نوشتهی عبدالکریم شهرستانی (۵۴۸ هـ . ق)، و تاریخالحکماء نوشتهی ابن قفطی (۵۶۸ هـ . ق) و کتاب الفهرست تألیف ابن ندیم (۴۳۸ هـ . ق)، نظریههای گوناگونی در این مورد بیان داشتهاند. (ر.ک: کیانی و دیگران، ۱۳۹۰: ۲۴۷).
دربارهی پیشینهی پزشکی نمیتوان تاریخی قائل گردید چرا که از تمدنهای خیلی قدیم اطلاعات زیادی در دست نیست که بتوان از تاریخ علوم و یا یکی از رشتههای آن که علم پزشکی است آگاه گردید ولی بطور مسلم میتوان گفت که پزشکی قبل از تاریخ بر اساس تجارب و کارهایی بوده که بشر در جریان زندگی خود در برخورد با حوادث و مبارزه با بیماریها آموخته و آنها را مورد استفاده قرار داده است. (ر.ک: تجدد، پیشین).
طب و اخلاق پزشکی در بین ایرانیان از قدمتی طولانی برخوردار است. از قدیمیترین روزگاران امر طبابت در ایران با دیانت توأم بوده است، طب باستانی ایران با آیین زرتشت و تعلیمات اوستا پیوندی جداییناپذیر داشته است. (غفاری، ۱۳۸۹: ۱۶).
اوستا و دیگر متون زرتشتی (دینکرت و بُندهش) گواهی بر دیرینگی پزشکی در ایران است که دو ویژگی بارز آن توجه به بهداشت محیط و پیشگیری از برخی بیماریها بوده است. علاوه بر این، ایرانیان از دیرباز گیاهان دارویی را میشناختند و از آنها برای درمان بیماریها سود میجستند. آریاییها، نخستین دولت ایرانی، یعنی دولت ماد را در سدهی هفتم یا هشتم پیش از میلاد، در غرب ایران پایهریزی کردند. سپس به ترتیب سلسلههای هخامنشی (۳۳۰- ۵۵۹ پیش از میلاد)، اشکانی (۲۵۰ پیش از میلاد تا ۲۲۶ م) و ساسانیان (۲۲۶- ۶۵۲ م) بر سر کار آمدند. (ر.ک: عزیزی، بی تا: ۲۴).
نخستین پزشک آریایی به نام تریتا یا آترت، از دیدگاه زرتشت و اهورامزدا شخصی پرهیزگار، دانا و توانا بود که با گیاهان و خواص آنها آشنایی فراوان داشت و برای درمان بیماریها از عصارههای گیاهانی که خود استخراج میکرد، استفاده مینمود. همچنین، در تمدن ایران باستان در کتیبههای مربوط به زمان هخامنشیان، از زعفران به عنوان گیاه دارویی با خواص و کاربرد بسیار، فراوان یاد شده است. (ر.ک: پناهی آراللو، ۱۳۹۱: ۵۶).
در زمان شاهان هخامنشی، پزشکی ایران به سبب ارتباط با یونانیان، به پیشرفتهایی دست یافته بود و در دوران اشکانیان، ایرانیان با کتابهای یونانی بیشتر آشنا شدند و برخی از آنها را به زبانهای ایرانی برگرداندند. در عصر ساسانی، به گسترش دانش و فرهنگ توجه ویژهای شده و ولایت فارس مهد تمدن ساسانیان بوده است. (ر.ک: عزیزی، پیشین).
گندیشاپور یکی از مهمترین شهرهای فرهنگی ایران عهد ساسانی بوده است که به زبان سُریانی «بت لاپات» (Beth Lapat) و به عربی جُندیشاپور نامیده میشد. (ر.ک: پیشین: ۲۵).
شهر گندیشاپور در استان خوزستان کنونی، در نزدیکی شوشتر ساخته شده است. «در ابتدا دانشگاه تحت نظارت کلیسای نسطوری اداره میگشت. در دوران خسرو انوشیروان (۵۳۱ – ۵۷۸ م ) این دانشگاه به یک مرکز بزرگ علمی و پزشکی تبدیل گشته بود و در بیمارستان آن عدهی زیادی از پزشکان ممتاز به خدمت مشغول بودهاند که از مهمترین آنها (خاندان بُختیشوع از قرن هفتم تا دهم میلادی در گندیشاپور و بغداد به طبابت و چشم پزشکی پرداختهاند) و ماسویه (خاندان ماسویه از قرن هفتم و هشتم میلادی در گندیشاپور و بغداد طبابت کردند) را میتوان نام برد. (جمعی از نویسندگان، ۱۳۸۷: ۷۰).
مکتب طبی گندیشاپور تا دوران تمرکز علمی بغداد (اواسط نیمهی اول قرن دوم هجری قمری) عظمت و اقتدار خود را از دست نداد امّا با تمرکز یافتن بغداد، از اهمیت آن کاسته شد. علل و عواملی که در شهرت علمی بغداد و سقوط مکتب گندیشاپور مؤثر بوده است به شرح زیر است:
۱ـ انقراض سلسلهی بنیامیه و روی کار آمدن عباسیان و انتقال مرکز خلافت به بغداد و ارتباط این شهر با گندیشاپور و احتیاج خلفای عباسی به اطبای گندیشاپور باعث مرکزیت یافتن بغداد شد.
۲ـ خدمات ایرانیان و به ویژه برمکیان به تمرکز علمی بغداد کمک شایانی کرد.
۳ـ انتقال میراث علمی گندیشاپور و یونان و انطاکیه و اسکندریه به بغداد، باعث تمرکز علمی و طبی این شهر شد. (ر.ک: نجم آبادی، ۱۳۶۶: ۱۴۵-۱۴۶).
طب اسلامی، با ترکیبی از سنّتهای بقراطی و جالینوسی پزشکی یونانی و با نظریهها و جنبههای علمی طب ایرانی و هندی در زمینهی کلی اسلام به وجود آمده است. بنابراین جنبهی ترکیبی داشته و در بردارندهی شیوهای مشاهدهای و عینی مکتب بقراطی، روش فلسفی و نظری جالینوس، و همراه با معلومات نظری و تجربی پزشکان ایرانی و هندی در زمینهی داروسازی میباشد. (ر.ک: کیانی، پیشین: ۲۴۷-۲۴۸).
طب اسلامی در روند تکاملی خود دو مرحلهی اساسی را پشت سر گذاشته است: مرحلهی اقتباس و جذب که از طریق ترجمه صورت گرفت و دیگری مرحلهی ابداع و آفرینش آثار پزشکی که اغلب به نام پزشکان ایرانی به ثبت رسید. (ر.ک: پیشین).
«کار عظیم ترجمهی متون پزشکی از زبانهای یونانی، سریانی و تا حدودی نیز هندی به زبان عربی در اواخر دوران حکومت بنیامیه و در دوران حکومت بنیعباس (به خصوص در عهد هارون و مأمون) آغاز شد و گسترش یافت و مترجمین برجستهای چون حنین بن اسحاق و ثابت قرّه در این کار سهم مهمی داشتند و به این ترتیب در حفظ میراث گذشته و انتقال آن به ملل گوناگون نقش مهمی ایفا کردند» (جمعی از نویسندگان، پیشین: ۹۰).
بعد از دوران ترجمه، مرحلهی جدیدی در طب دوران تمدن اسلامی آغاز شد، علم پزشکی رونق یافت و چهار پزشک بزرگ و مشهور (علی بن ربّن طبری، محمّد بن زکریای رازی، علی بن مجوسی اهوازی و ابو علی سینا) ظهور کردند و کتابهایی در زمینهی پزشکی به رشتهی تحریر درآوردند.
در این نوشتار، به حکم آن که «ما لا یُدَرک کُلُّهُ لا یُترک کُلُّهُ» با رویکردی توصیفی – تحلیلی به بیان سبک نوشتاری فردوس الحکمه، الحاوی پرداخته شده است .
شاید بتوان گفت که قدمت تاریخ پزشکی برابر با قدمت تاریخ است؛ چرا که از همان روز، آدمی درصدد دفع شر، زحمت و درد از خود برآمده است. (ر.ک: کیانی و همکاران، ۱۳۹۰: ۲۴۷).
«ابن أبی أصیبعه، پیدایش طب را در نتیجهی پنج اتّفاق ذیل میداند:
الف: اموری که از طریق پیامبران و اصفیا به ما رسیده.
ب: قسمتی از طب از راه خوابهای درست به دست آمده.
ج: آن که از راه تصادف و اتّفاق داروئی به دست آمده. (تجربه)
د: مردم در عمل حیوانات را دیده و از آنها تقلید کرده.
هـ: مواردی که از راه الهام (غریزه) به انسان کشف شده است» (محدثی، ۱۳۷۷: ۲).
تاریخ طب در ایران به دو دوران قبل از اسلام و بعد از اسلام تقسیم میشود که به اختصار به آنها اشاره میشود.
دربارهی قدمت پزشکی در میان آریانها چه ایرانی و چه هندیها اطلاعاتی در دسترس است که میرساند آنان پیش از بسیاری از ملتها و اقوام دربارهی این علم آگاهی و تجربه و پیشرفت داشتهاند. (ر.ک: تجدد، ۱۳۹۱: ۱۱).
تاریخ ایران با پیشینهی مکتوب حدود سه هزار ساله، پیش از اسلام و پس از آن شاهد دورههایی از بالندگی فرهنگ، هنر و دانش بوده است. عصر ساسانیان یکی از دورههای شکوفایی فرهنگ و تمدن ایران بوده و در آن دوران به سبب برپایی مرکز علمی گندیشاپور، دانش پزشکی گسترش چشمگیری داشته و تکامل یافته است. (ر.ک: عزیزی، بی تا: ۲۴).
در دوران شاپور اول پادشاه بزرگ ساسانی و شاپور دوم و پس از آنها انوشیروان، دانشمندان ساکن یونان به دلیل اختلاف مذهبی که در روم شرقی پیش آمده، به ایران آمدند و در آن اقامت گزیدند که نتیجهی این امر، تأسیس دانشگاه بزرگ گندیشاپور بود. (ر.ک: براوان، ۱۳۳۷: ۱۱-۱۲).
تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ را پرداخت نمایید.
ارسال نظر