پیشینه تحقیق بررسی تاویل و زندگی نامه ناصر خسرو واصول باورهای اسماعیلیان دارای ۱۰۷ صفحه می باشد   فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول    ۵
تاویل    ۵
۲-۱- تأویل:    ۵
۲-۱-۱ واژه شناسی تأویل:    ۵
۲-۱-۲ کاربرد و معانی تأویل در قرآن:    ۷
۲-۱-۳ نمونه‌ای از شواهد واژۀ تأویل در ادبیات فارسی :    ۱۵
۲-۱-۴ تأویل در تاریخ:    ۱۷
۲-۱-۵ تنزیل:    ۲۱
۲-۱-۶ تفسیر:    ۲۱
۲-۱-۷ بررسی تفاوت تأویل و تفسیر:    ۲۳
۲-۲- اخوان صفا:    ۲۷
۲-۳- حروفیه:    ۳۰
۲-۳-۱ عدد و جایگاه علم الاعداد:    ۳۳
۲-۳-۱-۱ عدد چهار:    ۳۳
۲-۳-۱-۲ عدد پنج:    ۳۴
۲-۳-۱-۳ عدد هفت:    ۳۴
۲-۳-۱-۴ عدد نه:    ۳۴
۲-۳-۱-۵ عدد ده:    ۳۵
۲-۳-۱-۷ عدد یازده:    ۳۵
۲-۳-۱-۸ عدد دوازده:    ۳۵
۲-۳-۱-۹ عدد چهارده:    ۳۵
۲-۳-۱-۱۰ عدد بیست و هشت:    ۳۶
فصل دوم    ۳۷
اسماعیلیان و ناصرخسرو    ۳۷
۳-۱- اسماعیلیان:    ۳۷
۳-۱-۱ اسماعیلیان در تاریخ:    ۳۷
۳-۱-۲ نام‌های اسماعیلیان:    ۴۲
۳-۱-۳ حکومت فاطمیان :    ۴۵
۳-۱-۴ حشاشین:    ۴۸
۳-۱-۵ جایگاه علم و دانش نزد اسماعیلیان:    ۵۱
۳-۱-۶ اصول باورهای اسماعیلیان:    ۵۴
۳-۱-۶-۱ اصل تأویل شریعت:    ۵۴
۳-۱-۶-۲ اصل امامت:    ۵۵
۳-۱-۶-۳ اصل ابداع هستی :    ۵۷
۳-۱-۶-۴ اصل تعلیم:    ۵۹
۳-۱-۶-۵ اعتقاد به دوره‌های هفتگانه :    ۵۹
۳-۲- حکیم ناصرخسرو قبادیانی:    ۶۳
۳-۲-۱ نام، زادگاه، زادروز:    ۶۳
۳-۲-۲-. پیشه :    ۶۴
۳-۲-۳- آشنایی با علوم و ادیان گوناگون:    ۶۵
۳-۲-۴ آشفتگی فکری و سفر به سرزمین مصر:    ۶۸
۳-۲-۵- شعر و هنر ناصر خسرو و آثار مکتوبش:    ۷۲
۳-۲-۵-۱ گشایش و رهایش:    ۷۴
۳-۲-۵-۲ جامع الحکمتین:    ۷۵
۳-۲-۵-۳ خوان الاخوان:    ۷۵
۳-۲-۵-۴ روشنایی نامه:    ۷۶
۳-۲-۵-۵ وجه دین:    ۷۶
۳-۲-۵-۶ زاد المسافرین:    ۷۷
۳-۲-۶- زندگانی ناصرخسرو:    ۷۸
۳-۲-۶-۱ مرحلۀ خوشگذرانی و دنیا خواهی :    ۷۸
۳-۲-۶-۲ مرحلۀ جستجو و کنکاش :    ۷۹
۳-۲-۶-۳ مرحلۀ یافتن راه و آرمان‌گرایی:    ۸۲
۳-۲-۷ منش فردی و جهان‌بینی ناصر خسرو:    ۸۲
۳-۲-۸ ناصرخسرو، یک اسماعیلی بلند مرتبه:    ۸۶
۳-۲-۹ باورهای مذهبی و دینی ناصرخسرو:    ۸۸
۳-۲-۹-۱ اصل ابداع هستی:    ۸۸
۳-۲-۹-۳ اصل تعلیم:    ۸۸
۳-۲-۹-۴ اعتقاد به دوره‌های هفتگانه:    ۸۹
۳-۲-۹-۵ اصل امامت :    ۸۹
۳-۲-۹-۶ اصل تأویل :    ۹۲
۳-۲-۱۰ حکیم ناصرخسرو قبادیانی کیست ؟    ۹۶
کتابنامه:    ۹۹
مقالات به کار رفته :    ۱۰۷
پایان نامه‌های به کار رفته:    ۱۰۸

منابع

اخوان الصفا، گزیدۀ رسائل؛ ترجمه و توضیح علی اصغر حلبی، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ اول، ۱۳۸۰ ﻫ.ش.

هانسبرگر، آلیس سی.،ناصرخسرو، لعل بدخشان (تصویری از شاعر، جهانگرد و فیلسوف ایرانی)؛ ترجمــۀ فریدون بدره‌ای، تهران، نشر فرزان روز، چاپ دوم، ۱۳۹۰ﻫ.ش.

خاقانی، افضل‌الدین بدیل‌بن علی، منشآت؛ به تصحیح محمد روشن، تهران، انتشارات دانشگاه ، تهران، ۱۳۴۹ ﻫ.ش.

خواجه نظام الملک طوسی، ابوعلی حسن، سیر الملوک (سیاستنامه)؛ به اهتمام هیوبرت دارک، زیر نظر احسان یارشاطر، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چاپ دوم، ۱۳۴۷ﻫ.ش.

احمدی، بابک، ساختار و تأویل متن؛ تهران، نشر مرکز، چاپ پنجم، ۱۳۸۰ ﻫ.ش.

الزمخشری الخوارزمی، ابی القاسم محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل؛ بیروت، دار احیاء التراث العربی.

جوینی، محمد، تاریخ جهانگشا؛ جلد سوم ، تصحیح علامه محمد قزوینی، تهران، انتشارات دنیای کتاب، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ﻫ.ش.

رنجبر، محمدعلی، مشعشعیان (ماهیت فکری – اجتماعی و فرایند تحولات تاریخی)؛ تهران، نشر آگه، چاپ یکم، ویراست دوم، ۱۳۸۷ ﻫ.ش.

علی ابن ابی الطالب (ع)، نهج البلاغه؛ ترجمۀ دکتر اسدالله مبشری، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۰ﻫ.ش.

توفیقی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ پنجم، ۱۳۹۲ﻫ.ش.

خیاوی، روشن، حروفیه (تحقیق در تاریخ و آراء و عقاید)؛ تهران، نشر آتیه، چاپ اول، ۱۳۷۹ﻫ.ش.

میرسلیم،  مصطفی، دانشنامۀ جهان اسلام؛ جلد ششم، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۸۶ﻫ.ش.

 فصل اول: تاویل

۲-۱- تأویل:

تأویل، واژه‌ای قرآنی و اصطلاحی در علوم قرآنی و تفسیر و حدیث و اصول فقه و کلام و فلسفه و عرفان است. کاربرد نسبتاً فراوان آن در قرآن و حدیث، در وجوه و مرادات مختلف، این واژه را موضوع مباحث و مناقشات علمی قرار داده که این مباحث خود منشاء ابراز دیدگاه‌های متفاوت دربارۀ قرآن و متون دینی، به ویژه از حیث معنا و فهم درونی آیات و احادیث (در برابر معنا و فهم ظاهری) و تأسیس علم تأویل نزد اهل عرفان شده است.[۱]

۲-۱-۱ واژه شناسی تأویل:

بیشتر لغت‌نویسان و لغت‌شناسان تأویل را از ریشۀ اَوْل می‌دانند. به نوشتۀ ابن فارس [۲] این ریشه دو معنای اصلی دارد: آغاز یک چیز و پایان آن. کلمۀ اوّل از معنای نخست اشتقاق یافته و فعل آلَ یَؤولُ به معنای رَجَعَ به معنای دوم راجع است.

تأویل (بر وزن مصدری تفعیل) نیز با معنای دوم پیوند دارد و تأویل کلام بدان باز می‌گردد.[۳] لغت‌شناسان پیش از ابن‌فارس و پس از او همگی همین توضیح را دربارۀ تأویل دارند.

در تعبیرات لغت‌نویسان، واژۀ تأویل گاه به یک چیز و گاه به یک سخن افزوده شده است، از آن رو که در کاربرد قرآنی واژه هردو گونۀ اضافه وجود دارد به همین سبب در توضیح این واژه در آثار لغوی اندکی ابهام و گاه آمیختگی دیده می‌شود.

مثلاً ابن فارس در معجم مقاییس اللغه گفته است : «تأویل الکلام هوَ عاقِبَتهُ»، که دقیقاً معلوم نیست مقصود او از عاقبت، مراد واقعی کلام است یا امری خارجی است که این کلام از آن حکایت می‌کند.

در این میان، راغب اصفهانی (ذیل اول) بعد از بیان معنای تأویل (بازگرداندن هر چیز به مراد واقعی آن) افزوده‌است که تأویل، گاه به علم (و از جمله کلام) تعلق می‌گیرد و گاه به فعل (شاید شیء).[۴]

جرجانی در التعریفات تأویل را چنین تعریف می‌کند:

«تأویل در لغت، به آغاز بازگردانیدن است و در شریعت بازگردانیدن لفظ از معنای ظاهری به معنای احتمالی آن است به شرط آنکه محتمل را موافق کتاب و سنّت بیابند.» [۵]

صاحب کتاب التفسیر و المفسرون می‌نویسد که تأویل مأخوذ است از اوْل به معنای رجوع :

«آل الشیء یؤول اولاً و مآلاً : رجع و اوّل الشیء رجّعه.» [۶]

ابن رشد در کتاب فصل المقال می‌نویسد که معنای تأویل این است که باید مدلول الفاظ شرع را از معانی حقیقی عدول داد و متوجه معانی مجازی آن کرد.[۷]

آلوسی صاحب تفسیر بزرگ روح المعانی در بیان تعریف تأویل می‌گوید:

«تأویل اشاره‌ای قدسی و معارفی سبحانی است که سالکان را از خلال عبارات منکشف می‌شود و دل‌های عارفان را از ابرهای غیب سیراب می‌کند.» [۸]

ماتریدی می‌گوید:

«التأویل ترجیح أحد المحتملات بدون القطع و الشهاده على اللّه.»[۹]

در تاج العروس ذیل اول در توضیح تأویل چنین می‌خوانیم:

«التأویل هو تبیین معنی المتشابه و المتشابه هو ما لم یقطع بفحواه من غیر تردد فیه و هو نص.»[۱۰]

درباره به معنی اصطلاحی تأویل می‌توان گفت که این کلمه نزد قدما دارای دو معنی بوده: یکی بیان معنی سخن که در این صورت تأویل با تفسیر مرادف است… و معنای دیگر، مراد اصلی کلام است… کلمۀ تأویل نزد متأخران اعم از فقها و متکلمین و محدثین و حتی متصوفه عبارت از برگرداندن لفظ از معنی راجح به معنی مرجوح است، به شرط آن که شواهد و دلایل آن را تأیید نماید.[۱۱]

در قیاس با الفاظ غربی، تأویل از لحاظ معنی با reducere و reductum لاتین هم معنی است، اما از لحاظ اصطلاح و برخی معانی آن، مانند معنی و ترجمه، با Hermes و Hermeneuein یونانی به معنای بیان کردن، توضیح دادن و ترجمه کردن نزدیک است و بنابراین علم تاویل با Hermeneutics انگلیسی قابل تطبیق است.[۱۲]

۲-۱-۲ کاربرد و معانی تأویل در قرآن:

کلمۀ تأویل هفده بار در قرآن کریم به کار رفته است. در این آیات اصطلاح تأویل در چند معنی مختلف مطرح شده است:

تعبیر خواب: در مورد حضرت یوسف در قرآن میخوانیم که او تعبیر رویاها را می‌دانست:

«وَکَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَیُعَلِّمُکَ مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِ»

«این چنین خداوند تو را بر می‌گزیند و به تو تعبیر خواب را یاد می‌دهد.» [۱۳]

 «کَذَلِکَ مَکَّنّا لِیُوسُفَ فِی الأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِ»

«این چنین یوسف را در آن سرزمین تمکن بخشیدیم تا سرانجام به او تعبیر خواب بیاموزیم.» [۱۴]

همچنین پس از آنکه خواب حضرت یوسف (ع) در خارج تحقق می‌یابد وی چنین می‌گوید:

«هذا تَأْوِیلُ رُءْیایَ مِنْ قَبْلُ»

«این تعبیر همان خواب پیشین من است. »[۱۵]

آشکار کردن اسرار: در ماجرای حضرت موسی(ع) با خضر، موسی (ع) از تأویل کارهای عجیب وی آگاه می‌شود. به بیان دیگر خضر پرده از اسرار کارهای خود برمی‌دارد:

«سَأُنَبِّئُکَ بِتَأْوِیلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَیْهِ صَبْرًا»

«به زودی تو را به تأویل آنچه نتوانستی بر آن صبر کنی آگاه می‌سازم.» [۱۶]

«ذَلِکَ تَأْوِیلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَیْهِ صَبْرًا»

«آن تأویل آن چیزی است که نتوانستی بر آن صبر نمایی.» [۱۷]

عاقبت و نیک‌فرجامی کار: در این آیات جهت تحریک و تشویق به کار خیر که دارای عاقبت خوبی است کلمۀ تأویل به کار رفته است:

«فَإِنْ تَنَازَعْتُم فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا»

«پس اگر در چیزی نزاع داشتید، اگر به خدا و رستاخیز ایمان دارید پس آن را به خدا و پیامبر بازگردانید. این برای شما بهتر و عاقبت آن نیکوتر است.» [۱۸]

«أَوْفُواْ الْکَیْلَ إذَا کِلْتُمْ وَ زِنُواْ بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِیمِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلاً»

«و چون پیمانه کنید، پیمانه را درست بدهید و با ترازوی درست بسنجید و این بهتر و سرانجامش نیکوتر است.» [۱۹]

تجسم واقعیات عینی وعده‌های قرآن: در آیات زیر برای مجموع حقایق غیبی که قرآن گزارش آن‌ها را بیان کرده، از اصطلاح تأویل استفاده شده است. به بیان دیگر واقعیات مربوط به پاداش و کیفر اعمال و یا واقعیات دیگری که از دیدگان انسان‌ها پوشیده است و در عالم آخرت آشکار می‌شود نام تأویل به خود گرفته‌اند:

«وَلَقَدْ جِئْنَاهُم بِکِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَی عِلْمٍ هُدًی وَ رَحْمَهً لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ. هَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ تَأْوِیلَهُ یَوْمَ یَأْتِی تَأْوِیلَهُ»

«و هرآینه کتابی برای آن‌ها آوردیم که آن‌ها را از روی علم به تفصیل بیان کردیم تا برای اهل ایمان رحمت باشد.آیا تأویل آن را انتظار می‌برند آن روز که تأویل آن فرا رسد.»[۲۰]

 «أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللّه‏ِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ. بَلْ کَذَّبُواْ بِمَا لَمْ یُحِیطُواْ بِعِلْمِهِ وَلَمَّا یَأْتِهِمْ تَأْوِیلُهُ»

«آیا می‌گویند: آن را به خدا نسبت داده است؟ بگو اگر راستگویید پس سوره‌ای مانند آن بیاورید و هرکه را می‌خواهید، جز خدا، به یاری طلبید. آری آنچه را که به آن علم نداشتند و هنوز به تأویل آن نرسیده بودند دروغ نپنداشتند.»[۲۱]

مراد از تأویل در آیۀ فوق مشاهده، واقعیات تکوینی پاداش‌ها و کیفرها و دیگر امور غیبی است که در آن عالم تحقق می‌پذیرند.

 توجیه متشابهات: آنجا که ظاهر آیات شبهه‌برانگیز باشد، درک معنای واقعی آن تأویل نامیده می‌شود:

«هُوَ الَّذِیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَ آخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَهِ وَابْتِغَاء تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ»

«اوست که کتاب را بر تو فرو فرستاد. از اوست آیات محکمات که ام الکتابند و (آیات) دیگر متشابهات هستند. پس کسانی که در دلهایشان انحراف است از آیات متشابه پیروی می‌کنند تا فتنه برانگیزند و تأویل آن را به دست آورند. و تأویل آن را جز خدا و راسخان در علم نمی‌دانند.» [۲۲]

[۱] میرسلیم و همکاران ذیل واژه تأویل

[۲] ابن فارس ذیل اول

[۳] ابن فارس ذیل اول

[۴] میرسلیم و همکاران ذیل واژه تأویل

[۵] جرجانی ۲۲

[۶] الذهبی ۱۵

[۷] ابن رشد ۳۲

[۸] الذهبی ۲۱

[۹] الذهبی ۲۰

[۱۰] الزبیدی ۲۱۵

[۱۱] حسن‌پور ۳۱

[۱۲] میرسلیم و همکاران ذیل واژه تأویل

(به نقل از فرهنگ قرن بیستم چمبرز، ذیل reduce , Hermeneutics )

[۱۳] سورۀ یوسف، آیۀ ۶

[۱۴] سورۀ یوسف، آیۀ ۲۱

[۱۵] سورۀ یوسف، آیۀ ۱۰۰

[۱۶] سورۀ کهف، آیۀ ۷۸

[۱۷] سورۀ کهف، آیۀ ۸۲

[۱۸] سورۀ نساء، آیۀ ۵۹

[۱۹] سورۀ اسراء، آیۀ ۳۵

[۲۰] سورۀ اعراف، آیات ۵۲ و ۵۳

[۲۱] سورۀ یونس، آیات ۳۸ و ۳۹

[۲۲] سورۀ آل عمران، آیۀ ۷

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.