پیشینه تحقیق آسیب شناسی ضعف اسانید و جعل در روایات تفسیری در تفسیر المیزان دارای ۸۹ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

مقدمه    ۶
فصل اول :    ۸
آشنایی با علامه طباطبایی(ره) و جایگاه روایات تفسیری    ۸
بخش اول: آشنایی با علامه طباطبایی(ره) و المیزان    ۹
بند اول: زندگی‌نامه مؤلف    ۹
بند دوم: آشنایی با تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن بالقرآن»    ۱۱
بند سوم: ویژگی‌های تفسیر المیزان    ۱۲
– بهره‌گیری از روش تفسیری قرآن به قرآن    ۱۲
– استفاده از روایات؛ به دور از افراط و تفریط، همراه با نقد    ۱۳
– جمع میان شیوه‌های تفسیری (ترتیبی- موضوعی)    ۱۴
– توجه به وحدت  موضوعی سور    ۱۴
– حذف مباحث زاید و بی‌تأثیر در تفسیر و فهم آیات    ۱۵
– اهتمام به سیاق آیات در فرایند فهم و تفسیر آن‌ها    ۱۵
– توجه به آرای دیگر مفسران و نقد و تحلیل آن‌ها    ۱۵
– طرح مباحث اجتماعی، تاریخی، فلسفی، اعتقادی و جز آن ها به تناسب آیات    ۱۶
بخش دوم: جایگاه روایات تفسیری    ۱۸
بند اول: تعلیم مفاهیم و حقایق قرآن    ۲۰
بند دوم: تعلیم روش تفسیر قرآن    ۲۱
بند سوم: تبیین تفاصیل احکام و جزئیات شریعت    ۲۲
بخش سوم: گونه‌های روایات تفسیری    ۲۲
– روایات فضایل قرآن    ۲۳
– روایات اختلاف قرائات    ۲۳
– روایات اسباب نزول    ۲۴
– روایات مربوط به نزول قرآن    ۲۴
– روایات تبیین مفردات و وجوه معانی    ۲۴
– روایات اعتقادی    ۲۴
– روایات جری و تطبیق    ۲۵
فصل دوم:    ۲۶
ضعف اسانید در روایات تفسیری    ۲۶
بخش اول: مفهومشناسی و پیشینه    ۲۷
بخش دوم: ارزشگذاری سندی احادیث    ۲۸
۱- اخباریان    ۲۸
۲- اصولیان    ۲۹
– رأی مشهور    ۲۹
– رأی متأخران    ۲۹
– رأی جامع    ۳۰
بخش سوم: اعتبارسنجی خبر واحد تفسیری    ۳۰
بخش چهارم: رویکرد تفاسیر درباره ی اسناد روایات    ۳۴
بند اول: جامع البیان (تفسیر طبری)    ۳۴
بند دوم: تفسیر القرآن العظیم (تفسیر ابن کثیر)    ۳۵
بند سوم: تفسیر مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)    ۳۵
بند چهارم: تفسیر المنار    ۳۵
بند پنجم: تفسیر روض الجنان و روح الجنان    ۳۶
بند ششم: تفسیر مجمع البیان    ۳۷
بند هفتم: تفسیرالمیزان    ۳۷
بخش پنجم:جمع بندی    ۴۳
فصل سوم:    ۴۵
جعل در روایات تفسیری    ۴۵
بخش اول: مفهوم‌شناسی و پیشینه    ۴۶
بخش دوم: زمینههای پیدایش و گسترش جعل    ۴۸
بند اول: حذف اسانید روایات و بیتوجهی در نقل و ضبط راویان.    ۴۸
بند دوم: حرص شدید به حفظ و نقل حدیث    ۴۹
بند سوم: منع نگارش و نقل حدیث از سوی خلفا    ۴۹
بخش سوم: انگیزههای جعل    ۵۰
بند اول: انگیزههای سیاسی- اجتماعی    ۵۰
بند دوم: انگیزههای سیاسی- فرهنگی    ۵۱
بند سوم: انگیزههای فرقهای    ۵۲
بند چهارم: انگیزههای شخصی    ۵۲
بخش چهارم: معیارهای تشخیص روایات جعلی    ۵۳
بخش پنجم: نمونه هایی از جعل در گونه های روایات تفسیری    ۵۴
بند اول: اسباب نزول    ۵۴
الف: اقامه ی نماز و استغفار پیامبر (ص) برای منافق    ۵۴
ب: کفر ابوطالب    ۵۸
بند دوم: روایات تبیین معانی    ۶۱
بند سوم: روایات اعتقادی    ۶۲
بندچهارم: روایات داستانی    ۶۳
بند پنجم: روایات فضایل    ۶۵
بند ششم: روایات تأویل    ۶۷
بخش ششم: جمع بندی    ۶۸
فهرست منابع    ۷۲
الف) منابع فارسی:    ۷۲
ب) منابع عربی:    ۷۵

 منابع

 * قرآن کریم

‌ سبحانی، جعفر. سیمای فرزانگان. قم: موسسه امام صادق(ع)، چاپ اول، (۱۳۷۹ش).

گلی زواره، غلامرضا.‌ جرعه‌های جانبخش. قم: انتشارات حضور، چاپ دوم (‌۱۳۷۷ش)

اوسی، علی. روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. سید حسین میر جلیلی، بی جا: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، (۱۳۷۰ ش)

‌ مطهری، مرتضی. حق و باطل. ‌تهران: انتشارات صدرا، (‌۱۳۶۲)

مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. ج ۳، تهران:‌ صدرا، (۱۳۸۵ ش)

مطهری، مرتضی. اسلام و مقتضیات زمان. تهران: انتشارات صدرا، (۱۳۶۲ ش)

مطهری، مرتضی. سیری در سیره نبوی. تهران: صدرا، (۱۳۷۸ش)

نفیسی،‌شادی. علامه طباطبایی و حدیث (روش‌شناسی نقد و فهم حدیث از دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان). تهران:‌ شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، (۱۳۸۴ ش)

طباطبایی،‌ سید محمدحسین. قرآن در اسلام قم: دفتر انتشارات اسلامی. (۱۳۷۲ ش)

مسعودی، محمد مهدی. شفاف ترین ویژگی های المیزان(۱). مجله پژوهش های قرآنی، (۱۳۷۹)

مسعودی، عبدالهادی. آسیب شناخت حدیث. قم: نشر زائر، (۱۳۸۹٫)

مسعودی، عبدالهادی. وضع و نقد حدیث. تهران: مطالعه و تدوین علوم انسانی(سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی؛ دانشکده علوم حدیث، (۱۳۸۸ش)

رازى، ابوالفتوح حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن (مشهد. بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، (۱۴۰۸ ق )

رستم‌نژاد، مهدی. استقلال قرآن در بیان و نقش روایات در تفسیر از منظر علامه؛ قرآن شناخت. ش ۸ ،(۱۳۹۰ش).

ابن خلدون، عبدالرحمن. مقدمه ابن خلدون. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، (۱۳۶۶ ش)

اسعدی، محمد و همکاران. آسیب شناسی جریان های تفسیری. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (۱۳۸۹ش).

انجمن پخش کتب مقدسه. کتاب مقدس(کتب عهد قدیم و عهد جدید). بی جا: ۱۹۸۲م.

ایازی، محمد علی. تفسیر پژوهی ابوالفتح رازی؛ گزارش کتاب ها و پایان نامه ها. قم: دارالحدیث، (۱۳۸۸ش)

بابایی، علی اکبر. روش شناسی تفسیر قرآن. تهران: سمت و پژوهشکده حوزه و دانشگاه، (۱۳۷۹ ش)، ج ۱٫

مقدمه

دانش تفسیر و روایات تفسیری پیشینه‌ای به قدمت نزول وحی دارند .متأسفانه روایات تفسیری همچون سایر روایات، در گذر زمان با آسیب‌هایی روبرو شده‌اند؛ در برخی از این روایات، ‌اسانید به آفاتی چون حذف یا ضعف مبتلا گشته و در مواردی نیز اشکالات متنی و محتوایی به روایات ضربه زده است.

ظهور جریان‌ها و رویدادهای تلخ و ناگوار در تاریخ حدیث و تفسیر، همچون؛ ماجرای منع نگارش حدیث در عهد خلفا، نفوذ خرافات و اندیشه‌های انحرافی اهل کتاب (اسرائیلیات) در جامعه و فرهنگ مسلمانان و به تبع آن، ثبت و ضبط آن‌ها در منابع حدیثی و تفسیری و نیز حذف تدریجی سندهای شمار زیادی از روایات تفسیری و فراهم شدن بستر فرهنگی و اجتماعی برای دروغ‌پردازی و وضع احادیث و نشر آن‌ها در فضای فکری و علمی جامعه دینی مسلمانان، همگی در آلوده ساختن سخنان پیشوایان معصوم(ع) و آمیختگی آن‌ها با سخنان ساختگی جاعلان و کذابان،‌ نقشیاساسی ایفا نموده و آثار حدیثی و تفسیری را به ناراستی‌هایی مبتلا کرده است.

شناخت آسیب‌هایی که روایات تفسیری را تهدید می‌کند، بهترین راه صیانت از روایات تفسیری است که اهمیت ، ضرورت و تاثیرآن در دستیابی به مفهوم آیات الهی پر واضح است.

مهمترین آسیبهایی که متوجه روایات تفسیری است عبارتند از:

-حذف سند

-جعل و وضع حدیث

– اسرائیلیات

-نقل به معنی

– اختلاف قرائات

– غلو

مفسران در مواجه با آسیب های روایات تفسیری یکسان عمل نکرده‌اند؛ به نظر می‌رسد بهترین روش‌ پاکسازی روایات تفسیری از آسیب ها، در تفاسیر اجتهادی ارائه شده است. در این میان شخصیت والای علمی علامه طباطبایی(ره) و جایگاه رفیع تفسیر المیزان، بی‌نظیر است.مبالغه‌آمیز نخواهد بود اگر بگوییم بحث روایی المیزان، دائره‌المعارفی منحصر به فرد از روایات تفسیری فریقین همراه با نقادی آن‌هاست. روش تفسیری علامه و نقادی دقیق و منصفانه ایشان در برابر روایات تفسیری که به مدد آشنایی کامل ایشان با قرآن کریم و مبانی روایی، فلسفی و کلامی محقق شده است،آراء علامه را به معیاری برای شناسایی آسیب‌های وارده به روایات و سنجش سره از ناسره تبدیل کرده است.

به همین جهت آشنایی با شیوه ی علامه در شناخت آسیب‌های روایات، ‌نقد و بررسی آن‌ها و قضاوت نهایی ایشان درباره روایات آسیب‌دیده، اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند الگویی برای سایر مفسران و محققان در تنقیح روایات تفسیری باشد و آنان را در رسیدن به فهم صحیح‌تر از آیات قرآن مجید، مدد رساند.

از آنجا که در این مقاله بر آن بوده‌ایم تا با تکیه بر “آراء علامه طباطبایی” به تبیین دو آسیب‌ها حذف سند و جعل و وضع حدیث  و تأثیر آن‌ها در فهم آیات قرآن بپردازیم .

لذا در این پژوهش سعی شده به”آراء علامه”در بحث”آسیب شناسی روایات تفسیری” نگاه شود و در این زمینه مقایسهای هر چند مختصر بین تفاسیر روایی: مثل تفسیر طبری، تفسیر ابن کثیرو تفاسیراجتهادی: مانند تفسیر کبیر، تفسیر المنار از اهل سنت و تفاسیر روض الجنان ، مجمع البیان ونمونه از شیعه انجام شود.

فصل اول :آشنایی با علامه طباطبایی(ره) و جایگاه روایات تفسیری

بخش اول: آشنایی با علامه طباطبایی(ره) و المیزان

بند اول: زندگی‌نامه مؤلف

علامه سید محمدحسین طباطبایی در روز ۲۹ ذی‌الحجه سال ۱۳۲۱ ﻫ ق مصادف با ۱۲۸۱ ﻫ ش در تبریز چشم به جهان گشود. پدر او سید محمد قاضی طباطبایی، ‌همچون دیگر سادات طباطبا، نسب به ابراهیم طباطبا فرزند اسماعیل دیباج، نواده حسن مثنی، فرزند امام حسن(علیه‌السلام) و فاطمه دختر امام حسین(علیه‌السلام) می‌برد. اکثر رجال خاندان او از بزرگان علم و دین بوده‌اند و جد ایشان، سید محمد حسینی معروف به شیخ آقا،‌ از بارزترین شاگردان صاحب جواهر و شیخ موسی کاشف‌الغطاء و شیخ جعفر استرآبادی بوده که تألیفات بسیاری در فقه و  اصول و رجال داشت.

علامه طباطبایی از طرف پدر، از سادات حسنی و از طرف مادر، از سادات حسینی بود و به همین جهت علاوه بر طباطبایی به «حسنی حسینی» نیز شهرت داشت[۱]. ایشان در سن پنج سالگی مادرو در سن نه سالگی پدرخود را ازدست داد و از آن پس در کنار تنها برادر خود سید محمدحسن الهی،به زندگی ادامه داد[۲].

علامه(ره)، تحصیلات ابتدایی خود را در  تبریز فرا گرفت و پس از آن به مدت هشت سال در مدرسه طالبیه همان شهر به تحصیل علوم دینی پرداخت و سپس در سال ۱۳۴۳ ﻫ ق برای تکمیل تحصیلات به نجف اشرف، مشرف شد و به مدت ده سال از محضر اساتید بنام حوزه نجف بهره‌مند شد و این دوران،‌ به عنوان نقطه عطفی در زندگی علمی علامه(ره)، سبب شکوفایی علمی و معنوی ایشان گردید[۳].

علامه طباطبایی(ره)،در فقه و اصول خود را شاگرد مرحوم محمدحسین نائینی می‌داند و علاوه بر مرحوم نائینی، علامه چندین سال از درس فقه مرحوم آیت‌الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی بهره برده و یک دوره اصول و ابوابی از فقه را نیز نزد شیخ محمدحسین اصفهانی گذرانده است[۴].

ایشان درفلسفه در محضر محقق متبحر سید حسین بادکوبه‌ای تلمذ کرده و در شش سالی که نزد ایشان درس می‌آموخته، موفق به خواندن منظومه سبزواری،‌اسفار مشاعر ملاصدرا، دوره شفای بوعلی،‌اثولوجیا و تمهید القواعد ابن ترکه (در عرفان) و اخلاق ابن مسکویه می‌شود[۵]. و با هدایت استاد خود،‌برای پرورش قدرت استدلال، به تحصیل ریاضیات نزد استادی متبحر می‌پردازد و دوره کاملی از ریاضیات قدیم از «اصول اقلیدس» تا «مجسطی بطلمیوس» را می‌‌آموزد[۶].

این عالم وارسته، اخلاق و عرفان را نیز نزد عارف کامل” حاج میرزا علی قاضی”  که ید طولایی در حکمت عملی و عرفان داشت، فرا می‌گیرد.

ایشان از بسیاری از اساتیدش نظیر؛ شیخ محمدحسین نائینی،‌شیخ علی قمی و شیخ حسین نوری صاحب مستدرک وسائل‌الشیعه، اجازه اجتهاد و روایت داشته است[۷].

علامه به نگارش و تألیف کتب در زمینه‌های مختلف اسلامی همت گماشته و آثار متعددی از خود به یادگار گذاشته است. برخی از کتب ایشان در سطح فهم خواص و اهل علم است و برخی دیگر برای اقشار مختلف نگاشته شده که نشانه اهتمام و توجه زیاد علامه به نیازهای فکری جامعه است. از جمله مهم‌ترین کتب ایشان می‌توان به؛ المیزان فی تفسیر القرآن،‌ اصول فلسفه،‌ بدایه‌ الحکمه، نهایه الحکمه، شیعه در اسلام، قرآن در اسلام،‌ حاشیه بر اسفار ملاصدرا،‌ حاشیه بر اصول کافی، حاشیه بر بحارالانوار، حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی اشاره کرد[۸].

این عالم ربانی که از مفاخر بزرگ اسلام و محققی کم‌نظیر بود،‌در روز ۴ آبان ۱۳۶۰ مصادف با هجدهم محرم‌الحرام ۱۴۰۲ (ه.ق) در شهر قم دعوت حق را لبیک گفت و به لقاء الله پیوست[۹].

بند دوم: آشنایی با تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن بالقرآن»

یکی از آثار ارزشمند مرحوم علامه طباطبایی(ره)، کتاب شریف «المیزان فی تفسیر القرآن بالقرآن» است که به حق می‌توان آن را یکی از آثار ماندگار و ممتاز عصر معاصر دانست. این کتاب به دلیل تعدد مجلدات،‌تنوع موضوعاتی که به آن پرداخته،‌ سبکی که در تفسیر برگزیده و نقادی آن از احادیث، نه تنها در میان تألیفات علامه نظیر ندارد، بلکه در نوع خود به لحاظ جنبه تفسیری، کلامی و حدیثی یگانه می‌باشد.

نگارش این تفسیر در سال ۱۳۷۴(ه ق) آغاز شد و پس از نزدیک به بیست سال تلاش در ۲۳ رمضان ۱۳۹۲ (ﻫ .ق) و مصادف با شب قدر به پایان رسید. اولین مجلد این تفسیر در سال ۱۳۷۵(ﻫ.ق)/ ۱۳۳۴(ﻫ.ش) انتشار یافت. علامه طباطبایی(ره) این تفسیر را به زبان عربی نگاشته و در زمان حیات ایشان و به خواست خود علامه،‌به فارسی نیز ترجمه گشته است.

علامه طباطبایی(ره) پس از ترک نجف و بازگشت به تبریز، به فکر نوشتن تفسیر و تلفیق آیات و روایات افتاد و در مورد زمینه‌های شکل‌گیری تفسیر المیزان می‌گوید:

«من اول در روایات بحار، بسیار فحص و تتبع کردم که از این راه کاری کرده باشم و درباره روایات،‌تألیفی در موضوعی خاص داشته باشیم. بعد در تلفیق آیات و روایات زحمت بسیار کشیده‌ایم تا این که به فکر افتادیم برقرآن تفسیری بنویسیم ولی چنین پنداشتیم که چون قرآن بحر بی‌پایانی است، اگر به همه آن بپردازیم، مبادا توفیق نیابیم. لذا آنچه از قرآن در اسماء و صفات الهی و آیات و از این‌گونه امور بود،‌جدا کردیم که هفت رساله مستقل در هفت موضوع تألیف کرده‌ایم تا این‌که به تفسیر قرآن اشتغال ورزیدیم.»[۱۰]

در بیان اهمیت این تفسیر سخن بسیار گفته شده است. استاد شهید مطهری درباره این تفسیر می‌نویسد:

«کتاب تفسیر المیزان ایشان یکی از بهترین تفاسیری است که برای قرآن مجید نوشته شده … من می‌توانم ادعا کنم بهترین تفسیری است که در جهان شیعه و سنی از صدر اسلام تا امروز نوشته شده …»[۱۱]

آیت الله سبحانی درباره المیزان می‌گوید: خدمت دوم که تفسیر المیزان انجام داده، این است که مشکلات احادیثی را که پیرامون آیات وارد شده، حل کرده است و در ضمن حل مشکلات، احادیثی را که با ظواهر و نصوص قرآن موافق نیست، به دستور خود پیشوایان معصوم(ع)، طرح کرده و آن‌ها را غیر صحیح خوانده است[۱۲]. … یکی از ارزشمندترین خدمات استاد در تفسیر، داوری پیرامون این احادیث است که به صورت محققانه، صحیح را از باطل جدا کرده و حقایق ناب را در اختیار خوانندگان کتاب قرار داده است[۱۳].

بند سوم: ویژگی‌های تفسیر المیزان

تفسیر المیزان از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است که باعث امتیاز آن از دیگر تفاسیر، گردیده است. در این بخش به تناسب موضوع، به اختصار به بیان برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این تفسیر اشاره خواهیم  کرد:

– بهره‌گیری از روش تفسیری قرآن به قرآن

بهترین و کارآمدترین شیوه تفسیر قرآن،‌که شیوه تفسیری اهل بیت(ع) نیز هست،‌روش خاصی است که به تفسیر قرآن به قرآن موسوم شده است. در این روش،‌هر آیه از قرآن کریم با تدبر در سایر آیات قرآنی و بهره‌گیری از آن‌ها، باز و شکوفا می‌شود. تبیین آیات فرعی به وسیله آیات اصلی و محوری و استناد و استدلال به آیات قوی‌تر در تفسیر، بر این اساس است چرا که برخیاز آیات قرآن کریم همه مواد لازم را برای پی‌ریزی یک بنیان مرصوص معرفتی در خود دارد و برخی از آیات تنها عهده‌دار بخشی از مواد چنین بنایی است. آیات دسته دوم با استمداد از آیات گروه اول تبیین و تفسیر می‌شود.[۱۴]

[۱]. علی الاوسی، روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ‌ترجمه سید حسین میرجلیلی(بی جا، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ‌تابستان ۱۳۷۰ ش)، ص ۵۷٫

[۲]. سید محمدحسین حسینی طهرانی، مهر تابان، (مشهد، علامه طباطبایی‌ ، ۱۴۱۷ ق)، ص ۳۵٫

[۳]. الاوسی، همان ص ۶۶٫

[۴]. غلامرضا گلی زواره، جرعه‌های جانبخش، (قم: انتشارات حضور، ‌۱۳۷۷ ش)، ص ۵۸- ۸۰٫

[۵]. همان، ص ۶۷٫

[۶]. الاوسی، همان، ص ۶۵٫

[۷]. همان، ‌ص ۵۸٫

[۸]. نفیسی، همان، ص ۸۴- ۸۵٫

[۹]. حسینی طهرانی، همان، ص ۲۵٫

[۱۰]. نفیسی، همان، ص ۸۶٫

[۱۱]. مرتضی مطهری، حق و باطل( ‌تهران ، انتشارات صدرا، ‌۱۳۶۲)، ص ۸۶٫

[۱۲]. جعفر سبحانی، سیمای فرزانگان. (قم: موسسه امام صادق(ع)، ۱۳۷۹ش)، ص ۵۴۷٫

[۱۳]. همان، ص ۵۵۹- ۵۶۰٫

[۱۴]. عبدالله جوادی آملی، تسنیم ، (قم: مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۷ ش)، ج ۱، ص ۶۱٫

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.