پیشینه تحقیق برنامه ی جهانی راهکارها و فن آوریهای حفاظت آب و خاک دارای ۲۸ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

۱-۱- مقدمه    ۵
۱-۲- تعاریف و اصطلاحات    ۷
۱-۲-۲- آبخیزداری    ۷
۱-۲-۳- اقدامات    ۸
۱-۲-۴- ارزیابی    ۸
۱-۲-۵- فنآوری    ۸
۱-۲-۶- فنآوریهای حفاظت آب و خاک    ۹
۱-۲-۷- راهکارهای حفاظت آب و خاک    ۱۲
۱-۲-۸- مدیریت پایدار زمین یا SLM     ۱۲
۱-۲-۹- حفاظت آب و خاک    ۱۲
۱-۲-۱۰- تخریب زمین    ۱۲
۱-۲-۱۱- تخریب فیزیکی    ۱۳
۱-۲-۱۲- مرحلهی پیشگیری    ۱۴
۱-۲-۱۳- مرحلهی کاهش    ۱۴
۱-۲-۱۴- مرحلهی احیاء    ۱۴
۱-۲-۱۵- کاربری اراضی    ۱۴
۱-۲-۱۶- کاربران اراضی    ۱۵
۱-۱۲-۱۷- طول دورهی رشد (LGP)    ۱۵
۱-۲-۱۸- گروههای فنآوری حفاظت آب وخاک    ۱۵
۱-۲-۱۸-۱- کشاورزی حفاظتی    ۱۵
۱-۲-۱۸-۲- کود/ کمپوست (اصولاً اقدامات زراعی)    ۱۶
۱-۲-۱۸-۳- نوارها/ پوشش گیاهی (اصولا اقدامات گیاهی)    ۱۶
۱-۲-۱۸-۴- تلفیق جنگل با زراعت    ۱۶
۱-۲-۱۸-۵- جمعآوری آب (سازه با گیاهی)    ۱۶
۱-۲-۱۸-۶- کنترل خندق (ترکیبات سازهای با گیاهی)    ۱۷
۱-۲-۱۸-۷- تراس/سکوها (سازهای، اما اغلب ترکیب شده با گیاهی و یا زراعی)    ۱۷
۱-۲-۱۸-۸- مدیریت مراتع (اقدامات مدیریتی با ترکیب اقدامات گیاهی و زراعی)    ۱۷
۱-۲-۱۸-۹- دیگر فنآوریها    ۱۸
۲-پیشینهی تحقیق    ۱۸
۲-۱- تعریف برنامهی جهانی راهکارها و فنآوریهای حفاظت آب و خاک (WOCAT)    ۱۸
۲-۱-۱- پرسشنامهی WOCAT    ۱۹
۲-۲- مطالعات داخلی    ۲۰
۲-۳- تحقیقات و مطالعات خارجی    ۲۳
منابع    ۲۶

منابع

رحیمی، م.، ۱۳۸۹، بررسی کاربرد برنامه­ی WOCAT در ارزیابی اقدامات حفاظت آب و خاک در استان فارس، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ص۲۰۲٫

دهقان، ع.، ۱۳۶۳، فرسایش خاک در ایران و لزوم جلوگیری از آن، مجله­ی زیتون، شماره­ی ۴۱، ص ۴۱-۳۶٫

سلیمان­پور، س. م.، شعربافی، آ. و ذوالفقاری. م.، ۱۳۹۲، ارزیابی و مقایسه­ی فعالیت­های بیولوژیک و سازه­ای با استفاده از برنامه­ی WOCAT (مطالعه­ی موردی: روستای شیب­جدول واقع در جنوب غرب شیراز)، مجموعه مقالات نهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، یزد.

فراشی، ا. و غفاری، گ.، ۱۳۸۸، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح­های آبخیزداری (مطالعه­ی موردی: حوزه­های آبخیز شمال و جنوب زنجان)، مجموعه مقالات پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، مدیریت طبیعی بلایای طبیعی، ص۶٫

مهدوی، ح. و گلپایگانی، ف.، ۱۳۸۸، ارزیابی اقتصادی اجتماعی آبخوان چنداب، مجموعه مقالات پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، مدیریت پایدار بلایای طبیعی، ص۱۳٫

سیاهی اتابکی، ف.، ۱۳۸۲، ارزیابی اقدامات آبخیزداری انجام شده در حوزه­ی آبخیز سد درودزن استان فارس با استفاده از برنامه­ی WOCAT، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشکده­ی کشاورزی دانشگاه شیراز، ص۹۳٫

شعربافی، آ. و سلیمان­پور، س. م.، ۱۳۹۱، ارزیابی اقدامات حفاظت آب و خاک توسط برنامه­ی WOCAT در حوزه آبخیز آینه­قری روستای شیب جدول استان فارس، مجموعه مقالات هشتمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، خرم­آباد.

صوفی، م.، ۱۳۸۳، فرآیند ایجاد خندق و نرخ رشد آن در لامرد و علامرودشت. گزارش نهایی طرح‌های تحقیقاتی وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، پژوهشکده­ی حفاظت خاک و آبخیزداری، شماره­ی ثبت ۷۰۲/۸۳، ص۹۹٫

ضیائی، ح.، ۱۳۸۰، اصول مهندسی آبخیزداری، انتشارات آستان قدس رضوی، ص ۵۴۲٫

۱-۱- مقدمه

از آن جا که یک آبخیز، سیستمی طبیعی است که عوامل بیرونی غیر طبیعی (انسانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی) نیز در آن تأثیر می­گذارند، نحوه­ی برخورد و مدیریت این سیستم برای دستیابی به اهداف مورد نظر بسیار پیچیده و حساس است. از این رو تنظیم برنامه­ها و طرح­های دقیق بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و انسانی با موفقیت چندانی روبرو نخواهد شد.

امروزه، حفاظت آب و خاک اهمیت جهانی دارد. کوفی عنان دبیر اسبق سازمان ملل متحد بیان می­دارد که ۳/۱ زمین­های جهان تخریب یافته­اند (رحیمی، ۱۳۸۹؛ به نقل از یونسدی[۱]۲۰۰۵). در سطح بین­المللی، ۹۲ درصد از خاک، به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کشاورزی تخریب یافته است؛ ۲۸ درصد توسط آزمایش­های کشاورزی، ۳۵ درصد توسط چرای مفرط، و ۲۹ درصد توسط قطع درختان جنگلی برای توسعه­ی اراضی کشاورزی جدید (رحیمی، ۱۳۸۹؛ به نقل از سیمونوس[۲]۱۹۹۶).

فن­آوری­های حفاظت آب و خاک به راه­های مختلف به طور مؤثر با تخریب زمین مبارزه می­کند اما بیشتر زمین­های کشاورزی هنوز به­طور مؤثر مورد حفاظت قرار نگرفته­اند و حفاظت آب و خاک نیاز به گسترش بیشتری دارد. منافع پتانسیل اکوسیستم فرای کاهش فرسایش خاک و از دست دادن آب است. اینها شامل عملکرد هیدرولوژیکی آبخیز تضمین جریان پایه، کاهش سیلاب، و تصفیه­سازی منابع آب، و نیز ترسیب کربن و نگهداری از تنوع زیستی بر روی زمین و زیر­زمین می­باشند (لینیگر[۳] و همکاران، ۲۰۰۸).

با افزایش سریع جمعیت جهان، میزان بهره­برداری انسان از زمین و طبیعت افزایش یافته و در نتیجه باعث تخریب هر چه بیشتر و سریع­تر زمین و طبیعت گردیده ­است که این یکی از معضلات بسیار مهم قرن بیست و یکم خصوصا در کشورهای جهان سوم و همچنین ایران می­باشد. به منظور تلاش برای پیشگیری از این روند، دولت­ها و سازمان­های بین­المللی مربوطه، اصول و روش­های مدیریت آبخیزداری را از دهه­ی ۱۹۶۰ تاکنون به­ کار ­گرفته­اند (لینیگر و همکاران، ۲۰۰۸).

سرمایه‌گذاری در اقدامات حفاظت آب و خاک، نیازمند بررسی دقیق و طراحی بر مبنای تجربیات ثبت شده و ارزیابی اثرات و منافع حاصل از اقدامات است. تلاش­های دسته­جمعی و منابع کافی برای کسب دانش و آموختن از موفقیت­های حفاظت آب و خاک امری لازم و ضروری است؛ لذا این سرمایه‌گذاری­ها ارزش بودجه­ی مصرف شده را بر مبنای اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی معین می­سازد. هر روزه در جهان کاربران اراضی و متخصصان حفاظت آب و خاک تحقیقات و آزمایش­های بسیاری در رابطه با مدیریت خاک، بهبود حاصلخیزی زمین و حفاظت منابع انجام می­دهند و به دانسته­های زیادی دست پیدا می­کنند که بسیاری از آن­ها دارای ارزش بالایی است اما متأسفانه به دلیل نداشتن یک روش استاندارد و یکنواخت ارزیابی نمی­توان نتایج حاصل پروژه­های مختلف را در نقاط مختلف با شرایط اکولوژیک متفاوت مقایسه نمود و بنابراین نتایج حاصل از اجرای این پروژه­ها در سطح محلی باقی­مانده و امکان استفاده از آن میسر نبوده در حالی­که ممکن است این پروژه­ی حفاظت آب و خاک یکی از انواع موفق حفاظت آب و خاک باشد.

با توجه به کمبود موجود در سطح بین­المللی برنامه­ی WOCAT در سال ۱۹۹۲ توسط انجمن جهانی حفاظت آب و خاک پیشنهاد و مصوب شد. برنامه­ی­ بررسی جهانی راه­کارها و فن­آوری­های حفاظت[۴] یا WOCAT، یک شبکه­ی جهانی از همکاری مؤسساتی است که از سال ۱۹۹۲ برای جمع­آوری و استاندارد­سازی اطلاعات با­ جمع­آوری نمودن، تشریح و ساختن داده­های قابل ­استفاده از نمونه­های موفق فن­آوری­ها و راه­کارهای حفاظت آب و خاک جهان می‌باشد. این روش کار متناسب با نیازهای فردی متخصصان و مؤسسات مختلف در مقیاس­های گوناگون از محلی تا ملی، منطقه­ای و قاره­ای، و به منظور کسب و کامل نمودن تجربیات با ­ارزش متخصصان حفاظت آب و خاک طراحی شده ­است. این روش­ کار برای متخصصان و دانشمندان حفاظت آب و خاک این امکان را به­ وجود می­آورد که دانسته­های حاصل از پروژه­های خود را با یکدیگر تقسیم نموده و دانش خود را افزایش و از آن­ها در تحقیقات خود استفاده و در شکل­گیری بهترین تصمیمات در سطح مزرعه و در سطوح بالاتر یکدیگر را یاری کنند (رحیمی، ۱۳۸۹).

WOCAT مناسب­ترین روش دستیابی به یک سیستم مدیریت اطلاعات به خوبی آزمایش شده (IMS[5]) شامل یک استاندارد برای جمع­آوری، ذخیره، تجزیه و تحلیل آزمایش­های حفاظت آب و خاک، و به ­طور هم­زمان، یک چهارچوب برای ارزیابی، پایش و مبادله­ی اقدامات حفاظت آب و خاک را به وجود آورده است (رحیمی، ۱۳۸۹).

۱-۲- تعاریف و اصطلاحات

۱-۲-۲- آبخیزداری

آبخیزداری عبارت است از مدیریت و بهره­برداری هماهنگ، یکپارچه و قانونمند از منابع طبیعی، کشاورزی، انسانی و اقتصادی یک آبخیز به گونه­ای که منابع آب و خاک کاملاً حفظ گردیده و دچار تبعات منفی نگردد (ضیائی، ۱۳۸۰).

آبخیز عبارت است از مساحتی از سطح زمین که اطراف آن را ارتفاعات در برگرفته و رواناب حاصل از نزولات جوی بر روی این سطح در پست­ترین نقطه متمرکز شده و از آن خارج می­گردد (ضیائی، ۱۳۸۰).

۱-۲-۳- اقدامات[۶]

عناصر یا اجزای فن­آوری­های[۷] حفاظت آب و خاک هستند (لینیگر، ۲۰۰۸).

 ۱-۲-۴- ارزیابی

ارزیابی فعالیتی است بعد از اجرا (رحیمی، ۱۳۸۹؛ به نقل از ایمبودن[۸]، ۱۹۸۷). ارزیابی نتیجه بررسی و جمع­آوری داده­ها درباره­ی پژوهش خاص، برنامه یا یک سازمان می­باشد (رحیمی، ۱۳۸۹؛ به نقل از اسنیدر[۹] ۱۹۸۱).

 ۱-۲-۵- فن­آوری[۱۰]

شامل یک یا چند اقدام[۱۱] برای جلوگیری یا کاهش تخریب اراضی به منظور افزایش تولید و درآمد و افزایش امید به زندگی در سکنه­ی آبخیزها صورت می­گیرد. به­ عنوان مثال سکوبندی[۱۲] یک فن­آوری است و شامل چند نوع اقدام[۱۳] می­باشد که عبارتند از اقدامات سازه­ای[۱۴]، اقدامات گیاهی[۱۵] نظیر کشت گیاهان مختلف زراعی، باغی، و یا مرتعی بر روی سکو و اقدامات کشاورزی[۱۶] نظیر شخم زدن روی خطوط تراز است. این فن­آوری بر حسب اقلیم (خشک، نیمه­ خشک، نیمه­ مرطوب، مرطوب)، نوع کاربری اراضی (زراعت سالانه، زراعت دائمی، چراگاه، جنگل، معدن، و …)، نوع تخریب (فرسایش آبی، فرسایش بادی، تخریب شیمیایی، تخریب فیزیکی، تخریب پوشش گیاهی، سازه­ای، مدیریت) و نوع دخالت (پیشگیری، کاهش، احیا) صورت می­پذیرد (لینیگر، ۲۰۰۸).

۱-۲-۶- فن­ آوری­های حفاظت آب و خاک[۱۷]

عبارت است از یک یا چند اقدام حفاظتی برای جلوگیری و کاهش فرسایش و افزایش تولیدات در زمین که این اقدامات در ۴ دسته، به شرح زیر طبقه­بندی می­شود (لینیگر، ۲۰۰۸).

الف: اقدامات زراعی[۱۸]

اقدامات زراعی، به عنوان مثال، کشاورزی حفاظتی، کود/کمپوست، کشت روی خطوط تراز،      مالچ­پاشی، مخلوطی از انواع کشت زراعی و … ، را شامل می­شود.

– این اقدامات معمولاً مربوط به محصولات یک ساله هستند.

– در یک دوره­ی رشد و یا در یک فصل تکرار می­شوند.

– طول عمر کوتاهی دارند و دائمی نیستند.

– به صورت موضعی اجرا نمی­شوند.

– منجر به تغییر در نیمرخ شیب نمی­شوند.

[۱] – UNCDD

[۲] – Simmons

[۳] – Liniger

[۴] – World Overview of Conservation Approaches and Technologies

[۵]– Information Management System

[۶] – Measures

[۷] – Technologies

[۸] – Imboden

[۹] – Schneider

[۱۰] – Technology

[۱۱] – Measure

[۱۲] – Terracing

[۱۳] – Measure

[۱۴] – Structural Measures

[۱۵] – Vegetative Measures

[۱۶] – Agronomic Measures

[۱۷] – SWC Technologies

[۱۸] – Agronomic Measures