پیشینه تحقیق شاخصه های حاکمیت خرد جمعی و موانع برقراری آن در قرآن و حدیث دارای ۶۲ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول    ۴
شاخصههای حاکمیت خرد جمعی در قرآن و حدیث    ۴
تعریف خرد جمعی    ۴
مقدمه    ۶
۱-۱٫ مسئولیت پذیری    ۷
۱-۲٫ تکریم دیگران    ۹
۱-۳٫ رشد شخصیت    ۱۲
۱-۴٫ ایجاد الفت و تألیف قلوب    ۱۳
۱-۵٫ رشد فکری    ۱۶
۱-۶٫ خلاقیت و نوآوری    ۱۸
۱-۷- عدم پیشداوری    ۲۱
۱-۸٫ اخلاقی زیستن    ۲۳
۱-۹٫ وحدت و امنیت    ۲۶
۱-۱۰٫ شایسته سالاری    ۲۷
۱-۱۱٫ عدم تعصب و جزمیت    ۲۹
فصل دوم    ۳۱
موانع برقراری حاکمیت خرد جمعی در جامعه قرآنی    ۳۱
۲-۱٫ خودپرستی    ۳۳
۲-۲٫ تقلید کورکورانه    ۳۵
۲-۳٫ تقدیرگرایی    ۳۸
۲-۴٫ استبداد و خودکامگی    ۴۰
۲-۵٫ عدم اعتماد عمومی    ۴۲
۲-۶٫ عدم آزادی اندیشه    ۴۴
۲-۷٫ تحجر    ۴۶
۲-۸٫ هم ستیزی و عدم هم اندیشی    ۴۸
۲-۹٫ ظاهر نگری و سطحی نگری    ۵۱
۲-۱۰- خمودی و سستی    ۵۲
منابع و مآخذ    ۵۵

منابع

قرآن کریم: مترجم فولادوند، محمدمهدی، تهران: دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۵ق.

نهج البلاغه: جمع و تدوین: شریف رضی، محمد بن حسین، تصحیح: صبحی صالح، مترجم: دشتی، محمد، قم: انتشارات مشهور، ۱۳۷۹٫

. میری، علی، تدبیر(پژوهشی پیرامون مدیریت)، تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب، ۱۳۸۳٫

آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین، شرح آقا جمال الدین خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۶۶ش.

آنتونی، رابرت، جان دیردین، نوردتن به فورد، ، نظام­های کنترل مدیریت، تخلیص و ترجمه­ی محمد تقی ضیایی بیدگلی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، ۱۳۷۲٫

آنتونی، گیدنز، پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۷٫

تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۲۹ق.

ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد، المصنف فی الاحادیث و الآثار، تحقیق سید محمد اللحام، بیروت: دار الفکر، ۱۴۰۹ق.

عمید، حسن، فرهنگ فارسی، تهران: مؤسسه امیر کبیر، ۱۳۸۱٫

ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین، ۱۴۰۴ق.

ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، قم: علامه، ۱۳۷۹٫

ابن منظور، جمال الدین، محمد بن حسن، لسان العرب، بیروت: دار صادر. ۱۴۱۴ق.

ابوالفتوح رازی، حسن بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۸۵٫

استادی، رضا، شوری در قرآن و حدیث، قم: بنیاد فرهنگی امام رضا علیه السلام، ۱۳۶۰

اسفندیاری، محمد، حقیقت و مدارا، تهران: موسسه­ی فرهنگی دین پژوهی بشرا، ۱۳۹۰٫

 فصل اول:شاخصه­ های حاکمیت خرد جمعی در قرآن و حدیث

تعریف خرد جمعی

خرد جمعی از لحاظ لغوی از دو کلمه­ی «خرد» و «جمع» تشکیل شده که «خرد» صفت و به معنای عقل، ادراک، دریافت، فهم بوده (معین، ۱۳۷۱، ج۱، ص۱۴۰۸). و جمع به معنای گردآوردن، فراهم کردن، چیزهای پراکنده را گردآوردن، و نیز به معنی جماعت، گروه و گروه مردم است (عمید، ۱۳۸۱، ج۱، ص۸۲۷).

بنابراین خرد جمعی معادل شورا در لغت به معنای رای زدن با هم برای به دست آوردن نظر و رای است (قرشی، ۱۳۷۵، ج۴، ص۸۸). که به طور دو یا چند جانبه برای استفاده کردن از نظر یکدیگر صورت می­پذیرد.

در اصطلاح به معنای هم فکری، در کارها و استفاده از رأی، عقل، علم و سلیقه دیگران و کسب اطلاع از رأی اهل خبره و اصحاب رأی در مسائل مختلف برای اختیار اصلح است (قله جی، ۱۴۰۸ق، ص۴۳۲).

خرد جمعی معادل افکار عمومی شامل نگرش­ها، ارزش­ها و باورهای عموم مردم است. در دموکراسی فرض بر این است که خرد جمعی به طور مستقیم بر روی تصمیم گیری­های سیاسی تأثیر می­گذارد (بشیریه، ۱۳۶۸، ص۴۰۹).

عقل جمعی پس آن نوعی از استدلال جمعی است که دانشمندان امت عهده­دار آن هستند (حنفی، بی­تا، ج۴، ص۲۸۴).

خرد جمعی، را حس عمومی یا عرف عام نیز ترجمه کرده­اند. اما، برای تفهیم بیشتر موضوع، آن را به معنی جان جمعی و روح جمعی گرفته اند. (خرد جمعی را به سخنی می­توان ضمیر ناخودآگاه کالبد جامعه دانست) شهید مطهری می­نویسد:

از نظر قرآن کریم، یکی از شاخص­های جامعه دینی این است که مؤمنان دارای روح اجتماعی هستند. معنای روح اجتماعی، این است که جامعه زنده باشد. زنده بودن اجتماع به این است که در افراد آن اجتماع حس اجتماعی و عاطفه اجتماعی و یک نوع درد اجتماعی وجود داشته باشد (مطهری، ۱۳۷۲، ج۲۲، ص۱۹۰).

در بین پدیده­های روانی جمعی، خرد جمعی گسترده­ترین و آشکارترین آن­هاست. این پدیده

ی شگرف که با پویایی و توانمند خود سرنوشت جامعه را رقم می­زند، به موتوری می­ماند که چرخ­های ماشین اجتماعی را به گردش در می­آورد. اسلام که همواره به خروج مردم از تاریکی

های جهل، اسارت و استبداد و هدایت آن­ها به نور علم و آزادی می­اندیشد، می­تواند برآرا و افکارشان وقعی نگذارد. بر خلاف آن، قرآن تا آن جا به اندیشه­ها و استعدادهای تک تک افراد جامعه ارج می­نهد که سوره­ای با عنوان «شوری» بر رسول خدا نازل می­شود (ملکی، ۱۳۵۹، ص۱۹).

بر این اساس خرد جمعی رایحه­ای از ریاحین خلاقیت و لایحه­ای از تبیین عقلانیت است. خرد جمعی غبار جهل می­زداید و پرتو انوار عقل می­افزاید. خرد جمعی پنجره­ای است که به بوستان سرسبز اندیشه­ها بار می­شود. انسان را از تنگنای خودپسندی، خودمحوری و خودکامگی می­رهاند و در پرتو خودباوری بر بلندای قله­ای رفیع مشارکت می­نشاند.

مقدمه

جامعه ­شناسان با کاوش مفهوم رفتار اجتماعی به مفهومی بس مهم به نام جهت­گیری رفتار اجتماعی راه یافته­اند. جهت­گیری رفتاری یک جامعه می­تواند مثبت باشد یا منفی. آن­گاه که جهت­گیری رفتاری یک جامعه مثبت باشد، مسیر جامعه رو به کمال و تعالی خواهد بود و آن-گاه که منفی باشد، جامعه رو به زوال و انحطاط خواهد رفت. خرد جمعی، هم نشانه زنده بودن و بیداری جامعه است، هم زنده و بیدار بودن جامعه را تقویت کرده، و آن را استمرار می­بخشد. از یک سو، هر چه سطح حاکمیت خرد جمعی در جامعه افزایش یابد، کنش اجتماعی، سازمان یافته­تر می­شود، از سوی دیگر، هر چه کنش اجتماعی سازمان یافته­تر و نظام­مندتر باشد، سطح بالاتری از حاکمیت خرد جمعی را ایجاد می­کند. بنابراین خرد جمعی، یک کنش مثبت، کارساز و پر برکت اجتماعی است که بر زمینه آگاهی و اراده و خواست روئیده و نشان­گر حیات یک جامعه است.

لذا ساختار شناسی یک زندگی دینی به عوامل معتددی وابسته است، و از سوی دیگر بهبود کیفیت سطح زندگی، حاکمیت خرد جمعی باعث تشکیل شاکله­ای مستحکم و تشکیل سبکی واضح و مدون خواهد بود. برای اینکه جامعه بتواند به درستی از عهده­ی این امر برآید ضروری است که تعدادی از شاخصه­های حاکمیت خرد جمعی در جامعه اسلامی با توجه به آیات و روایات معصومین علیهم السلام مورد بررسی قرار گیرند

۱-۱٫ مسئولیت پذیری

مسئولیت­ پذیری از مهم­ترین شاخصه­های حاکمیت خرد جمعی در معارف وحیانی است. خرد جمعی مردم را بر می­انگیزد تا در کوشش­های گروه خود مسؤولیت بپذیرند. این فراگرد اجتماعی است که به یاری آن مردم به مرحله خود درگیر در جامعه می­رسند و خواهان کامیابی جامعه خود می­باشند. در حالی که افراد برای کوشش­های گروهی به پذیرش مسئولیت رو می‌آورند و در می‌یابند که آن چه را خود می‌خواهند انجام می‌دهند یعنی آنکه کاری را به پایان می­رسانند که خود را برای آن مسئول می­شمارند. از دیدگاه اسلام، انسان موجودی مسئول در برابر جامعه است و این مسئولیت پذیری نشأت گرفته از توانایی عقلی وی در تصمیم­گیری صحیح و انتخاب اعمال و رفتارهای درست است. این انتخاب­گری را می­توان اختیار نامید که عبارت است از اعمال نظارت و سلطه­ی شخصیت بر دو قطب مثبت و منفی کار یا ترک شایسته با هدف­گیری خیر (جعفری، ۱۳۶۹، ص۳۶۳).

شکل­گیری اجتماع مسئول و صالح نیازمند شرایط و زمینه­های اساسی است که در این میان، خرد جمعی مهم­ترین ساز و کار تحقق چنین اجتماعی است.

در قرآن مجید آیات فراوانی وجود دارد که اهمیّت مسئولیّت پذیری و وظیفه شناسی را برای انسان بیان کرده است؛ آن جا که مسئولیت فرماندهی بنی اسرائیل به طالوت جوان داده می­شود: «وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طالُوتَ مَلِکاً» (بقره/۲۴۷) و پیامبرشان به آنان گفت: «در حقیقت، خداوند، طالوت را بر شما به پادشاهى گماشته است.

خداوند سبحان در آیه دیگر می­فرمایند: ﴿فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیْهِمْ وَ لَنَسْئَلَنَّ الْمُرْسَلِینَ﴾ (اعراف/۶)؛ «پس، قطعاً از کسانى که پیامبران‏ به سوى آنان فرستاده شده‏اند خواهیم پرسید، و قطعاً از خود فرستادگان نیز خواهیم پرسید». مردم موظفند در ولایت و فرمان خدا باشند و از ولایت طاغوت­ها کنار باشند بنابراین هم پیامبران مسئولند که این تکلیف را برسانند و هم مردم مسئولند که به آن عمل کنند» ولى پیامبران از عهده این مسئولیت برآمده‏اند عقوبت و محکومیت تنها از آن سایر انسان­ها خواهد بود که از پیغمبران اطاعت نکرده‏اند (قرشی، ۱۳۷۷، ج۳، ص۳۶۴).

خرد جمعی، نشان می­دهد که رهبر و حاکم (مسئولین) به مردم توجه دارند و حتی برای رأی و نظر آنان ارزش قائلند. لذا افراد در جامعه احساس مسئولیت می­کنند و حس مشارکت­جویی در امور، در آنان تقویت می­شود و این خود بر استحکام حکومت در برابر حوادث داخلی و خارجی می افزاید.

نظام حقوقی اسلام نظامی تکلیف گراست؛ به عنوان مثال در متون دینی وقتی صحبت از حقّ انسـان­ها می­شود بحث از حقوقی است که انسان­های دیگر بر ما دارند و به عبارت دیگر مسئولیّتی که ما در قبال دیگران داریم. البته چون این حقوق طرفینی است ما نیز این حقوق را بر عهده دیگران داریم امّا به دلیل همان بعد سازندگی و تربیت و هدایت که دین اسلام برای خود، قائل است در بیان به جنبه تکلیف و وظیفه و مسئولیّت، توجّه بیشتری می­کند؛ لذا امام سجّاد علیه السّلام می فرمایند: «اعلم أن لله عز و جل علیک حقوقا محیطه بک فی کل حرکه تحرکتها أو سکنه سکنتها أو حال‏ حلتها أو منزله نزلتها أو جارحه قلبتها أو آله تصرفت فیها فأکبر حقوق الله تعالى علیک ما أوجب علیک لنفسه من حقه الذی هو أصل الحقوق» (مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج۷۱، ص۲)؛ «بدان که خدای عزّوجلّ را بر تو حقوقی است که در هر جنبشی که از تو سر می­زند و هر آرامشی که داشته باشی و یا در هر حالی که باشی یا در هر منزلی که فرود آیی یا در هر عضوی که بگردانی یا در هر ابزاری که در آن تصرّف کنی، آن حقوق اطراف تو را فرا گرفته است. بزرگترین حقّ خدای تبارک و تعالی همان است که برای خویش بر تو واجب کرده؛ همان حقّی که ریشه همه حقوق است).

حضرت علی علیه السلام در مورد کسانی که به ظاهر در اجتماع حضور دارند، و نسبت به همه چیز بی­تفاوت هستند و به هیچ واکنش و عکس العملی درباره مردم و رخدادهای جامعه از خود نشان نمی­دهند، می­فرمایند: «شهودا غیبا و ناظره عمیاء و سامعه صماء و ناطقه بکماء رایه؛ لا تأخذون‏ حقا و لا تمنعون ضیما» (نهج البلاغه، خطبه ۱۰۷-۱۲۳)؛  «به تن حاضر و به دل غایب، توان دیدنتان هست و چون کوران نمی­بینید، توان شنیدنتان هست و چون کرا ن نمی­شنوید، توان سخن گفتن­تان هست و چون لالان هیچ نمی­گویید؛ و نه در صدد گرفتن حقی هستید و نه در خیال رفع ستمی».  اسلام نه تنها فرد را برای خود در مقابل خداوند مسئول و متعهد می­داند، بلکه فرد را از نظر اجتماع هم مسئول و متعهد می­داند. امر به معروف و نهی از منکر هم همین است که ای انسان تو تنها از نظر شخصی و فردی در برابر ذات پروردگار مسئول نیستی تو در مقابل اجتماع هم مسئولیت و تعهد داری (مطهری، ۱۳۶۱، ج۵، ص۶۲).

آثار سودمندی که به برکت ارتباط با جامعه و اجتماع نصیب انسان می شود، بی شک سبب ایجاد حس مسئولیت آدمی در برابر آنان خواهد شد و در این رهگذر، کمترین وظیفه او، بازداشتن خویش از آزار رساندن به دیگران است. حاکمیت خرد جمعی موجب مسؤلیت‌پذیری در تمامی آحاد مردم نسبت به حل مشکلات اجتماعی می­شود. مردم را به تفکر و دقت در امور واداشته، جامعه را از گرفتار شدن در جمود فکری و بی‌تفاوتی باز‌داشته و رسیدن به بهترین راه حل‌ها را امکان‌پذیر می‌کند. لذا مسئولیت­آفرینی به عنوان یکی از شاخصه­های خرد جمعی بستگی به تجارب مختلف انسان در جامعه دارد. هرگاه سبک زندگی مسئولین سرمشق خوبی از مسولیت­پذیری در جامعه باشد و مردم را به همکاری و مشارکت در تصمیم گیری­ها تشویق کنند و از انتقاد و بی­احترامی به مردم بپرهیزند، زمینه مناسبی برای پرورش و احساس مسئولیت در افراد فراهم کرده­اند.

۱-۲٫ تکریم دیگران

بنیاد اساسی فرهنگ دینی، توجه دادن انسان به کرامت ذاتی خویش است «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِیلاً» (اسراء/۷۰) و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم، و آنان را در خشکى و دریا بر مرکبها برنشاندیم، و از چیزهاى پاکیزه به ایشان روزى دادیم، و آنها را بر بسیارى از آفریده‏هاى خود برترى آشکار دادیم.

کرامت حافظ بسیاری از ارزش­های الهی و انسانی است و در حفظ دین، ارزش­های دینی نقش مهمی دارد. حفظ حرمت و ادب حتی در جایی که طرف مقابل به آن پایبند نیست، ضرورت دارد، حضرت ابراهیم علیه­السلام هنگامی زمان هدایت همراه با احترام عمویش آزر با توهین او مواجه شد و فریاد تهدید و تنفر او را شنید. ﴿یا أَبَتِ لا تَعْبُدِ الشَّیْطانَ إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلرَّحْمنِ عَصِیًّا فَتَکُونَ لِلشَّیْطانِ وَلِیًّا * قالَ أَ راغِبٌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِی یا إِبْراهِیمُ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّکَ وَ اهْجُرْنِی مَلِیًّا﴾ (مریم/۴۵و ۴۶)؛ «پدرجان، من مى‏ترسم از جانب [خداى‏] رحمان عذابى به تو رسد و تو یار شیطان باشى. گفت: اى ابراهیم، آیا تو از خدایان من متنفرى؟ اگر باز نایستى تو را سنگسار خواهم کرد، و برو براى مدّتى طولانى از من دور شو». ولی حضرت ابراهیم علیه السلام حرمت او را نگه داشت و فرمود: ﴿قالَ سَلامٌ عَلَیْکَ سَأَسْتَغْفِرُ لَکَ رَبِّی إِنَّهُ کانَ بِی حَفِیًّا﴾ (مریم/ ۴۷)؛ «گفت: «درود بر تو باد، به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش مى‏خواهم، زیرا او همواره نسبت به من پرمهر بوده است» .

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.