پیشینه تحقیق شکل گیری ساختار شهری اصفهان در بستر زمان دارای ۶۷ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه    ۵
مقدمه    ۵
تحقیقات انجام شده    ۵
فصل دوم:اصفهان در بستر زمان    ۹
۲-۱ وجه تسمیه اصفهان    ۹
۲-۲-اصفهان در دوران پیش از اسلام    ۱۴
۲ـ۲ـ۱ اصفهان در دوران مادها    ۱۴
۲ـ۲ـ۲ اصفهان در دوران هخامنشیان    ۱۵
۲ـ۲ـ۳ اصفهان در دوران سلوکیان    ۱۶
۲ـ۲ـ۴ اصفهان در دوران اشکانیان    ۱۷
۲ـ۲ـ۵ اصفهان در دوران ساسانیان    ۱۷
۲ـ۳ اصفهان در دوران پس از اسلام    ۱۸
۲-۳-۱- فتح اصفهان    ۱۸
۲-۳-۲- اصفهان در دوران امویان    ۱۹
۲-۳-۳- اصفهان در عهد عباسیان    ۲۰
۲-۳-۴- اصفهان در دوران آلزیار    ۲۲
۲-۳-۵- اصفهان در دوران آلبویه    ۲۳
۲-۳-۶ اصفهان در دوران سلجوقیان    ۲۵
۲-۳-۷ اصفهان در دوران ایلخانان    ۲۷
۲-۳-۸ اصفهان در دورهی تیمور و جانشینانش    ۲۹
۲-۳-۹ اصفهان در دوران قراقویونلوها و آققویونلوها    ۳۱
۲-۳-۱۰ اصفهان در دوران صفویان    ۳۱
۲-۳-۱۱ اصفهان در دوران افشاریان و زندیان    ۳۵
۲-۳-۱۲ اصفهان در دوران قاجار و پهلوی    ۳۶
فصل سوم:بافت تاریخی اصفهان    ۳۸
۳-۱-موقعیت طبیعی و ساختار کالبدی شهر اصفهان    ۳۸
۳-۱-۱- عوامل طبیعی مؤثر در شکلگیری ساختار شهری اصفهان    ۳۸
۳-۱-۱-۱- دریاچه ی گاوخونی    ۳۸
۳-۱-۱-۲- رودخانه ی زاینده رود    ۳۹
۳-۲- تکامل ساختار شهری اصفهان در ادوار مختلف    ۴۰
۳-۲-۱- شکل گیری شهر دو قلو از اواخر ساسانیان تا قرون اولیهی اسلامی    ۴۱
۳-۲-۲-شکل گیری شهر متمرکز و دارای حصار از اوایل قرن پنجم هجری تا دورهی صفویه    ۴۴
۳-۲-۳-شکل گیری کلانشهر در دورهی صفویه و بعد از آن    ۴۶
۳-۲-۳-۱- دیوار شهر و دروازههای آن    ۴۷
۳-۲-۳-۲-منطقه ی داخل یا محوطه ی شهر    ۴۸
۳-۲-۳-۳-منطقه ی خارج یا حومه ی شهر    ۴۹
۳-۳-تحولات شهری اصفهان از بعد از صفویه تا عصر حاضر    ۵۰
فهرست منابع    ۵۷

 منابع

لوئیس، برنارد، ۱۳۶۳، تاریخ اسماعیلیان، ترجمه­ی فریدون بدره­ای، تهران، توس.

مافروخی، مفضل بن سعد، ۱۳۸۵،  محاسن اصفهان، ترجمه حسین بن محمد آوی، به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری.

مارکوارت، یوزف، ۱۳۷۳، ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی، ترجمه مریم میراحمدی، تهران، انتشارات اطلاعات.

محمدی، محمد، ۱۳۸۲، تاریخچه­ی مطبوعات اصفهان، اصفهان، انتشارات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مستوفی، حمدالله، ۱۳۶۲، نزهه­القلوب، به اهتمام گای لسترنج، تهران، دنیای کتاب.

ـــــــــــــــــــ، ۱۳۶۲، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات امیرکبیر.

جناب اصفهانی، میر سیدعلی، ۱۳۷۱، الاصفهان، اصفهان، نشر گلها.

جناب اصفهانی، میر سیدعلی، ۱۳۸۵، رجال و مشاهیر اصفهان، به تصحیح رضوان پورعصار، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.

حبیبی، محسن، ۱۳۷۸، از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن تفکر و تأثر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

حسینی، صدرالدین ابوالحسن، ۱۳۸۰، زبده التواریخ، ترجمه­ی رمضان روح الهی، تهران، انتشارات ایل شاهسون.

حموی، یاقوت بن عبدالله، ۱۹۷۹، المعجم البلدان، دار احیاء التراث العربی.

مسعودی، علی بن حسین، ۱۳۷۴، مروّج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران­، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم.

نیشابوری، ظهیرالدین، ۱۳۳۲، سلجوقنامه با ذیل سلجوقنامه، تألیف ابوحامد محمد بن ابراهیم، به تصحیح محمد رمضانی، تهران، خاور.

نسوی، شهاب­الدین محمد خرندزی زیدری، ۱۳۴۴، سیرت جلال­الدین مبنکبرنی، به تصحیح مجتبی مینوی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

الهیاری، فریدون، «اصفهان در دوره ایلخانی»، فرهنگ اصفهان، بهار ۱۳۸۰، شماره ۱۹، از ۵۶ تا ۶۷٫

فروزانی، سید ابوالقاسم، «اصفهان در قرون نخستین هجری قمری»، نشریه فرهنگ، پاییز ۱۳۷۵، شماره ۱۹، از ۶۷ تا ۸۴٫

کجباف، علی­اکبر، «بررسی مناسبات حکومت آل زیار و خلفای عباسی»، فرهنگ اصفهان، پاییز و زمستان ۱۳۸۶، شماره ۳۷ و ۳۸، از ۸۷ تا ۹۷٫

کسایی، نورالله، «اصفهان در روزگار آل­بویه و سلجوقیان»، ادبیات و زبان­ها، بهار ۱۳۷۶، شماره ۹، از ۱۷۶ تا ۲۰۲٫

مجلسی، فضل­الله، «خاطراتی از اوضاع اصفهان و یزد در دوران قاجاریه»، خاطرات وحید، خرداد ۱۳۵۲، شماره ۲۰، از ۴۷ تا ۵۰٫

معینی­سام، بهزاد، «ریشه­شناسی واژه­ی اصفهان»، مجله­ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال ششم، بهار و تابستان ۱۳۸۷، از ۱۴۵ تا ۱۵۶٫

فصل اول: مقدمه

مقدمه

تاریخ اجتماعی شهرها یکی از موضوعات بسیار مهم و جالبی در تاریخ است که در تاریخ­های محلی و نیز در منابعی که در مورد تاریخ شهرهای ایران به رشته­ی تحریر درآمده­اند، بدان پرداخته شده است. این­گونه آثار از جمله منابع مهم برای تحقیق و پژوهش در تاریخ ایران محسوب می­شوند؛ چرا که برخلاف تاریخ­های سیاسی، با مطالعه­ی آنان می­توان اطلاعات سودمندی در زمینه­ی اوضاع فرهنگی و اجتماعی محدوده­ی زمانی و مکانی مورد بحث کتاب، بدست آورد؛ به عنوان مثال تنها با رجوع کردن به این آثار است که می­توان درباره­­ی پیشینه­ی   تاریخی ـ اجتماعی محلات قدیمی یک شهر به مطالب مهم و جالبی در حوزه­ی تاریخ اجتماعی و مردم­شناسی دست یافت؛ با این وجود، واقعیت آن است که تعداد این منابع در قیاس با تعداد منابع مربوط به تاریخ­ سیاسی بسیار اندک است و این مسأله از عدم توجه کافی به ارزش و اهمیت تاریخی این منابع ناشی می­شود.

در این میان، شهر اصفهان از جمله شهرهایی است که به دلیل بهره­مندی از موقعیت منحصر به فرد و اهمیت ویژه در طول تاریخ، همواره مورد توجه مورخان و سیاحان بوده است؛ بر این اساس، تعداد قابل توجهی کتاب­ تاریخی ارزشمند با موضوع اصفهان نگاشته شده است؛ با این وجود، ، بیان پیشینه­ی تاریخی شهر اصفهان از منظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی و نیز معرفی بناهای تاریخی و مشاهیر آن می­باشد، ضروری به نظر می رسد.

تحقیقات انجام شده

 به طور کلی می­توان گفت تقریباً در تمامی آثار تاریخی ارزشمندی که درباره­ی شهر اصفهان به رشته­ ی تحریر درآمده، به موضوع محلات این شهر در قالب بیان تعداد محلات در دوره­های مختلف پرداخته­ شده است. مضاف بر این، در این­گونه آثار ضمن معرفی بناهای مهم و تاریخی و نیز بزرگان و مشاهیر شهر، از محلات شهر نیز نام برده شده است. با این حال نویسندگان برخی از آثار مذکور، تمرکز بیشتری بر موضوع محلات داشته­اند و از این طریق اطلاعات بیشتری در این زمینه ارائه داده­اند.

یکی از قدیمی­ترین و ارزشمندترین منابعی که در رابطه با تاریخ اصفهان نگاشته شده است، کتاب «ذکر اخبار اصفهان» نوشته­ی «احمد بن عبدالله ابونعیم اصفهانی» است که از تألیفات مهم قرن پنجم هجری به شمار می­رود. با وجودی که بخش عمده­ی این کتاب شامل معرفی اجمالی محدثان و عالمان بومی و غیربومی اصفهان می­باشد، در مقدمه­ی کتاب، اطلاعات بسیار مهم و جالب­توجهی درباره­ی جغرافیای تاریخی این شهر ارائه شده است. در اینجا ذکر این نکته ضرورت دارد که ابونعیم تقریباً تمامی مطالب کتاب خود را از کتاب­های دو نویسنده­ی معاصر خود یعنی «ابومحمد عبدالله ابن حیان اصفهانی» معروف به «ابوالشیخ انصاری» مؤلف کتاب «طبقات المحدثین باصبهانِ و الواردین علیها» و نیز «حمزه اصفهانی» مؤلف کتاب «اصبهان و اخبارها» اقتباس کرده است[۱]؛ به طوری که در موارد متعدد، مطالب را صریحاً به نقل از این دو نویسنده بیان کرده است (اشرف­صادقی، ۱۳۶۹). در کتاب ابونعیم، از برخی از قدیمی­ترین محلات اصفهان نام برده شده است.

کتاب «محاسن اصفهان» یکی دیگر از آثار ارزشمندی است که در قرن پنجم ه.ق توسط «مفضل بن سعد مافرّوخی اصفهانی» درباره­ی تاریخ اصفهان نگاشته شده است. این اثر در حقیقت کتابچه­ای است به زبان عربی در وصف اصفهان و ذکر پار­ه­ای از محاسن تاریخی و جغرافیایی و ادبی زادگاه نویسنده که توسط «حسین بن محمد بن ابی­الرضا آوی» در نیمه­ی اول قرن هشتم هجری به زبان فارسی ترجمه شده است. آوی با اعمال جرح و تعدیل­های فراوان در متن اصلی کتاب، مطالب را به دلخواه خود در طی هشت باب مرتب کرده و ارائه نموده است. در هر حال، در کتاب مذکور در راستای وصف ستایش­آمیز از اصفهان و ویژگی­های آن، به محلات اصفهان نیز اشاره شده است.

از دیگر آثار ارزشمند مربوط به تاریخ اصفهان، کتاب «جغرافیای اصفهان» نوشته­ی «میرزا حسین­خان تحویلدار اصفهانی» است که در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری به رشته­ی تحریر درآمده است. تحویلدار در کتاب خود در کنار پرداختن به جغرافیای طبیعی، به جغرافیای انسانی نیز پرداخته است؛ چنان­که در حقیقت بیشتر نیروی نویسنده، صرف جمع­آوری مطالب مربوط به جغرافیای انسانی از جمله معرفی طبقات و اصناف مختلف اصفهان شده است. کتاب مذکور نگاه دقیق­تری نسبت به موضوع تعداد محلات و وضعیت آن­ها از لحاظ آبادانی یا ویرانی دارد. مضاف بر این، نویسنده ضمن توصیف موضوعاتی از قبیل میدان­ها، حصارها­، قبرستان­ها و دروازه­های شهر، از برخی از محلات نیز یاد می­کند.

به نقل از مدرسی طباطبایی، کتاب «جغرافیای دارالسلطنه­ی اصفهان و بلوکات و توابع» تألیف «میرزا سلیمان­خان رکن­الملک» با کتاب تحویلدار مشابهت­های بسیاری دارد؛ اما از لحاظ تأکید بر جمع­آوری دقیق نفوس و اماکن شهر اصفهان و بلوکات و توابع آن بسیار مهم­تر است؛ هم­چنان که کتاب تحویلدار از لحاظ وصف اوضاع اجتماعی بر این برتری دارد. میرزا سلیمان­خان در کتاب خود، محلات شهر را با ارائه­ی آمار تفصیلی سکنه­ی هر یک از ذکور و اناث و تبعه­ی ادیان مختلف و خانه­ها و بناهای موجود در هر یک معرفی  می­کند (مدرسی طباطبایی، ۱۳۵۳).

از جمله آثار مهم دیگری که طی دویست سال گذشته درباره­ی تاریخ اصفهان تألیف شده­اند، می­توان به کتاب­هایی هم­چون «سفرنامه­ی اصفهان» نوشته­ی «میرزا غلام­حسین افضل­الملک»، «نصف­جهان فی تعریف الاصفهان» نوشته­ی «محمدمهدی ارباب اصفهانی»، «تاریخ اصفهان و ری و همه جهان» نوشته­ی «حاج میرزا حسن­خان جابری انصاری»، «الاصفهان» نوشته­ی «میر سیدعلی جناب» و «تاریخ اصفهان» نوشته­ی «جلال­الدین همایی» اشاره کرد. در تمامی این آثار، نویسندگان در کنار پرداختن به مباحثی نظیر معرفی بناهای مهم و تاریخی شهر و نیز مشاهیر اصفهان، به طور اجمالی به موضوع محلات شهر اصفهان و در مواردی چگونگی تقسیم­بندی شهری در این شهر نیز پرداخته­اند که در این میان، آثار میرسیدعلی جناب و جلال­الدین همایی از جایگاه ویژه­ای برخوردارند.

به غیر از منابعی که تاکنون بدان اشاره شد، در سفرنامه­های سیاحانی که به شهر ا‌صفهان آمده­اند نیز می­توان به اطلاعات سودمند و جالبی در زمینه­ی تاریخ اجتماعی این شهر دست یافت. در این راستا باید به سفرنامه­های عهد صفوی اشاره کرد؛ چرا که اغلب سیاحان مشهور این عهد که در قالب سفیران کشورهای اروپایی و یا بازرگان و تاجر به ایران می­آمدند، تمام مدت سفر یا قسمت عمده­ی اوقات خود را در پایتخت صفویه یعنی اصفهان گذرانده­اند؛ به همین دلیل برخلاف سفرنامه­های ادوار دیگر که اوصاف همه­ی شهرها در کمیتی تقریباً برابر بیان می­شده است، در سفرنامه­های صفوی بیشتر بررسی­ها و توضیحات مربوط به شهر اصفهان است و سیمای این شهر در مجموعه­ی سفرنامه­ها به صورت کامل تصویر شده است؛

 [۱] . ابوالشیخ انصاری و حمزه اصفهانی، هر دو از نویسندگان اوایل قرن چهارم هجری محسوب می­شوند. شایان ذکر است که در حال حاضر نسخه­ای از کتاب حمزه اصفهانی در دست نیست.

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.