پیشینه تحقیق قاعده ی غرر و منابع و مبانی آن و معرفی غرر در معامله دارای ۷۶ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

مقدمه    ۵
فصل اول:مفاهیم غرر  و دیگر اصطلاحات مشابه    ۵
۱-۲-مفاهیم    ۵
۱-۲-۱-مفهوم غرر    ۶
۱-۲-۲-تعریف لغوی    ۶
۱-۲-۳-غرر و عقد غرری در اصطلاح فقهی    ۸
۱-۲-۴-موارد غرر    ۱۱
۱-۳-غرر و دیگر اصطلاحات مشابه    ۱۳
۱-۳-۱-غرر و غرور    ۱۳
۱-۳-۲-غرر و جهل    ۱۴
۱-۳-۳-بررسی تأثیر جهل بر عقد بیع  و پیامدهای آن    ۱۵
۱-۳-۴-آرای دانشمندان امامیه    ۱۸
۱-۳-۵-آرای دانشمندان شافعی    ۲۰
۱-۳-۶-اشکال    ۲۱
۱-۳-۷-غرر و تدلیس    ۲۲
۱-۳-۷-۱-مهم ترین تفاوت‏های غرر و تدلیس    ۲۵
۱-۳-۸-غرر، قمار و گروبندی    ۲۵
۱-۳-۹-غرر در عرف    ۲۸
۱-۳-۹-۱-غرر در عرف جاهلیّت (قبل از اسلام)    ۲۸
۱-۳-۹-۲-غرر در عرف زمان حاضر    ۳۲
-فصل دوم:  قاعدهی غرری و منابع آن    ۳۵
۲-۱-منابع و مستندات قاعده ی غرر    ۳۵
۲-۱-۱-قرآن    ۳۶
۲-۱-۲-سنّت:    ۳۹
۲-۱-۲-۱-معنای بیع غرر در حدیث نبوی (ص)    ۴۳
۲-۱-۲-۲-حکم معاملهی غرری در روایات    ۴۵
۲-۱-۳-اجماع    ۴۶
۲-۱-۴-عقل    ۴۸
۲-۲-مبانی قاعدهی غرر    ۴۹
۲-۲-۱-اصل داراشدن بلاجهت    ۵۰
۲-۲-۲-اصل «اتقان در عمل» و جلوگیری از نزاع    ۵۰
۲-۳-غرر در معاملات    ۵۲
۲-۳-۱- تعریف معامله    ۵۲
۲-۳-۲-قلمرو غرر    ۵۲
۲-۳-۲-۱-قلمرو غرر در فقه    ۵۴
۲-۴- موارد قابل بحث از حیث غرری بودن یا نبودن    ۵۷
۲-۵-معیار تشخیص غرر در معامله    ۵۸
۲-۵-۱ جایگاه عرف در تشخیص غرر    ۵۹
۲-۵-۱-۱- تعریف عرف    ۵۹
۲-۵-۲-جایگاه عرف در فقه    ۶۰
۲-۵-۳-نقش عرف در تشخیص معاملات غرری    ۶۳
۲-۵-۴-تفاوت اساسی بین شرع و عرف    ۶۶
۲-۵-۵-نوعی یا شخصی بودنِ معیار تمییز غرر    ۶۸
فهرست منابع    ۷۲

منابع

۱٫قرآن کریم، ترجمه­ی مهدی الهی قمشه‏ای.

۲٫نهج البلاغه، ترجمه­ی محمد دشتی.

۳٫طباطبایی، م.ح.، (۱۳۶۰). تفسیرالمیزان. تهران: نشر بنیاد علمی علامه طباطبایی.

۴٫طباطبایی، ع.، (۱۳۶۰). ریاض­المسائل. قم:دارالهادی.

۵٫طباطبایی یزدی، م.ک.، (۱۳۴۵). حاشیه بر مکاسب. تهران: دارالمعارف­الاسلامیه.

۶٫ابن­المرتضی، ا.، (۱۲۸۷). البحر­الزخار­الجامع لمذاهب الاعصار.صنعا:دارالحکمه­الیمانیه.

۷٫ابن تیمیه، ا.، (۱۲۷۶). القواعد­النورانیه­الفقهیه.بیروت: دارالکتب­العلمیه.

۸٫حلی، ج.،(۱۴۱۲). ارشاد­الاذهان. نجف: دار­الکتب­الاسلامیه.

۹٫حلی، ح.، (۱۴۰۲).تذکره­الفقها. نجف: دارالکتب­الاسلامی.

۱۰٫حلی، ج.، (۱۴۳۰). شرایع. بیروت: دار­المعرفه.

۱۱٫ابن­رشد، م.، (۱۴۰۸). المقدمات­الممهدات. بیروت: دارالغرب­الاسلامی.

۱۲٫ابن­زهره،ا.، (۱۳۶۰). غنیه­النزوع. تهران: کتاب­فروشی اسلامی.

۱۳٫ابن­قدامه، م.، (۱۴۰۸). المغنیه. قاهره: انتشارات هجر.

۱۴٫خطیب، ش.،(۱۲۸۵). مغنی­المحتاج­الی معرفه­المنهاج. بیروت: دارالمعرفه.

۱۵٫خمینی، ر.، (۱۳۶۸). البیع. قم: انتشارات مهر.

مقدمه

نظام­های اجتماعی که بر مبنای آرمان­های دینی و با هدف عدالت اجتماعی و تنظیم روابط مردم و حفظ نظم در جامعه شکل گرفته­ اند، در زمینه­ی آثار شرعی ناشی از تعهدات و روابط قراردادی و انجام معاملات، قواعد و مقررات خاصی وضع نمودند و افزون بر این، برخی از داد و ستدها و معاملات را – اگرچه متعارف و متداول هم باشد- به دلیل رعایت قواعد آمره و حفظ نظم عمومی غیر معتبر و بدون اثر شرعی می­شمارند. در نظام اسلامی نیز برخی از معاملات و قراردادها به دلیل فقدان پاره­ای از شرایط اساسی، غیر قابل پذیرش هستند. از جمله­ی این معاملات می­توان به معاملات غرری اشاره نمود. منظور از معامله ­ی غرری قرارداد و عقدی است که وضعیت آن، برای یک  یا دو طرف معامله زیان مالی به دنبال داشته و سبب ایجاد اختلاف و کشمکش میان آن ها خواهد شد(الماسی، ۱۳۷۰، ص ۳۶).

غرر در نزد فقها عبارت است از جهل در خصوص رسیدن شی به دست منتقل­الیه (شهید اول، ۱۳۰۸، ص۲۵۳).

دربرخی از فرهنگ­های لغت فارسی، غرر به معنای « هلاکت»، « خطر » و « فریب خوردن» آمده است ( عمید، ۱۳۵۶، ص۷۵۰ ؛ معین،۱۳۶۰، ص۸۷۴).

برخی قاموس­ها غرر را از مصدر «غرارّه » به معنای « خدیعه» و «غفلت» دانسته اند( الماسی، ۱۳۷۰، ص۵۴ ).

شافعیه بیع غرری  را چنین تعریف نموده­اند: بیع چیزی که وجود و عدم آن دانسته نمی شود و یا از نظر کمیت ( قلت و کثرت ) مجهول است و یا قدرت بر تسلیم آن وجود ندارد(ابو جیب، ۱۴۰۲، ص ۲۷۲ ). در نظام اسلام، توجه خاصی به کسب عادلانه و مشروع و نیز استحکام و اتقان معاملات بین افراد جامعه شده است. به همین خاطر، غرر و خطر در معامله، که ناشی از جهل به مبیع و ثمن ( ارزش و قیمت کالا ) هنگام انعقاد قرار داد می باشد، منع و نهی شده است.

فصل اول:مفاهیم غرر  و دیگر اصطلاحات مشابه

۱-۲-مفاهیم

 ۱-۲-۱-مفهوم غرر

مفهوم غرر از دو جهت قابل بررسی است:

اول: از نظر لغوی یعنی واضع لغت در هنگام وضع آن،  چه معنایی را آورده است.

دوم: از نظر اصطلاح فقهی یعنی فقهای شیعه و شافعی از این واژه چه مراد کرده­اند.

۱-۲-۲-تعریف لغوی

غرر(به فتح اول و دوم) واژه‏ای است عربی و دارای معانی گوناگون؛ گزیده‏ای از آن معانی بدین قرار است(صفی­پور، ۱۲۱۸، ص ۹۱۲) و (الزبیدی، ۱۳۰۶، ص ۴۴۳) آن­را به معنی«خطر» آورده‏اند. در «اقرب الموارد» (شرتونی، ۱۳۶۵، ص ۸۶۷) به معنای «در معرض هلاک افتادن» آمده است. بجنوردی می­گوید: آن‏چه پایان و عاقبتش نامعلوم باشد، آن را غرر نامند. در «مغرب» آمده است که غرر خطری باشد که وجود و عدمش مشکوک است. «اساس اللغه»، «مصباح»، «جمل» و «مجمع البحرین» نیز غرر را به «خطر» تفسیر و معنا کرده‏اند.

در برخی از فرهنگ‏های لغت فارسی، غرر به معنای «هلاکت» (دهخدا، ۱۳۲۵، ص ۱۴۸؛ صفی­پور، ۱۲۱۸، ص ۹۱۲)، «خطر» و «فریب خوردن» آمده است(معین،۱۳۴۵ ، ص ۲۴۰۰) در تهذیب اللغه ازهری غرر به معنای«خطر» آمده است و همین­طور شهید ثانی غرر را به معنای خطر آورده و آن­را با غرور به یک معنا بکار برده است(شهید ثانی، ۱۴۰۳، ص۲۱۴) شیخ انصاری معنای «خطر» را برای این لفظ عنوان نموده است(شیخ انصاری، ۱۳۶۷،ص۱۸۸).

مذهب شافعی غرر را از مصدر «غراره» به معنای «خدیعه» و «غفلت» دانسته‏اند( ابوجیب، ۱۴۰۲، ص ۲۷۲).

شهید اول در کتاب «قواعد»، غرر را چنین تعریف کرده است:

غرر در لغت جهل در خصوص رسیدن شی به دست منتقل­الیه (شهید اول، ۱۳۰۸،ص ۲۵۳).

از نگاه دیگری «غرر» به معنای خطر است و خطر به معنای مصدری؛ یعنی در معرض هلاکت بودن، و «تغریر»؛ یعنی شخصی را مغرور کردن(مراغه‏ای، ۱۲۹۷، ص ۲۹).

«قاموس» در تعریف غرر آورده است:

و «عَرَّضَ للخطر» به معنای «در معرض خطر قرار گرفتن» تحت این عناوین بیان شده است(روحی البعلبکی، ۱۲۹۶، ص ۷۹۷). محقق نراقی در مورد معنای لغوی غرر چنین آورده است: «غرر» اسم و از ریشه­ی تغریر است و تغریر یعنی در معرض هلاکت قرار دادن. غرر در معنای خطر است و غرر در شکل مصدری به معنای« مشرف بر از بین رفتن» است و «مخاطره» انجام دادن چیزی است که دارای خطر با احتمال بیش­تر یا احتمال مساوی از بین رفتن باشد. وی این معنی را براساس تصریح لغت شناسان، به عنوان معنای غرری دانسته است(نراقی ، ۱۲۴۵، ص۳۱).

از مجموع آن‏چه واژه­شناسان و فقها در معنای لغوی غرر بیان داشته‏اند،به دو نکته­ی زیر می­رسیم:

۱ ـ اگرچه از این ماده، الفاظ متعددی در قالب مصادر مجرّد، مانند غراره، و غیر مجرد، مانند اغترار و اسم‏های مختلف، مانند غِرّه (به کسر اول) به معنای غفلت، غُرّه (به ضمّ اول)، و الغَرَر و امثال آن ساخته شده است، اما می‏توان گفت همه ی آن‏ها بر معنا و مفهوم مشترک زیر، مطابقت دارند و آن عبارت است از:

غرر اسم است که از تغریر اخذ شده و تغریر یعنی «در معرض هلاکت و نابودی قرار گرفتن». غرر خود به معنای «خطر» است و خطر هم که خود واژه­ی عربی است به چندین معنا آمده است؛ از جمله «احتمال»، «احتمال ضرر»، «نزدیک به هلاکت»، «اقدام بر عملی که ایمن از ضرر نیست.»( امام خمینی، ۱۳۶۸، ص ۲۰۴) یا «آن‏چه مایه­ی تلف شدن کسی یا چیزی باشد.»(عمید، ۱۳۵۶، ص ۵۳۷) و نیز «چیزی که در آن احتمال برتر و یا مساوی نسبت به تلف و نابود شدن وجود داشته باشد»( نراقی،۱۲۴۵، ص ۳۰).

۲ـ در هیچ یک از کتاب‏های لغت و غیر آن‏ها، غرر به معنای جهل نیامده است. اگر چه برخی واژه‏شناسان معنای «غفلت» را ذکر کرده‏اند، ولی بدیهی است که غفلت غیر از جهالت است. بنابراین، بر خلاف آن‏چه رایج است، غرر به معنای جهل نمی‏باشد؛ هر چند در برخی موارد خطر و غرر ناشی از جهل می‏باشد و این مطلب دیگری است. در پایان باید افزود که:

«برخی واژه‏شناسان، غرر را با توجّه به مبادی آن (غفلت و خدعه و اغفال) تفسیر کرده‏اند و گروهی دیگر، غرر را با لحاظ کردن غایت و نتیجه­ی آن (خطر) معنا نموده‏اند که می‏توان گفت هرکدام از این معانی مستلزم جهل به واقع امر است»( نائینی، ۱۲۹۰، ص ۳۷۹).

ولی با وجوداین، «غرر در معامله» به معنای «خطر در معامله» است و این همان معنای مورد نظر ما می‏باشد.

۱-۲-۳-غرر و عقد غرری در اصطلاح فقهی

برخی از فقها بیان داشته‏اند که غرر از نظر شرع (اصطلاح فقهی)، جهل در خصوص رسیدن شی‏ء به دست منتقل‏الیه است. از این رو، اگر حصول چیزی که مجهول است، معلوم باشد و یا فقط صفت آن مجهول باشد، غرری نخواهد بود بر همین اساس بین غرر و جهل، عموم و خصوص من وجه است‌(شهیداول،۱۳۰۸،ص۲۵۳) که در مبحث فرق بین غرر و جهل به تفصیل از آن سخن خواهیم گفت. بعضی درباره­ی بیع غرری گفته‏اند: بیع غرری از نظر شافعیه عبارت است از بیع چیزی که وجود و عدم آن دانسته نمی‏شود و یا از نظر کمیّت (قلّت و کثرت) مجهول است و یا قدرت بر تسلیم آن وجود ندارد(ابوجیب، ۱۴۰۲، ص ۲۷۲) برخی دیگر آن را به معنای خدعه و تدلیس آورده اند. ولی غرر به معنای خطر و اقدام بر عملی است که احتمال زیان در آن باشد لذا در برخی از کتب فقهی  شافعی مترادفس غرور آمده است (شیرازی،۱۳۷۹،ص۲۹۲).

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.