548 views
پیشینه تحقیق مفهوم فساد اقتصادی ونظریه های جرم شناختی آن و سیاست کیفری سختگیرانه و وجوه آن دارای ۳۲ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.
مبحث اول- مفهوم و ماهیت فساد اقتصادی ۵
گفتار اول- تعریف جرم اقتصادی ۵
گفتار دوم- رابطه جرم اقتصادی و فساد ۹
گفتار سوم- معیارهای مهم در تشخیص و تعریف فساد اقتصادی ۱۲
بند اول- انگیزه تحصیل مال ۱۲
بند دوم- وجود تشکیلات و فعالیت اقتصادی ۱۳
بند سوم- تجاری بودن جرم اقتصادی ۱۴
گفتار دوم- رابطه مفاسد اقتصادی با مفاهیم مشابه ۱۵
بند اول- تفاوت مفاسد اقتصادی با جرایم علیه اموال ۱۵
بند دوم- تفاوتهای مفاسد اقتصادی با سایر جرایم سنتی ۱۶
مبحث دوم- نظریه ها ۱۸
گفتار اول- نظریههای جرم شناختی در خصوص فساد اقتصادی ۱۹
بند اول- نظریههای مرتبط با مجرمین اقتصادی ۱۹
الف- نظریه روانشناختی (ژان پیناتل) ۱۹
ب- نظریه ی فشار مرتُن ۲۰
ج- نظریههای چند عاملی ۲۰
بند دوم- نظریه مربوط به محیط اقتصادی ۲۱
بند سوم- نظریههای مرتبط با نقش نظام اقتصادی در ارتکاب جرایم ۲۱
الف- نظریه مکتب سوسیالیسم ۲۳
ب- مکتب تحققی ۲۴
گفتار دوم- سیاست کیفری سختگیرانه و وجوه آن ۲۵
بند اول- سلب توان بزهکاری ۲۵
بند دوم- رویکرد تشدید تعقیب بزهکاران جرایم مهم و مکرر ۲۶
بند سوم- استفاده از کیفرهای ثابت و کاهش اختیارات قاضی ۲۷
بند چهارم- حتمیت اجرای مجازات (حقیقت در حکم) ۲۷
گفتار سوم- نگاهی کلی به سیاست کیفری در قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۲۸
منابع ۳۱
عباس زادگان، س ، فساد ادرای، تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی ،۱۳۸۳.
عشماوی، س. مروری بر جرایم اقتصادی کشورهای عربی، ترجمه حسین نصراللهی و سید عیسی حسینی،تهران: انشارات ناجا، ۱۳۸۶.
مهدی پور ،ا ،سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی،تهران، نشرمیزان،چاپ اول،۱۳۹۰ .
دادخدایی، ل. فساد مالی- اداری و سیاست جنایی مقابله با آن: با تکیه بر کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد. تهران: بنیاد حقوقی میزان، ۱۳۹۰٫
نورزاد، م، جرایم اقتصادی در حقوق کیفری ایران، تهران: جنگل،جاودانه، ۱۳۸۹
نوروزی فیروز، ر. حقوق جزای عمومی: مجازات،تهران: نشر میزان، ۱۳۹۰٫
رئیس دانا، فر، ، آسیبهای اجتماعی ایران، انجمن جامعه شناسی ایران، چکیده مباحث مطرح شده در محور جرایم مالی- اقتصادی، چاپ اول، تهران: انتشارات آگه،۱۳۸۳٫
گسن، ر. مقدمهای بر جرم شناسی ، ترجمه دکتر مهدی کی نیا،چاپ اول، تهران: انتشارات مترجم ،۱۳۸۳٫
دادخدایی، ل، “مفهوم جرم اقتصادی و تحولات آن”، نشریه تعالی حقوق، سال دوم، شماره ۶ ،۱۳۸۹٫
شمس ناتری،م و توسلی زاده ت ،”پیشگیری وضعی از جرایم اقتصادی”، فصلنامه حقوقی مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۴۱، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۰
حسینی ، س و متولی زاده نائینی ن. “بررسی نظریه برچسب زنی “، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. سال چهل و دوم. شماره ۴٫ زمستان ۱۳۹۱٫
اقتراح قضایی از جرایم اقتصادی، نشریه عصر ما،۲۷/۱۰/۱۳۸۰٫
لوک بَچِر ، ژ و کلوُز ن. “جرم اقتصادی و کنترل آن” ، ترجمه شهرام ابراهیمی، مجله حقوقی دادگستری، دوره جدید ، شماره ۲۱ ، زمستان ۱۳۸۶٫
نجفی ابرندآبادی، ع، “تحلیل جرمشناسی جرایم اقتصادی”، مجله تعالی حقوق، سال اول، شمارهی ۵، بهمن ماه ۱۳۸۵
حسینی، س؛ “نگرشی تطبیقی بر نحوه انعکاس جرم رشوه در سیستم های حقوقی فرانسه ،ایتالیا، سوئیس وچین،” مجله پژوهشهای حقوقی، شماره ۶ ،۱۳۸۳
در قانون جدید مجازات اسلامی قانونگذار از اصطلاح «جرم اقتصادی» استفاده نموده است. اینکه جرم اقتصادی چه تعریف ، ماهیت و معیار هایی برای تشخیص دارد ؟ و رابطه آنها با مفهوم فساد چیست ؟ و با توجه به این دو مفهوم، چگونه میتوان به اصطلاح «فساد اقتصادی» رسید در این مبحث مورد بررسی قرار می دهیم .
از بزهکاری اقتصادی غالباً به عنوان مسالهی دنیای امروز بحث میشود.[۱] بعد از گذشت چند دهه از پیدایش و ورود آن به دنیای علوم کیفری، هنوز هم دارای چارچوب و تعریف مشخصی نیست که ناشی از پیشرفت و تحول فزایندهی علوم جدید در دنیای صنعتی و تجاری است. در یک تعریف کلی جرایم اقتصادی را جرایمی دانستهاند که برای دستیابی به یک امتیاز مالی ارتکاب مییابند. [۲]
در تعریفی دیگر جرم اقتصادی را اعمال غیرقانونی ارتکاب یافته در قلمرو فعالیتهای حرفهای به منظور کسب امتیازات اقتصادی تعریف نمودهاند.[۳]
در منابع داخلی به علت عدم ارائه تعریف مشخص از سوی مقنن در خصوص این جرایم، برخی «جرایم اقتصادی» را دستهای از جرائم با انگیزه مادی و با ماهیت اقتصادی، یعنی فعالیتهای مالی و پولی، داد و ستد داخلی و خارجی، استفاده از منابع، بدون مجوز، ارتشاء و رانت خواری، میدانند.[۴]
عدهای نیز این گروه از جرائم را: «فعل یا ترک فعل اقتصادی که موجب اخلال در نظم اجتماعی- اقتصادی جامعه بوده و در قانون جزا برای آن مجازات و یا اقدامات تأمینی- تربیتی در نظر گرفته شده باشد.»[۵] ، تعریف مینمایند.
تعریف دیگر این است که جرایم اقتصادی اعمال ممنوعهای هستند که به منافع اقتصادی مورد حمایت جامعه صدمه وارد کرده آن را به خطر می اندازند.[۶]
جرم اقتصادی میتواند در بستر یک فعالیت حرفهای مشروع ارتکاب یابد مانند بخشهای مالی، دولتی ، بودجه دولتی(مالیات و سایر منابع مالی)، بازار دولتی، مصرف، مبادلات تجاری، تولیدات صنعتی، خدمات اداری و قضایی، اعمال قدرت سیاسی و نیز در بیشتر روابط قراردادی ارتکاب یابد. بنابراین این تعریف بسیار به مفهومی که ساترلند برای اولین بار تحت عنوان جرایم یقه سفیدان مطرح کرد نزدیک است: فعالیتهای غیر قانونی در بستر فعالیتهای حرفهای توسط افراد قابل احترام و از طبقه اجتماعی بالا. بنابراین جرم یقه سفیدان به نظر میرسد بنیادی ترین تعریف از جرم اقتصادی باشد. با این حال از آنجا که امروزه حوزههای اجتماعی تنوع و تکثر یافتهاند و افرادی با طبقات اجتماعی مختلف ممکن است جرم اقتصادی مرتکب شوند . باید گفت این مفهوم باید بازتعریف شود.
بنابراین برخی در تعریفی واقعبینانهتر گفتهاند جرم اقتصادی جرمی است که از طریق سوءاستفاده از قدرت ، جایگاه، نفوذ یا اعتماد در چارچوب نظم اقتصادی و یا سیاسی مشروع با هدف کسب امتیازی غیرقانونی برای خود یا سازمان خود ارتکاب مییابد.[۷] این تعریف مجرم اقتصادی را به طبقه خاصی محدود نکرده و در عین حال تنها به ممنوعیتهای جنایی بسنده نکرده است.
در واقع امروزه جرم اقتصادی در بستر زندگی روزمره و نه با توسل به خشونت و زور بازو و نیروی جسمانی بلکه با تقلب و سوء استفاده از هوش ، استعداد و تدبیر یا فناوری های مدرن ارتکاب مییابند و ارتکاب آنها مستلزم داشتن اطلاعات و دانش اقتصادی تجاری یا مالی است. بدین ترتیب جرم اقتصادی به کمک یا در پناه ساختارها و ابزارهای اقتصادی مشروع بدون توسل به خشونت یا تهدید ارتکاب مییابد و عبارت است از استفاده کردن از موقعیتها ناشی از اعتماد و آزادی عمل و اختیاری که کنشگران در روابط اقتصادی دارند. با این وصف در این مقیاس ارتکاب جرم اقتصادی برای همه ممکن و متصور نیست زیرا تا حد زیادی به اختیارات ، قدرت یا سرمایه اجتماعی بستگی دارد که مجرمان بالقوه میتوانند از آن استفاده کنند.
این یک واقعیت غیر قابل انکار است که فناوریهای اطلاعاتی، نه تنها ظهور اشکال جدید جرم اقتصادی را در پی داشته، بلکه مفهوم و مصادیق آن را متکثر و موسع ساخته است. امروزه ما بسیاری از اعمالی که آنها را تحت عنوان جرم اقتصادی میشناسیم، نظیر کلاهبرداری رایانهای، جرایم بورس و جرایم سایبری، در گذشته قابل تصور نبودند.
علم حقوق، همواره در پویایی و تحول از علم اقتصاد و فنون تکنولوژی عقب بوده است. جرم اقتصادی در عین حال که متاثر از شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یک جامعه است، دارای ابعاد بینالمللی نیز میباشد که گاه انطباق میان این دو، که برخی اوقات با یکدیگر تعارض دارند، از نظر مسؤولین سیاست جنایی یک کشور مشکل است.
علاوه بر حوزه تقنین داخلی در قانونگذاریهای بینالمللی نیز جرم اقتصادی به صراحت تعریف نشده است. بلکه تنها به ذکر مصادیقی اکتفا شده که غالباً مورد توافق هستند. مانند پولشویی، جرایم سازمان یافته و فساد. کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان یافتهی فراملی ( ۲۰۰۰ میلادی) معروف به کنوانسیون پالرمو، کنوانسیون مبارزه با فساد ( ۲۰۰۳ میلادی) معروف به کنوانسیون مریدا و توصیههای گروه ضربت اقدام مالی (۲۰۰۴ میلادی) به عنوان اسناد بینالمللی هستند که به ویژه در دو مورد اخیر، از مهمترین منابع فراملی حقوق کیفری اقتصادی محسوب میشوند.
البته عدم تعریف صریح جرم اقتصادی به خودی خود مشکلی ایجاد نمیکند و امری نسبتاً معمولی است. همان طور که قانونگذار برخی کشورها مانند فرانسه نیز از این امر امتناع نموده و تنها مصادیق جرم اقتصادی را بیان کرده است.[۸]
در قانون جدید مجازات اسلامی به نظر میرسد قانونگذار تحت تأثیر این رویه در حقوق فرانسه از ارائه تعریفی عامالشمول برای جرم اقتصادی طفره رفته اما لفظ «جرایم اقتصادی» را در موارد مختلف به کار برده است. از فحوای کلام قانونگذار در مجموع سه ماده ۳۶، ۴۷، و ۱۰۹ قانون جدید میتوان مصادیق جرایم اقتصادی را دریافت . تبصره ماده ۳۶ این قانون که در مقام بیان جرائمی است که موضوع آن مال بوده و باید حکم محکومیت مجرمین موضوع این جرایم در روزنامههای کثیرالانتشار منتشر گردد اغلب مصادیق جرائم اقتصادی را احصا نموده است. این تبصره مقرر داشته است:
«انتشار حکم محکومیت قطعی در جرائم زیر که میزان مال موضوع جرم ارتکابی، یک میلیارد (۱٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال یا بیش از آن باشد، الزامی است و در رسانه ملی یا یکی از روزنامههای کثیرالانتشار منتشر میشود:
الف- رشاء و ارتشاء
ب- اختلاس
پ- اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی در صورت تحصیل مال توسط مجرم یا دیگری
ت- مداخله وزرا و نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری
ث- تبانی در معاملات دولتی
ج- أخذ پورسانت در معاملات خارجی
چ- تعدیات مأموران دولتی نسبت به دولت
ح- جرائم گمرکی
خ- قاچاق کالا و ارز
د- جرائم مالیاتی
ذ- پولشویی
ر- اخلال در نظام اقتصادی کشور
ز- تصرف غیرقانونی در اموال عمومی یا دولتی»
از ماده ۴۶ نیز میتوان قصد قانونگذار را از احصای مصادیق جرم اقتصادی دریافت این ماده قانونی جرایمی را که تعویق و تعلیق مجازات در آنها مجاز نیست را بیان میدارد و در ادامه در بند ج آن (آخرین بند) عبارت «جرائم اقتصادی، با موضوع جرم بیش از یکصد میلیون (۱۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال» را میآورد بدون اینکه مشخص سازد جرایم اقتصادی چه جرایمی را شامل میگردد و با توجه به اینکه در بندهای ب و ت همین ماده قانونگذار جرایمی مانند مواد مخدر و سرقت مسلحانه را نیز در زمره مجازاتهای غیر قابل تعلیق آورده و از جرم اقتصادی تفکیک کرده مسلم است که این جرایم نیز که موضوع آنها مال و انگیزه ارتکاب آنها کسب منفعت اقتصادی است از زمره جرایم اقتصادی خارج است . لذا جرایم اقتصادی مورد نظر قانونگذار می بایست دسته دیگری را در بر بگیرد که همان مجازات های مقرر در تبصره ماده ۳۵ است. ماده قانونی دیگری که مشخص میسازد قانونگذار در صدد احصای مصادیق جرم اقتصادی در تبصره مذکور بوده فحوای ماده ۱۰۸ این قانون است که مقرر میدارد:«جرائم ذیل مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمیشوند: … ۲- جرائم اقتصادی (کلاهبرداری و جرائم موضوع تبصره ماده ( ٣۵ ) این قانون )»
از مجموع فحوای کلام قانونگذار در این سه ماده قانونی میتوان دریافت قانونگذار اگرچه صراحتاً قصد نداشته است جرایم اقتصادی را تعریف کند اما درصدد بوده مصادیق آن را احصا نماید زیرا وقتی قانونگذار محکومیت در «جرایم اقتصادی» را غیر قابل تعلیق و تعویق دانسته (بند ج ماده ۴۷) بدان معنی است که قانونگذار در جایی این نوع از جرایم را تعریف نموده یا برشمرده است و گرنه با وجود عدم تعریف یا عدم احصا مصادیق آن ،ذکر یک نوع از جرائم آنهم به این صورت مبهم و آنهم با این همه اختلافات در تعریف آن در نزد دکترین دور از شأن مقنن است. لذا باید قبول کرد که جرایم اقتصادی در مواد ۳۶ و ۱۰۹ مذکور احصا شده که شامل جرم کلاهبرداری و جرایم مذکور در تبصره ماده ۳۶ است.
از این سه ماده قانونی میتوان دریافت قانونگذار در تعریف جرم اقتصادی مال بودن موضوع جرم را مدنظر قرار داده است و در عین حال غالباً جرایمی را مصداق آن قرار داده که امنیت اقتصادی کشور را به خطر اندازد یا اعتماد عمومی به فعالیتهای دولت را خدشهدار سازد. به جز جرم کلاهبرداری که میتواند جرمی علیه اموال خصوصی یک فرد باشد موارد مذکور در تبصره ماده ۳۶ جرایم علیه اموال عمومی، امنیت اقتصادی کشور یا جرمی است که اعتماد عمومی به فعالیتهای دولت را خدشهدار میسازد.
با نگاهی که مبتنی بر رفتار مجرمانه است ، فساد بیشترین نزدیکی را با جرم اقتصادی دارد و اصطلاح فساد اقتصادی که به کرات از سوی پژوهشگران حوزه حقوق جزا و مقامات دستگاه قضایی در سال های اخیر به کرات استفاده میی شود به جهت نزدیکی بسیار زیاد فساد و جرم اقتصادی است.
فساد عبارت است از به کار گیری جایگاه قانونی و سپرده شدن برای بهره های غیر قانونی.[۹] این تعریف هم بخش خصوصی و هم بخش عمومی را در بر می گیرد. در واژه نامه بلک ، فساد انجام هر رفتار معارض با وظیفه رسمی یا حقوق دیگران دانسته شده است که با قصد به دست آوردن مزایای مالی انجام می گیرد.[۱۰]
در ماده یک قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد مصوب ۱۳۹۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام: «فساد در این قانون هرگونه فعل یا ترک فعلی است که توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به صورت فردی، جمعی یا سازمانی که عمداً و با هدف کسب هرگونه منفعت یا امتیاز مستقیم یا غیرمستقیم برای خود یا دیگری، با نقض قوانین و مقررات کشوری انجام پذیرد یا ضرر و زیانی را به اموال، منافع، منابع یا سلامت و امنیت عمومی و یا جمعی از مردم وارد نماید نظیر رشاء ، ارتشاء ، اختلاس، تبانی، سوءاستفاده از مقام یا موقعیت اداری، سیاسی، امکانات یا اطلاعات، دریافت و پرداختهای غیرقانونی از منابع عمومی و انحراف از این منابع به سمت تخصیصهای غیرقانونی، جعل، تخریب یا اختفاء اسناد و سوابق اداری و مالی» تعریف شده است.
تعریف فوق هم از جهت مفهومی بیان شده و هم از جهت مصداقی ولی با توجه به اینکه در تعریف مفهومی آن معیارهای کلی مانند کسب هر گونه منفعت و امتیاز مستقیم و غیر مستقیم » ذکر شده است و در تعریف مصداقی، مصادیق جنبه تمثیلی دارد و لذا چندان در تبیین مفهوم دقیق فساد و تفکیک آن جرم اقتصادی کمک نمیکند.
[۱] اسجوگران واسکوج، ۲۰۰۴ص۱۲ نقل از دادخدایی، لیلا، “مفهوم جرم اقتصادی و تحولات آن”، نشریه تعالی حقوق، سال دوم، شماره ۶ ،۱۳۸۹، ص ۴۶
[۲] ژان لوک بَچِر و نیکلا کلوُز،جرم اقتصادی و کنترل آن ” ، ترجمه شهرام ابراهیمی ، مجله حقوقی دادگستری، دوره جدید ، شماره ۲۱ ، زمستان ۱۳۸۶، ص ۱۳۴٫
[۳] اسجوگران واسکوج، ۲۰۰۴ص۱۴ نقل از دادخدایی، لیلا، ۱۳۸۹، ص ۴۶٫
[۴] رئیس دانا، فریبرز، چکیده مباحث مطرح شده در محور جرایم مالی- اقتصادی، آسیبهای اجتماعی ایران، انجمن جامعه شناسی ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات آگه،۱۳۸۳، ۴۰۸-۴۰۳٫
[۵] اقتراح قضایی از جرایم اقتصادی، نشریه عصر ما،۲۷/۱۰/۱۳۸۰؛
[۶] مهدی پور ،اعظم ،سیاست کیفری افتراقی درقلمرو بزهکاری اقتصادی،تهران، نشرمیزان،چاپ اول،۱۳۹۰ ، ص ۳۸
[۷] عشماوی، سعدالدین محمد، مروری بر جرایم اقتصادی کشورهای عربی، ترجمه حسین نصراللهی و سید عیسی حسینی،تهرانص انشارات ناجا، ۱۳۸۶،ص۱۷
[۸] حسینی، سیدحسین؛ “نگرشی تطبیقی بر نحوه انعکاس جرم رشوه در سیستم های حقوقی فرانسه ،ایتالیا، سوئیس وچین،” مجله پژوهشهای حقوقی، شماره ۶ ،۱۳۸۳ ص۱۶۹٫
[۱۰] Garner ,bryan a;blacks law dictionary,thamson west,2004,Tehran:Mizan,p371.
تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ را پرداخت نمایید.
ارسال نظر