پیشینه تحقیق مفاهیم،مبانی و درآمدی برحکمت یابی تأثیر جنسیت در دیه و قصاص دارای ۴۴ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

مقدمه    ۴
مبحث اول: مفاهیم و مبانی    ۴
گفتار نخست: واژه شناسی    ۴
دیه:    ۴
قصاص :    ۷
جنسیت:    ۸
ارش:    ۹
حکومت :    ۱۱
گفتار دوم: مبانی شرعی دیه و قصاص    ۱۲
مبانی قصاص در آیات و روایات:    ۱۲
مبانی قرآنی قصاص:    ۱۲
مبانی روایی قصاص :    ۲۰
مبانی دیه در آیات و روایات:    ۲۱
مبانی قرآنی دیه:    ۲۱
مبانی روایی دیه:    ۲۲
مبحث دوم : در آمدی بر حکمت یابی تأثیر جنسیت در دیه و قصاص    ۲۵
گفتار نخست : حکمت یابی تأثیر جنسیت در دیه    ۲۶
دیدگاهها و رویکردها :    ۲۶
تحلیل ها و ارزیابی ها:    ۳۱
گفتار دوم : حکمت یابی تأثیر جنسیت در قصاص    ۳۷
دیدگاهها و رویکردها:    ۳۷
تحلیل ها و ارزیا بی ها:    ۴۰
منابع    ۴۲

منابع

۱ – ایازی سید محمد علی ،ملاکات احکام و روش استکشاف آن،ص ۵۵۲-۵۴۹ قم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، ۱۳۸۶

۲ – گارو،رنه،مطالعات عملی و نظری در حقوق جزا،ترجمه دکتر ضیاءالدین نقابت،تهران ۱۳۵۲پ

۳ –  مجموعه بخشنامه‌های قوه قضاییه، قم: معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه، مرکز تحقیقات فقهی۱۳۸۲

۴ – روحانی، سید محمد صادق، ، استفتائات قضائیه، چ۱، بی­جا (۱۳۷۸).

۵ – رسولزاده خویی، سید اسماعیل، قضاوتها و حکومت عدالت خواهی علی ابن ابی طالب (ع) ، چاپخانه گلبان چاپ ،چاپ دهم،۱۳۷۹

۶ –  جوادی آملی، زن در آئینه جلال وجمال ،مرکز نشرفرهنگی رجاء،چاپ چهارم،۱۳۷۴

۷ –  حاجی ده‌آبادی، احمد،قواعد فقه جزایی، چ۱، ، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،۱۳۸۷٫

۸ –  زراعت ، عباس ،شرح قانون مجازات اسلامی،بخش دیات،تهران ،ققنوس،۱۳۷۷-۱۳۷۸

۹ –  شفیعی سروستانی ، ابراهیم ،تفاوت زن ومرد در دیه و قصاص ،شورای فرهنگ، اجتماعی زنان ،چاپ اول بهار ۱۳۸۴

۱۰ – شهید مطهری، مرتضی، نظام حقوقی زن از دیگاه اسلام  ، تهران ،صدرا ،۱۳۷۵

۱۱- صانعی، (آیت الله) یوسف ،فقه و زندگی (۳) برابری دیه زن و مرد. ، قم، مؤسسه فرهنگی فقه الثقلین، ۱۳۸۷٫

۱۲ –   فاضل لنکرانی، محمد ، جامع­المسائل، چ۱، قم: مطبوعاتی امیر(۱۳۷۷).

 مقدمه

مقاله حاضر به بررسی مفاهیم،مبانی و درآمدی برحکمت یابی تأثیر جنسیت در دیه و قصاص می پردازد. در دو مبحث  که مبحث اول مفاهیم و مبانی و مبحث دوم در آمدی بر حکمت یابی تأثیر جنسیت در دیه و قصاص می پردازد.

مبحث اول: مفاهیم و مبانی

خون بها یا دیه‌، اساساً در مورد قتل یا جرح غیر عمدی تعلق می‌گیرد و در صورت عمد نیز امکان دارد ولی دم یا مجنی علیه از مجازات قصاص بگذرد و به گرفتن خون‌بها رضایت دهد. بدیهی است که در این صورت مجازات قصاص به خون‌بها تبدیل می‌شود. ماده‌ی ۲۵۷ قانون مجازات اسلامی می‌گوید: «قتل عمد موجب قصاص است. لیکن با رضایت ولی دم و قاتل به مقدار دیه‌ی کامله یا به کمتر یا زیادتر از آن تبدیل می‌شود.» در ماده‌ی ۲۹۷ همان قانون آمده است: دیه‌ی قتل مرد مسلمان یکی از امور ششگانه‌ی است که در این ماده آمده است که قاتل در انتخاب هر یک از آن‌ها مخیر می‌باشد و تلفیق آن‌ها جایز نیست .

گفتار نخست: واژه شناسی

دیه:

واژه‌ی «دیه» در لغت, مشتق از «ودی» به معنای پرداخت دیه است که «واو» آن حذف و «ها» به عوض آن در آخر کلمه افزوده شده است.

وَدی  معانی مختلفی دارد ، همچون جاری شدن چیزی ، جاری شدن چیز مایع ، نابودی و … .

هنگامی که این کلمه به صورت دیه در می آید معنای خونبهای مقتول یا عضو را پیدا می کند و این معنا به معنای اصلی کلمه نیز نزدیک است ، چون عامل خونبها ریختن و جاری کردن خون مجنی علیه است.

در قاموس که کتاب لغت معتبری است دیه را اینگونه معنا می کند ؛ دیه خونبهاست که حق کشته شده (قتیل) است.

راغب در معجم الفاظ قرآن می فرماید « یقال لما یعطی فی الدم دیه » ؛  آنچه در خون (قتل) پرداخت می شود؛ دیه نام دارد.

در کتاب لسان العرب آمده است :

« الدیه : حق القتیل. الجوهری : الدیه واحده الدیات و الهاء عوض من الواو …» ؛

دیه حق مقتول است. جوهری می نویسد : دیه مفرد دیات است و «هاء» عوض از «واو» است. در فارسی به آن خون بها می گویند.

– کلمه” دیه” به گفته راغب اصفهانی: از ریشه: وَدَى، یوْدَی و أَوْدَاهُ: گرفته شده: یعنی «أهلکه کَأنّه أسالَ دَمَهُ»، گویی خونش سرازیر شد. و وَدَیْتُ القتیلَ: أعطیتُ دِیَتَهُ، نابود کردم و دیه اش را پرداخت کردم. وقتی گفته می شود: یعطى فی الدّم: دِیَهٌ. چون در قتل خون بهایش را می دهند.^[۱] . بنابراین، معناى دیه، خونبها است. اما نظر دیگر دیه را هر چند خونبها می داند، اما براساس مبنایی می داند، یعنی ارزش‏گذارى مادی برای جبران آسیبِ وارده به شخص یا خانواده متوفا می داند، دلیلش را نه ارزش خون، بلکه جایگزین آن می داند. یعنى می گوید: دیه مالى است که از طرف جانى به شخص مورد جنایت قرار گرفته، اگر عضوى از دست داده باشد و یا به ورثه او( اگر کشته شده باشد) برای جبران خسارت مى‏دهند. ظاهراً همین معنای دوم هم در بگارگیری آن مراد بوده، زیرا خود خون بها خصوصیتی ندارد و معامله ای انجام نگرفته و هیچ چیزی در برابر خون و یا نقص عضو به لحاظ عاطفی و انسانی قرار نمی گیرد، در نتیجه پرداخت دیه در عوض جبران آسیب، بر مبنای روش عقلا می باشد. به عبارت دیگر در دیه روش عقلاییی پیش از اسلام بوده و جنبه تعبدی و راز پنهانی نداشته و اسلام هم آن را در شکل کلی تأیید کرده است.

در روایات و کلام عرب ، کلمه عقل نیز به جای دیه به کار رفته است و عقل به معنای منع و نهی است و دلیل اینکه دیه را عقل نام نهاده اند آن است که وضع دیه مانع می شود که مردم همدیگر را به قتل برسانند. معنای دیگر عقل ، بستن زانوی شتر است و علت این که به دیه نیز عقل می گویند این است که در زمان جاهلیت برای خونبها فقط دیه پرداخت می شد و اقوام قاتل شب هنگام شترانی را نزدیک خانۀ اولیای مقتول می بردند و زانوی شتران را در آنجا می بستند و صبح که اولیای مقتول از خانه خارج می شدند شتران زانو بسته را در کنار خانۀ خود می دیدند.

در کتاب فرهنگ لغت حقوقی دیه = کیفری نقدی آمده است.^[۲]

در اصطلاح حقوقدانان اسلامی نیز از دیه تعاریف متفاوتی به عمل آمده است. برخی از عالمان امامیه در تعریف آن گفته‌اند: دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو انسان واجب می‌گردد.^[۳]

در ماده‌ی ۱۵ قانون مجازات اسلامی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۳۷۰ آورده است: «دیه مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده است» ماده‌ی ۲۹۴ همان قانون، در تعریف دیه یا خون‌بها بیان داشته‌: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیای دم حین الفوت او داده می‌شود.»

در لایحه جدید قانون مجازات اسلامی دیه اینگونه تعریف شده است :

ماده ۱-۴۱۱: دیه مقدار مال معینی است که در شرع مقدس در مورد ایراد جنایت غیرعمدی بر تمامیت جسمی اشخاص و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، ولی بناحق بوده مقرر شده است.

در ماده ۲۹۴ ق.م.ا اصطلاح دیه چنین تعریف شده :

« دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو ، به مجنی علیه یا ولی یا اولیای دم او داده می شود.» مطابق نظر دکتر گرجی  ، این تعریف کامل نیست و جنایت بر منفعت (مانند آسیب رساندن به شنوایی که بدون آسیب دیدن ظاهر عضو صورت می پذیرد) را در بر نمی گیرد. اما به نظر می رسد که می توان از بین بردن کارایی یک عضو را جنایت برآن تلقی کرد. هرچند که در ظاهر به عضو آسیبی نرسد.

دکتر گرجی دیه را این گونه تعریف می کند :

غرامت های مالی را که شخص جانی در جنایت‌های غیر عمدی باید بپردازد ، دیات گویند. همین طور در جنایت عمدی در صورتی که مجنی علیه یا اولیای او به جای قصاص به دریافت دیه تراضی کنند مجنی علیه یا اولیای او می توانند از لحاظ مقدار با جانی صلح کنند

امام خمینی (ره) در تعریف دیه آورده است :

«و هی المال الواجب بالجنایه علی الحرفی النفس أومادونها ، سواء کان مقدراً أو لاوربما یسمی غیرالمقدر بالأرش والحکومه و المقدر بالدیه »

دیه مالی است که به دلیل جنایت بر نفس فرد آزاد و یا کمتر از آن(نفس) واجب می شود ، چه میزان آن معین باشد چه نباشد و بسا مواردی را که میزان آن معین نباشد أرش و حکومت نامیده و دیۀ معین را دیه نامگذاری کرده اند.  تعریف حضرت امام تقریباً مشابه تعریف صاحب جواهر است.

قصاص :

قصاص در لغت، اسم مصدر از ریشه «قَصَّ یَقُصُّ» به معنای پیگیری نمودن اثر چیزی است^[۴].قصاص” از ماده” قص” (بر وزن سد) به معنى جستجو و پى‏گیرى از آثار چیزى است و هر امرى که پشت سر هم آید عرب آن را” قصه” مى‏گوید و از آنجا که” قصاص” قتلى است که پشت سر قتل دیگرى قرار مى‏گیرد این واژه در مورد آن به کار رفته است. در «لسان العرب» چنین می خوانیم: قصت الشیء اذا تتبعت اثره شیئاً بَعد شیء ؛ قصاص نمودن چیزی یعنی به تدریج دنبال اثر آن رفتن. و از همین ریشه در قرآن کریم آمده است: «قالت لاُخته قصّیه» ؛ مادر موسی به خواهرش گفت: دنبال موسی برو^[۵]                                          .
قصاص از نظر لغوی، به هر دنباله روی و پی جویی نمودن اطلاق می شود و حتی قصه که از همین ریشه است ازاین جهت قصه می گویند که مشتمل است بر مطالبی که به دنبال هم می آید و قصه گو و شنونده هر دو مطالب قصه را پیگیری می کنند.

۱- راغب اصفهانی، المفردات فی الفاظ القرآن،تحقیق صفوان عدنان،داوودی،دمشق،دارالقرآن،ط ۱،۱۴۱۲ ص: ۸۶۲

 -۲فرهنگ لغت حقوقی ص ۱۵

۳- خمینی،روح الله،تحریر الوسیله،بیروت ،داراحیاء،التراث العربی،۱۴۰۲ ق،ج۲،ص۵۵۲

-۱ نجفی ، محمد حسن،جواهر الکلام ، محقق قوچانی ،عباس ،  دار الاحیاء التراث العربی بیروت چاپ هفتم ، ج۴۲ ص ۷

-[۵] سوره قصص ایه ۱۱ وسوره کهف آیه۶۴

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.