پیشینه تحقیق مفاهیم سبب، علّت و شرط و مقایسه آنها دارای ۴۴ صفحه می باشد فایل پیشینه تحقیق به صورت ورد  word و قابل ویرایش می باشد. بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دنلود فایل نمایش داده می شود و قادر خواهید بود  آن را دانلود و دریافت نمایید . ضمناً لینک دانلود فایل همان لحظه به آدرس ایمیل ثبت شده شما ارسال می گردد.

فهرست مطالب

مقدمه    ۴
مبحث اول: مفهوم شناسی    ۴
گفتار اول: مفهوم سبب    ۴
بند اول) مفهوم لغوی سبب    ۵
بند دوم) مفهوم اصطلاحی سبب    ۶
الف) سبب در اصطلاح فقهی    ۶
ب) سبب در اصطلاح حقوقدانان    ۱۲
گفتار دوم: مفهوم علّت    ۱۴
بند اول) مفهوم لغوی علّت    ۱۵
بند دوم) مفهوم اصطلاحی علّت    ۱۵
الف) علّت در اصطلاح فقهی    ۱۶
ب) علّت در اصطلاح حقوقدانان    ۱۹
گفتار سوم: مفهوم شرط    ۲۲
بند اول) مفهوم لغوی شرط    ۲۳
بند دوم) مفهوم اصطلاحی شرط    ۲۳
الف) شرط در اصطلاح فقهی    ۲۴
ب) شرط در اصطلاح حقوقدانان    ۲۶
مبحث دوم: مقایسهی سه مفهوم علّت، سبب و شرط    ۲۷
مبحث سوم: انواع سبب    ۳۱
مبحث چهارم: تفسیر دوگانه ی سبب    ۳۲
مبحث پنجم: تفکیک مفهوم تسبیب از معاونت    ۳۵
گفتار اول: مفهوم معاونت    ۳۵
گفتار دوم: وجه اشتراک معاونت و تسبیب    ۳۶
گفتار سوم: وجه تمایز معاونت و تسبیب    ۳۶
۱٫ از نظر مفهوم و مصداق    ۳۶
۲٫ از نظر همکاری با مباشر    ۳۷
۳٫ از نظر وحدت قصد    ۳۷
مبحث ششم: بررسی فایدهی تفکیک مفهوم تسبیب از مباشرت    ۳۸
فهرست منابع    ۴۰

منابع

قرآن کریم

نجفی، محمد­حسن جواهرالکلام، ج ۳۷، ج ۴۲، ج ۴۳، طهران، دار­الکتب الاسلامیه، الطبعه السادسه، ۱۳۹۷هـ.ق.

عاملی، زین­الدین­بن­علی (الشهید الثانی)، مسالک­الافهام، ج ۱۲، قم ــ إیران، مؤسسه المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۹هـ.ق.

عاملی، محمدبن جمال­الدین مکی (شهید اول)، القواعد و الفوائد، ج ۱۵، قم، موسوعه الشهید الاول، مرکز العلوم و الثقافه الاسلامیه، الطبعه الاولی، ۱۴۳۰هـ.ق.

ـــــــــــ، الدروس­ الشریعه فی فقه ­الامامیه، ج ۳، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، الطبعه الاولی، ۱۴۱۳٫

ابن­منظور، لسان­ا­لعرب، ج ۲، بیروت، لبنان، دارلسان­العرب، بی­­تا.

محقق حلی، شرایع ­الاسلام فی مسائل ­الحرام و الحلال، ج ۴، نجف الاشرف، الطبعه الاولی، ۱۳۸۹هـ.ق.

­عوده، عبدالقادر، التشریع الجنائی الإسلامی، ج ۲، لبنان، مؤسسه الرساله البیروت، الطبعه الحادیه عشر، ۱۴۱۲هـ.

محقق کرکی، جامع­­ المقاصد فی شرح ­القواعد، ج ۶، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸هـ.

جیلانی القمی، میرزا ابی­القاسم­­بن­الحسن، جامع­الشّتات، ج ۲، طهران، منشورات شرکه الرضوان، بی­تا.

رستم باز، سلیم، شرح­المجله، داراحیاءالتراث­العربی، الطبعه الثالثه، ۱۳۰۵هـ.

عاملی، محمدجواد الحسینی مفتاح­الکرامه، ج۴، سلسله ینابیع الفقهیه- القصاص و الدیات، لبنان- بیروت، دارالتراث، بی­تا.

مقدمه

نوشتار در پنج مبحث تنظیم شده است.مبحث اول تعریف مفاهیم سبب، علّت و شرط، مبحث دوم مقایسه این سه مفهوم با هم، مبحث سوم به انواع سبب و مبحث چهارم تفسیر دوگانه سبب، مبحث پنجم تفکیک مفهوم تسبیب از معاونت، مبحث ششم بررسی ثمره­ی تفکیک میان مباشرت و تسبیب پرداخته شده است.

 مبحث اول: مفهوم­ شناسی

در این مبحث اصطلاح­های سبب، شرط و علّت را از منظر لغوی مورد بررسی قرار داده و سپس معنی اصطلاحی هر واژه را  از دید فقهی و حقوقی تبیین می­نماییم.

گفتار اول: مفهوم سبب

در ادامه به بررسی مفهوم سبب در دو بند می­پردازیم. در بند اول مفهوم لغوی سبب و در بند دوم مفهوم اصطلاحی آن را بررسی می­نماییم.

بند اول) مفهوم لغوی سبب

سبب درلغت به معنی دستاویز، علّت، وسیله، قرابت، خویشاوندی، طریق، منوال آمده است.[۱] همچنین سبب به معنی ریسمان، بند؛ وسیله­ی دست یازی به چیزی می­باشد و مُسَبِّب؛ یعنی پدیدآورنده، باعث، موجب، انگیزه.[۲]

در لغت­نامه ­ی دهخدا سبب به معنی رسن و هر­چه بدان به دیگری پیوسته می­شود آمده است؛[۳] نیز سبب به معنی دوستی، علّت و چاره استفاده می­شود.[۴] معنی دیگری که برای سبب آمده است: موجب؛ جهت؛ باعث؛ عامل پدیدآورنده­ی چیزی یا رویدادی.[۵]

در فرهنگ المنجد سبب به معنی وسیله، طریق، واسطه، طناب، سرچشمه، موجب، دوستی و محبت، کسب روزی به کار رفته است.[۶]

همچنین گفته شده هر آنچه به واسطه­اش بتوان به چیزی غیر از آن رسید و جمع آن اسباب است.[۷] سبب در لغت به هر چیزی که دسترسی به مقصود را فراهم آورد اطلاق می­گردد و از این روست که به اشیایی چون ریسمان و راه و ابزار کار، سبب گفته می­شود.

«بنابر تفسیر منتهی­الارب که سبب را به معنی پیوستگی آورده رابطه­ی علّیت فلسفی بین سبب و مسبب ضرورت نخواهد داشت و هر­گونه رابطه و پیوندی می­تواند ملاک اطلاق سبب گردد.

موارد استعمال سبب در قرآن نشان می­دهد که سبب در مواردی به کار رفته که مفهوم بالاکشیدن و ارتقا را در بر­داشته است آن­گونه که مفهوم اصل ریسمان در بالا­آوردن آب از چاه منظور بوده است: (فلیمدد بسبب الی السماء ثم لیقطع فلینظر هل یذهبن کیده ما یغیظ)[۸]

همچنین در آیه­ی (إنّا مکنّا له فی الارض و آتیناه من کل شیءٍ سببا)[۹] مفهوم انتظار وقوع حادثه­ای به دنبال سبب به چشم می­خورد.

سبب لزوماً مادی نیست و به علل معنوی و پنهان از چشم نیز سبب گفته می­شود چنانکه در قرآن به (أسباب السماوات)[۱۰] تعبیر شده است.

در قرآن واژه­ی سبب در مواردی چون ذوالقرنین (فاتبع سبباً حتی اذا بلغ المغرب الشمس)[۱۱] و اهل عذاب (اذا تبرأ الذین اتبعوا من الذین اتبعوا و رأو العذاب و تقطعت بهم الاسباب)[۱۲] و نیز درباره معارضان انبیا (فلیرتقوا الاسباب)[۱۳] و همچنین در مورد فرعون (و قال فرعون یا هامان ابن لی صرحاً لعلی ابلغ الاسباب)[۱۴] به کار رفته که نشان می­دهد رابطه­ی سببیّت، لزوماً در همه جا واقعی نیست و به وسایلی که شخص تصور تأثیر آنها را دارد نیز، سبب اطلاق می­شود».[۱۵]

بند دوم) مفهوم اصطلاحی سبب

مفهوم اصطلاحی سبب از دو منظر فقهی و حقوقی قابل بررسی است. در اینجا تعریف­هایی که فقها و حقوقدانان از سبب و تسبیب داشته­اند را بیان می­کنیم.

الف) سبب در اصطلاح فقهی

«واژه­ی سبب در فقه در موارد مختلف به کار رفته که از آن جمله می­توان به موضوعات احکام و موجبات ضمان و عقود و ایقاعات اشاره کرد که در ابواب مناسب این موارد به آنها اسباب گفته شده است. بررسی این­گونه موارد نشان می­دهد که کلمه­ی سبب در اصطلاح فقهی به اموری گفته شده که شرع بین آنها و اموری دیگر رابطه­ی وجودی و عدمی برقرار نموده است به طوری که از وجود سبب تحقق مسبب و از عدم آن فقدان مسبب حاصل می­آید».[۱۶]

فقها تعریف­های متفاوتی از تسبیب داشته­اند. در تعریف­هایی که فقها از تسبیب داشته­اند با توجه به دیدگاه آنان در مسئول­دانستن مسبب، می­توان تسبیب را از دیدگاه­های متفاوت مورد بررسی قرار داد:

دیدگاه­های عقل­گرا

بر اساس این دیدگاه فقها به تسبیب، آنان به امور مؤثر موجب مسئولیت و اموری که به لحاظ ناچیز­بودن تأثیر، در تحقق مسئولیت جایگاهی ندارند با دیدی عقلی نگریسته و در تعریف­های­شان میان سبب موجب ضمان و سبب بدون تأثیر در مسئولیت تمایز قائل شدند. از جمله افراد قائل به این دیدگاه محقق حلی است.

[۱]– فرهنگ فارسی معین، مدخل سبب.

[۲]– آذرتاش آذرنوش، فرهنگ معاصر عربی-فارسی، چاپ اول، تهران، نشر نی، ۱۳۷۹، ص ۲۷۴٫

[۳]– لغت­نامه ی دهخدا، مدخل سبب.

[۴]– خلیل جر، فرهنگ لاروس، ترجمه­ی سید حمید طبیبیان، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۰، ج ۲، ص ۱۱۶۴٫

[۵]– حسن انوری، فرهنگ روز سخن، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۳، ص ۶۶۶٫

[۶]– احمد سیّاح، فرهنگ بزرگ جامع نوین (ترجمه­ی المنجد)، چاپ هجدهم، ­تهران، انتشارات اسلام، ۱۳۷۵، ج ۱، ص ۶۶۵٫

[۷]– ابن­­منظور، لسان­ا­لعرب، بیروت، لبنان، دارلسان­العرب، بی­تا، ج ۲، ص ۷۸٫

[۸]– حج، آیه­ی ۱۵ (تا می­تواند خود را با سببی به آسمان برساند).

[۹]– کهف، آیه­ی ۸۴ (ما او را در زمین قدرت بخشیدیم و از هر چیز سببی به او دادیم).

[۱۰]– غافر، آیه­ی ۳۷ (وسایل [بالا رفتن به] آسمان‏ها).

[۱۱]– کهف، آیه­ی ۸۵ (پس [با توسل به وسیله] راهى را [براى سفر به غرب] دنبال کرد).

[۱۲]– بقره، آیه­ی ۱۶۶ (در آن هنگام پیشوایان [کفر] از پیروانشان بیزارى جویند، و همگى عذاب را ببینند، و تمام دست‏آویزهاى [نجات‏بخش] از آنان بریده شود).

[۱۳]– ص، آیه­ی ۱۰ (یا مگر مالکیّت و فرمانروایى آسمان‏ها و زمین و آنچه میان آنهاست، در اختیار آنان است ؟ [اگر چنین است] پس [بیایند] از نردبان‏ها [ى رساننده به این مالکیّت و فرمانروایى] بالا روند).

[۱۴]– غافر، آیه­ی ۳۶ (و فرعون گفت : اى هامان ! براى من بنایى بسیار بلند بساز شاید به وسایلى برسم).

[۱۵]– عباسعلی عمید زنجانی، موجبات ضمان، چاپ دوم، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۹، ص ۷۷ـ ۷۸٫

[۱۶]– عباسعلی عمید زنجانی، همان، ص ۷۸٫

تمامی فایل های پیشینه تحقیق و پرسشنامه و مقالات مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.